33 EEN TRAGEDIE OP MENSENMAAT

EEN TRAGEDIE OP MENSENMAAT

Originele script voor

 6 afleveringen van een dramatische

Tv-serie

Geschreven door

Jules De Cort

INT.            GELAGZAAL CAFE STATIE             DAG

Het is zaterdagmiddag en de meeste stamgasten zijn aanwezig in café De Statie. Aan hun gewone tafel zitten VICTOR GOETHALS, eerste bediende van het OCMW die een schrijfblok voor zich heeft liggen; CONSTANT MICHIELS, journalist van de gematigd linkse krant De Auroor, die bij gelegenheid van zijn scherpste stukken de nom de plume Lucien Terpentijn gebruikt en ERNEST BELLEKENS, eigenaar van de kasteelhoeve De Cantecleer, in hoofdzaak rentenier.

Aan de toog staan de habitués KOZZE DE SMID, GERMAIN DE STOFFEERDER, ODIEL DE LOODGIETER, ZWETTE JEF de postbode, PHILIP FLUP VRIJDERS, een aan lager wal geraakte meester op de saxofoon en andere wisselende gasten.

Aan aparte tafeltjes zitten OSCAR KARRE VAN BENEDEN, een ondergeschikte bediende van het gemeentehuis en BORIS DICKTUS, bijgenaamd De Mandarijn, een gepensioneerde met dwanggedachten.

VICTOR

(gaat weg van zijn tafel en gaat bij Oscar

Van Beneden zitten) Jij zit met andere

problemen geplaagd dan Constant als

die aan het praten slaat, neem ik aan.

OSCAR

Als Constant het heeft over Schopenhauer

zal het wel doordacht zijn. Een journalist

moet weten waar hij over praat.

VICTOR

Constant heeft stukken overgeschreven uit

een boekje met citaten dat ik ook heb.

Voor mij is Schopenhauer geen vreemde.

OSCAR

Ik heb toevallig ook een boekje met

aforismen van die filosoof. In vertaling

natuurlijk. Helemaal achterlijk ben ik

niet, Victor.

VICTOR

Dat weet ik Oscar, dat heeft niemand

gezegd. Maar met de tegenslag die jij

in je leven hebt gekend zul je wel wat

anders  aan je kop hebben dan je te

verdiepen in de wijsbegeerte.

OSCAR

Dat is waar, maar als je veel tegenslag

hebt grijp je misschien gemakkelijker

naar denkers of naar godsdienst. Door

allerlei omstandigheden heb ik nooit

veel tijd gehad om mij in filosofie

te verdiepen. Misschien beter zo. Het

is niet zeker dat ik als pseudo-

intellectueel een beter mens was

geworden.

VICTOR

Dat weet ik niet, niemand weet dat en

niemand heeft er wat aan dat te weten.

Tenzij onze alweter Constant. Maar jij

hebt geen filosofie nodig gehad om

opgewekt te blijven en je overeind

te houden, misschien juist doordat je

geen Schopenhauer of een andere van

die kwasten grondig gelezen hebt. Hij

was een pessimist maar jij ziet er

niet zwartgallig uit, je ziet er eer

gelukkig uit, alles behalve een

treurwilg, je schijnt zelfs te

genieten van het gepraat daar in

onze hoek, op een veilige afstand

van ons geleuter, teruggetrokken in

je hoekje.

OSCAR

Ik heb daar mijn reden voor.

VICTOR

Ik ken de meeste van je tegenslagen.

Ik wil er ooit eens een verhaal over

schrijven.

OSCAR

Mooi verhaal zal dat worden maar ik

heb ook meevallers gekend. Maar zijn

er in het dorp geen mensen die

beroemd genoeg zijn dan ik om over

te schrijven.

VICTOR

Ik wil geen spookschrijver zijn van

beroemdheden of van rotverwende

kniesoren, uitsluitend op zichzelf

gericht, van die half gebakken

politieke mannen die het nauwelijks

tot burgermeester hebben gebracht.

Jij kunt de tegenslagen in je leven

niet op je twintig vingers en tenen

tellen en toch ben je daar niet kapot

aan gegaan. Het is alsof ellende op

je geen vat heeft. Dat is een thema

voor een verhaal.

OSCAR

Verdriet heb ik wel gehad en veel,

maar heb het altijd doorgebeten. Ik

moest wel.

VICTOR

Bij gelegenheid moet je eens je hele

verhaal doen.

OSCAR

(is zijn aandacht voor het gesprek kwijt en

zit zwijgend achter zijn tafel in de verte te

staren) (V.O.) Vik Goethals heeft mij aan

een baan op de gemeente geholpen anders

zat ik nu tot aan mijn pensioen zonder

werk, maar niet in de armoede. Ik zou

wel afhangen van de openbare onderstand

en geen honger moeten lijden, misschien

wat minder dikwijls een nieuw pak kopen

maar de bedelstand zou mij bespaard zijn

gebleven. Maar kom, ik zit niet zonder

werk.

DISSOLVE

FADE-IN

Boven moet er nog wat aan gedaan worden.

FLASHBACK

Oscar staat bij een heer die in ene hand een aktetas draagt en in de andere een bundel papieren. Ze schouwen een leegstaand huis. Het is een alleenstaand huis met een verdieping en een puntdak. Het dak ziet er niet goed uit, wat pannen weggezakt.

OSCAR

Op uw woord, meneer de makelaar. Wat

denkt u zelf, is dit huis zijn prijs

waard.

MAKELAAR

Anders zou ik hier niet staan als

makelaar. Er ,moet natuurlijk hier en

daar wat aan gedaan worden, dat is

altijd zo. U kunt er zo met uw lief

vrouwtje intrekken.

OSCAR

Ik ben nog niet getrouwd meneer en

heb nog geen lief vrouwtje. Eerst een

hok en dan een varken.

MAKELAAR

Als u het zo bekijkt, anders wel een

ongewoon standpunt maar niet

onverstandig. Hebt u iemand op het oog.

OSCAR

Ik heb nog niet veel moeite gedaan.

Maar op iemand met een eigen huis

komen ze vanzelf wel af.

MAKELAAR

Dat heb ik nog gehoord. Veel geluk er

mee. Ik breng de koopakte in orde,

tot dan.

FADE-OUT

FADE-IN

MONTAGE

Oscar is in gezelschap van een jonge vrouw. Ze staan op het huis te kijken en lopen dan naar binnen. Kijken rond, komen weer buiten en vertrekken met de auto van Oscar. Oscar staat opnieuw voor het huis met een andere jonge vrouw. Nog eens met een wat oudere vrouw. Die stapt in haar auto, wuift en vertrekt. Oscar haalt zijn schouders op. Oscar loopt het huis in met nog een andere jonge vrouw. Hij ziet niet dat ze hinkt of merkt het niet. Ze staan in de woonkamer met kookhaard, ijskast, tafel en stoelen, aanrecht. De woonkamer is van de voorkamer (voorplaats) gescheiden met een dubbele deur. Ze lopen naar buiten.

OSCAR

(staat voor zijn huis met de jonge vrouw, die er

voor de rest vrij aantrekkelijk uitziet. En? Wat

denk je ervan Liza?

LIZA

Wat verouderd. Een woonkamer en een

voorkamer gescheiden door een dubbele

deur. Waar zie je dat nog. En boven?

OSCAR

LIZA

(loopt voor Oscar de trap op, nu blijkt dat ze

een horrelvoet heeft)

OSCAR

Heb je je zeer gedaan, juffrouw.

LIZA

Neen, ik ben gebrekkig, van bij mijn

geboorte.

OSCAR

(stottert) Dat heb je mij niet gezegd.

LIZA

Jij hebt ook niet gezegd dat het huis

gebrekkig is en nog niet volledig

afbetaald. En je hebt een spraakgebrek.

Dat had ik eigenlijk kunnen horen. Wat

zal het worden.

OSCAR

Voor mij is het goed, ik zie het wel

zitten. Maar moeten we niet eerst

verliefd worden op elkaar.

LIZA

Met liefde op het eerste gezicht

moet je voorzichtig zijn, dat kan na

een paar jaren of eerder nog erg

tegenvallen, dan zie je pas de

wederzijdse gebreken en

tekortkomingen. Maar je valt wel

mee. Het huis heb  ik nu gezien,

dat is niet veel meer dan een krot,

veel meer is er niet over te

zeggen. Je hebt je in de zak laten

zetten. En nu de tuin.

OSCAR

Je lijkt me wel een keurmeester. De

tuin zie je daar liggen. Bijna een

voetbalveld.

LIZA

Goeie grond?

OSCAR

Daar vraag je me wat. Hoe kan ik dat

nu weten?

Ze lopen samen de tuin in achter het huis. Er staan wat fruitbomen, veel onkruid, lang gras, brandnetels. Liza trapt een kuil in de grond, bukt zich en neemt wat aarde in een hand.

LIZA

Povere grond, meer zand dan teelaarde.

Je hebt je wat in je handen laten

stoppen Er zal werk aan zijn,

tenminste vijf karren stalmest en

een cultivator om dat onder te werken

Op een deel kunnen we asperges

aanleggen maar die brengen pas na

drie jaar wat oogst op. Je zult je

handen uit je mouwen mogen steken.

OSCAR

Wacht even, wacht even. We zijn nog

niet getrouwd, niet eens verloofd.

LIZA

Aan dat gedoe van verloving doe ik

niet mee. In je annonce staat dat

je een eigen huis en een halve

hectare grond bezit en een vrouw

zoekt. Hier ben ik.

OSCAR

Het huis is nog niet volledig

ingericht, ik woon nog bij mijn

ouders omdat ik mij niet goed

kan behelpen in huis. En ik ken

niet veel van tuinbouw.

LIZA

Dan is het tijd dat we er mee

beginnen. Zodra we wonen kunnen we

kosten beginnen te doen aan het

huis.

OSCAR

Ik heb daar geen geld voor. Ik heb

niet kunnen sparen En bij mij thuis

is er geen overschot.

LIZA

Ik kan lenen van mijn ouders. Mijn

ouders willen niet dat ik mijn leven

lang jonge dochter blijf.

OSCAR

Wat doen die? Zijn die rijk? En dan

moeten we de lening achteraf toch

terugbetalen.

LIZA

Op zijn tijd. Wij zijn groente- en

fruittelers. Ik ben grootgebracht in

het vak en jij hebt een stuk grond

liggen waar ik wat zou kunnen mee

doen.

OSCAR

Te beginnen met vijf ladingen mest.

Je weet van aanpakken. En die kosten

niets?

LIZA

Daar zorgen ze thuis wel voor. Een

meisje met een gebrekkige voet moet

zich harder weren dan een eerste

schoonheid om tot iets te komen.

OSCAR

Afgesproken dan. We gaan het onze

ouders melden. O ja, heb jij iets

aan je voet.

FADE-OUT

FADE-IN

INT.                 SLAAPKAMER         AVOND

Oscar Van Beneden en Liza Verboven zijn op hun slaapkamer. Oscar helpt Liza uit haar trouwjurk. Ze kruipen onder de lakens en kussen elkaar.

LIZA

Wil je geloven dat ik iets voor jou

begin te voelen.

OSCAR

Dat zou wel kunnen. 't is tijd ook.

Dat gevoel is in elk geval wederzijds.

Kijk maar een keer onder de lakens.

LIZA

(Liza doet het licht uit. Na een tijd doet

ze het licht weer aan) Om het met een

geleerd woord te zeggen. Ons huwelijk

is geconsumeerd.

OSCAR

Ha zo heet dat nu, consumeren. Een

heerlijk gevoel. We staan er nu

alleen voor. We zullen het met

liefde en genegenheid moeten doen.

Je ouders de aardbeientelers zijn

niet steenrijk maar ze hebben er

toch een behoorlijke trouwpartij van

willen maken. En we zitten goed in

de meubels, die hebben ze je ook

meegegeven.

LIZA

Ze mochten iets doen. Ik ben enige

dochter en heb jaren thuis groente

en aardbeien geplant, gemest,

gewied en geplukt.

OSCAR

Mijn ouders hebben niets gegeven.

Nauwelijks mijn trouwkostuum en een

goedkope slaapkamer. Vader is

beroepssoldaat, is veel moeten

verhuizen zodat moeder niet uit

werken is kunnen gaan, maar toch

wilde hij zijn stand hoog houden.

Sparen hebben ze nooit gedaan en

ze zullen het met zijn pensioentje

van onderofficier moeten doen. Als

jij een paar jaar mee uit werken

gaat tot er kinderen komen, redden

wij het wel.

LIZA

Daar komt niets van. Ik moet voor de

kinderen zorgen.

OSCAR

Die zijn er nog niet.

LIZA

Ze zijn wel op komst.

OSCAR

Wat? Hoe komt dat?

LIZA

Stel geen zotte vragen, Oscar.

OSCAR

Ik bedoel, hoe weet je dat nu al.

LIZA

Ik voel dat, een vrouw voelt dat.

OSCAR

Waar plaats is voor twee is plaats

voor drie. Had ik maar harder gewerkt

op school dan kon ik nu uitkijken

naar een beter betaald werk. Maar met

een vader in het leger woonden we nu

hier en dan daar en in een leven als

militair had ik geen zin. Er voor

zorgen dat onze kinderen het beter

hebben dan wij, dat is onze plicht.

LIZA

Ik heb het thuis niet slecht gehad.

En jij, had jij het dan niet goed?

Hebben wij het niet goed?

OSCAR

Dat weet ik niet, we zijn vandaag

pas getrouwd, ik heb geen ervaring

met het leven in de huwelijke staat.

DISSOLVE

FADE-IN

INT.               SLAAPKAMER         DAG    

Oscar en Liza liggen nog in bed en worden gewekt door het lawaai van een vrachtauto voor de deur. Liza schiet haar kleren aan en loopt naar beneden Oscar volgt haar voorbeeld en loopt iets later naar beneden en buiten. Daar ziet hij Liza bij de chauffeur van een vrachtauto geladen met stalmest. Ze wijst naar de tuin. De vrachtauto rijdt achteruit de oprit naast het huis op, de tuin in, kapt zijn vracht stalmest af en rijdt weg.

OSCAR

(bij Liza) Jij laat er geen gras over

groeien maar hoe ga je die mest

onderwerken, met spade en riek?

Dat kan dagen duren. Ik kan vandaag

een hand toesteken maar morgen moet

ik naar mijn werk.  

LIZA

Ik verwacht elk ogenblik dat ze de

cultivator komen brengen.

OSCAR

Cultivator? Waar halen we het geld.

LIZA

Het is een aflegger van mijn ouders,

daar kunnen wij het een tijd mee doen.

OSCAR

Je gaat echt aan tuinbouw doen. Heb

je van je leven.

FADE-OUT

FADE-IN

EXT.               TUIN             DAG

Liza staat in de tuin met een schoffel te werken. De tuin heeft een totaal ander uitzicht gekregen. Hij ligt mooi in perken met diverse soorten groente: prei, selderij, koolrabi. Aan het achtereinde van de tuin een middelgrote serre. Een jongetje van een jaar of vier zit aan een kindertafeltje te spelen met Lego blokjes. In een kinderwagen ligt een kindje van een half jaar oud.

OSCAR

(komt in de tuin gewandeld met zijn boekentas

aan een hand en gaat naar het kleintje in de

kinderwagen kijken) Slecht nieuws, Hansje,

ik zit zonder werk. De baas stopt met

zijn zaak.

LIZA

(stopt met schoffelen) Je vindt wel wat,

je bent je kost waard.

OSCAR

Ja, maar ik ben niet veel meer dan

typist, een grote volwassen man als

typist, die lopen er niet veel meer.

Ik had gehoopt een beetje vooruit te

komen maar in een eenmansfirma is

dat niet zo simpel. De baas heeft

gevraagd of ik de zaak wil overnemen

maar dat kan ik niet. Kapitaal is

niet nodig maar ik ben geen inkoper,

verkoper en manager te gelijk zoals

hij er een was en ik durf het niet

aan te pakken. Hij heeft me zes

maanden uitbetaald, ik moet niet meer

komen en ik was daar zo graag. We

zullen maar een tijdje stoppen met

kinderen kopen. Ik had het huis niet

mogen kopen met alle kosten die er

aan zijn. Ik kan in de tuin wat

helpen tot ik ander werk vind maar

dat brengt geen zaad in het bakje.

LIZA

De grond is al wat verbeterd maar

nog niet genoeg. Het plantgoed en

de meststoffen kosten mij bijna

zo veel als dat ze opbrengen.

OSCAR

Maar de kippen doen het uitstekend,

ze leggen goed, eieren moeten we

niet kopen en af en toe eentje in

de soep. Dat is al iets.

Ze staan nu bij de kippenren die duidelijk door Oscar is ineengetimmerd, ook het schuilhok waar de nesten staan is scheef in elkaar gezet.

OSCAR

Ik ben de beste timmerman niet, maar

mijn kippenhok is minder vervallen

dan ons huis. En ik heb het zelf

gemaakt. Die nieuwe ramen zijn

door stielmannen getimmerd, dat kan

ik zelf toch niet. Maar we hebben

ons daarvoor nog dieper in de schuld

moeten steken. En nu mijn werk kwijt.

LIZA

Mijn ouders moeten hun geld morgen

niet hebben.

Ze lopen binnen langs de achterdeur. In de keuken blijft Oscar plots staan.

OSCAR

Luister, hoor ik geen water lopen. (trekt de

kelderdeur open, loopt de trap af, het water

staat tot halverwege de trap. komt verslagen

de keuken weer in) Alles naar de knoppen,

er is iets gesprongen in de centrale

verwarming. Nu moeten we een nieuwe

verwarmingsketel laten installeren en

de winter staat voor de deur.

LIZA

Och, op die hele installatie stond

toch veel sleet.

OSCAR

Nog meer schulden maken, ik vraag mij

af hoe ver je ouders nog kunnen of

willen gaan? Ze zoeken hun pensioen te

pakken, dan moet het geld er gaan

liggen. Zij zijn niet stinkend rijk. En

er moet dringend een nieuw dak komen

voordat het op onze kop valt. Een ding

staat vast. Ik heb mij laten bedotten

door die vastgoedmakelaar. Er is niets

tegen in te brengen, de koopakte is

getekend met de vermelding: in de staat

waarin het huis zich bevindt. En de

koop is al wat jaren geleden gesloten,

dat contract is zeker verjaard.

LIZA

Het komt allemaal wel goed, met de

kippen is het al in orde. En binnen een

paar weken oogst ik de eerste selderij

voor de markt. Aardappelen, kippenvlees

en groente moeten we niet meer kopen.

OSCAR

En stoppen met kinderen kopen.

LIZA

Dat wordt moeilijk, nummer drie is op

komst.

OSCAR

Dan zou ik blij moeten zijn en dat ben

ik ook. (omhelst Liza)

DISSOLVE

FADE-IN

EXT.                   TUIN              DAG

Liza is in de tuin en hangt de was op aan de lijn. Op de grond zit een jongetje te spelen met een schopje en een emmertje. Twee grotere jongens komen de tuin in gerend naar hun moeder. Oscar komt in de achterdeur staan en roept:

OSCAR

Eerst huiswerk maken, dan eten, dan

spelen.

DISSOLVE

FADE-IN

INT.                WOONKAMER            DAG

Oscar, Liza en de drie jongens, WIM, HANS en BERT zitten aan tafel voor het avondmaal. De jongens zijn groter geworden.

WIM

Bij Roger thuis krijgen ze een dessert

na het eten.

LIZA

En een entree voor het eten zeker. Dat

zijn rijke mensen dan moet bij hen

gaan wonen. En ons vader zit weer

zonder werk. Voor de vierde keer.

OSCAR

De vijfde keer maar voor niet lang. Ik

mag maandag beginnen bij de firma Van

Staal en Zoon, groothandelaar in

bouwmaterialen. Tegen dan is mijn auto

gemaakt. Goed gemaakt hoop ik, dat

ding heeft mij al meer gekost dan de

drie vorige samen en daar heb ik ook

meer dan genoeg kosten aan gehad. Waar

pech is wil pech zijn. Tegenslag,

altijd maar tegenslag maar nu ziet het

er eindelijk een beetje beter uit.

DISSOLVE

FADE-IN

EXT.               TUIN               DAG

Twee stapels kratten met prei staan aan de oprit gestapeld. Liza staat te praten met een groentehandelaar. Die neemt een notaboekje, maakt een berekening, laat die zien aan Liza. Die rekent na, twijfelt maar zegt dan:

LIZA

Jullie commerciemannen zouden de boeren

levend villen.

HANDELAAR

(haalt zijn portefeuille boven, telt enkele

banknoten en geeft die aan Liza) Ik maak

verlies, als je dat maar weet.

LIZA

Van je verlies heb je al vijf eigen

huizen gezet.

HANDELAAR

Hoe weet jij dat.

LIZA

Ik wist het niet maar nu weet ik het

wel, je hebt je zelf verraden.

HANDELAAR

(schudt zijn hoofd en vertrekt)

FADE-OUT

FADE-IN

INT.               WOONKAMER         AVOND

Oscar en Liza zitten in de divan. De kinderen zijn naar bed. Oscar leest de krant, Liza zit te breien.

OSCAR

Zo gauw we het ons kunnen permitteren

kopen we een televisie.

LIZA

Die kunnen we ons vanzelf permitteren.

Maar laat de televisie nog maar wat weg,

de jongens moeten nog studeren. En Oscar,

ik ben in verwachting.

OSCAR

Wat, en ik heb nog zo opgelet. Ik

dacht dat de menopauze begonnen

was.

LIZA

Daar ben ik nog wat te jong voor.

OSCAR

Het wordt een nakomertje.

LIZA

Ik vrees alleen een beetje dat de

grote jongens hem zullen plagen,

tegen het pesten af. Jaloers

omdat hij meer aandacht krijgt.

OSCAR

We hebben hen toch ook geknuffeld.

LIZA

Dat zijn ze vergeten.

DISSOLVE

FADE-IN

INT.               WOONKAMER         AVOND

Oscar en Liza zitten op de bank. Liza is heel duidelijk zwanger, ze is op haar laatste. Aan de tafel zitten de drie jongens kaart te spelen.

WIM

Bij al onze vrienden hebben ze een

televisie. Hier komt het er nooit

van.

OSCAR

Dat is voor jullie goed. Dan studeer

je beter.

WIM

Dat is niet bewezen. In de klas zitten

er met een televisie die zo goed zijn

als ik.

OSCAR

Maar die spelen niet meer met de kaarten.

Die hebben geen gezinsleven meer.

LIZA

Er komt een televisie jongen. Zodra

dit uit de voeten is. Au. (ze grijpt

naar haar buik) Het is begonnen, ik

weet hoe het begint.

OSCAR

Wim, jij helpt moeder. Hans jij neemt

het koffertje met haar ondergoed,

slaapkledij en toiletgerief. Ik rij

de auto uit de garage.

DISSOLVE

FADE-IN

EXT.                 VOOR HET HUIS        AVOND

Oscar en Wim steunen Liza om in de auto te stappen. Hans en Bart volgen. De jongens blijven achter als Oscar met Liza vertrekt.

DISSOLVE

FADE-IN

INT.               KAMER IN ZIEKENHUIS       DAG

Liza zit rechtop in bed en Oscar zit bij haar aan bed. Naast haar bed staat een kinderbedje met de pasgeborene in. Oscar gaat bij het bedje staan.

  OSCAR

Stefaantje slaapt. Een mooi kindje.

Een arts komt binnen, vraagt Liza hoe ze het maakt en doet Oscar teken om mee buiten te komen.

ARTS

Het kind heeft een horrelvoet.

OSCAR

Niet waar. Weet zij het al.

ARTS

Neen, maar ze is wat bekomen en ik

ga het haar vertellen. Kom mee

naar binnen.

Arts en Oscar lopen weer naar binnen.

ARTS

Liza, ik moet je wat vertellen.

Stefaantje is een heel gezonde baby

maar hij heeft een klein gebrek.

LIZA

Toch geen horrelvoet. Geen mankepoot.

De arts en Oscar zwijgen

LIZA

Oscar, zeg iets.

ARTS

Het kind kan geopereerd worden.

LIZA

Dat hebben ze bij mij ook geprobeerd.

Het is alleen maar erger geworden.

ARTS

De geneeskunde is er sterk op

vooruitgegaan, Liza.

LIZA

(draait zich weg) Laat mij wat alleen.

DISSOLVE

FLASHBACK

MONTAGE

Liza als kind. Hoe ze leert lopen aan moeders rok. Als kind op de speelplaats kan ze niet meedoen als de meisjes een spelletje achtervolgertje spelen. Ze kan niet touwtje springen en wordt uitgelachen als ze van voet moet wisselen. Haar moeder wil haar leren dansen als ze ouder wordt, dat lukt niet goed. Op een bal laat een jongen die haar gevraagd heeft in het midden van de dansvloer achter. Thuis werkt ze op het tuinbouwbedrijf van haar ouders. Ondanks haar gebrek rijdt ze met de kruiwagen.

DISSOLVE

FADE-IN

INT.                    WOONKAMER                  DAG

LIZA

(Liza staat in de keuken bij het aanrecht

aardappelen te schillen. De kleine Stefaan

zit op de grond en kruipt rond de tafel.

het is duidelijk merkbaar dat hij een

vervormd voetje heeft) Je bent nog geen

jaar, lieve jongen, volgend jaar speel

je mee met je grote broertjes. 

DISSOLVE

FADE-IN

INT.             KANTOOR GEMEENTEHUIS           DAG

OSCAR

(zit aan een bureau tegenover Victor Goethals)

Ik ben buiten gesmeten op mijn werk, maar

het was niets anders dan een afrekening,

een zware fout is gauw gevonden, om een

hond te slaan vindt men altijd een stok.

Een ander zou er een vermaning voor

krijgen maar ik kon gaan. Nu wacht ik op

de uitspraak van de arbeidsrechtbank en

nu moet ik zien rond te komen met wat

steun, als ik die kan krijgen. Spaarcenten

hebben we niet want we hebben ons heel de

tijd in schulden moeten Steken om van een

puinhoop een fatsoenlijk huis te maken.

Gelukkig heb ik mijn vrouw die met onze

hof wat heeft bijverdiend, zonder haar

zou ik moeten gaan bedelen. We hebben

drie jongens groot te brengen en laten

studeren als het kan en hebben er nu een

vierde half kreupel jongetje bij.

VICTOR

Iets kunnen we altijd doen, zo ver moet

het niet komen. Vertel eens wat is er

verkeerd gelopen.

OSCAR

Ik heb er geen spijt van dat ik mij

zo heb laten gaan, ik zou het toch

nooit kunnen harden hebben tussen

die filisters, een wonder dat ik het

daar drie jaar lang heb kunnen

uithouden. Ik was daar beland nadat

mijn vorige firma op de fles was

gegaan, de tweede vorige was naar

Duitsland verhuisd en de derde

vorige had een reorganisatie

doorgevoerd en er moesten koppen

vallen. Waar ik het laatst was

hebben ze mij gepest en mij voor

de gek gehouden dat het mijn neus

uitkwam. Als typist kreeg ik

moedwillig slechte kopij. Ik was

er niet door bezeten de fouten van

anderen te verbeteren, maar kreeg

toch de schuld van de fouten in de

minuten die ik in de getypte tekst

overnam, ik had hun fouten moeten

zien en verbeteren, maar daar was

ik niet voor betaald en ik ben er

niet voor opgeleid. Ik zal het je

eens vertellen.

DISSOLVE

FLASHBACK

INT.                   KANTOORRUIMTE             DAG

MONTAGE

In het kantoor staan een tiental desks waar de bedienden achter zitten te werken.

OSCAR

(Oscar komt binnen, loopt naar zijn plaats en

gaat  zitten. springt weer recht met een kreetje,

kijkt op zijn stoel, pakt een punaise op en legt

die naast zijn schrijfmachine. hij gaat in zijn

boekentas, haalt er een pak boterhammen uit,

bijt in een boterham, er steekt een stuk

krantenpapier tussen. Oscar loopt naar zijn

autootje op het einde van de werkdag. zijn vier

banden staan plat. een van de collega’s is jarig

en voor de gelegenheid is het diens beurt om

een flesje bier en een gebakje aan te bieden.

ze staan samen, wensen de jarige gelukkige

verjaardag en drinken aan het flesje. Oscar

neemt ook een slok en spuwt meteen de drank

weer uit, vlak in het gezicht van een

collega, die hard mee staat te lachen. Oscar

lacht niet en de collega die de drank in zijn

gezicht krijgt ook niet) Bah, wat vies, het

is pies. Iemand heeft in mijn flesje

gepiest. Verontschuldigingen chef, ik

kon die vieze troep niet in mijn mond

houden.

CHEF

(ontstemd) Daar zou ik iemand kunnen voor

ontslaan.

OSCAR

Wie heeft er in mijn flesje gepiest.

CHEF

Dat maakt niets uit, jij hebt in mijn

gezicht gespuwd. Is dat echt pies. Bah,

ik ga mijn gezicht wassen.

DISSOLVE

FADE-IN

INT.                 KANTOOR            DAG

OSCAR

(luid tot de collega’s) Het is vandaag mijn

verjaardag. Ik heb éclairs en een fles

zachte witte wijn meegebracht. Kom maar

af.

De collega’s komen een na een aan zijn bureau een schoteltje met een roomsoes afhalen, in een blikken bekertje krijgen ze wat witte wijn mee.

CHEF

(komt zijn roomsoes halen, neemt het gebakje

van het schoteltje en bijt erin. Hij trekt een

ontdaan gezicht)

OSCAR

(roept) Hij heeft prijs, hij heeft in een

hondenkeutel gebeten.

Ze liggen allemaal in een deuk. In plaats van af te druipen loopt de chef op Oscar toe en geeft hem een klap in zijn gezicht. Oscar slaat terug en ze hangen zo waar aan elkaar in een lijf-aan-lijf. De andere collega’s komen tussen. De rust keert weer en ze lopen terug naar hun plaatsen.

DISSOLVE

FADE-IN

INT.             KANTOOR GEMEENTEHUIS           DAG

OSCAR (V.O.)

Hij zou azen op mij tot hij mij te

pakken kreeg, mij nazitten tot in

de hel of nog dieper als het moest.

DISSOLVE

FADE IN

INT.                   KANTOOR               DAG

CHEF

(rommelt in de bureauladen van de bureau

van Oscar die staat toe te zien. haalt een

bundeltje A4 bladen boven en roept

triomfantelijk): Hier, jullie zijn er

getuige van, meneer Van Beneden heeft

onder de uren voor eigen rekening

gewerkt, voor een ander bedrijf.

Dat reken ik als zware fout. We zijn

van die lastpost verlost.

OSCAR

(stomverbaasd) Wat is er gaande.

CHEF

Ik heb je betrapt op sluikwerk. Je bent

op staande voet ontslagen. Ik heb een

getuigen die je het je hebben zien doen

tijdens de kantooruren. Facturen typen

voor een andere firma.

OSCAR

Voor een vriend en tijdens de lunchpauze.

Dat is volledig toegelaten en niet

strafbaar.

CHEF

Tijdens de kantooruren, daar staan

de getuigen.

OSCAR

Chef dat kun je niet menen. Mannen

zeg dat het niet waar is.

De collega’s zwijgen, draaien zich om.

OSCAR

(mompelt) Lafaards.

DISSOLVE

FADE IN

INT.          KANTOOR GEMEENTEHUIS        DAG

Oscar zit tegenover Victor in diens kantoor op het gemeentehuis.

VICTOR

Ik heb het voor elkaar gekregen om

je een baantje op het gemeentehuis

te bezorgen. Meestal typewerk,

opbergen van documenten, ronddragen

en verzamelen van de briefwisseling

van de andere diensten. Een flutbaantje

maar we zien wel.

OSCAR

Bedankt Victor, ik heb nooit wat anders

gekend dan een flutbaantje.

VICTOR

Je moet beginnen tegen de aanvangswedde,

dat is niet veel meer dan de

werkloosheidsuitkering. Zo zijn de

wetten.

OSCAR

Maakt niets uit. Ik heb ook mijn

eergevoel. En we hebben onze grote

hof, ons tuinbouwbedrijf.

VICTOR

Je krijgt een kantoortje vlak naast

het mijne. Ik wil eens echt eerlijk met

je zijn, Oscar. Jij bent geen luiaard,

maar je begint enkel te werken als

iemand je werk in je poten komt stoppen,

het mag een berg werk zijn, dat maakt

geen verschil. Je hoort bij het soort

mensen dat geen werk ziet, zelfs als

het met gekromde rug op hen komt

afgestormd. Met broed van gelukzaligen

als jij is in het bedrijfsleven geen

land te bezeilen. Wat je wel niet zult

kunnen laten is de bloembakken voor

het gemeentehuis water geven. Laat dat

maar aan de gemeentewerklieden.

OSCAR

Dan zijn ze binnen de zes weken verdroogd.

DISSOLVE

FADE-IN

INT.                 GELAGZAAL               DAG

OSCAR

(zit weer in gepeinzen verzonken) (V.O.)

Stefaan is groter geworden. Ook zijn

drie broers maar die doen niets liever

dan hem plagen. Kinderen kunnen wreed

zijn, ook eigen broers.

DISSOLVE

FADE-IN

FLASHBACK

INT.            ACHTERKEUKEN            DAG

LIZA

(staat door het raam naar de tuin te kijken. De

drie grotere jongens hebben de muts van Stefaan

afgepakt en gooien die telkens naar een andere

als Stefaan achter zijn muts pikkelt. hij valt,

krabbelt recht en begint de achtervolging opnieuw.

een van de jongens licht hem een voetje zodat hij

weer struikelt en met zijn mond op een steen valt.

hij bloedt uit een lip en begint luid te huilen.

de andere jongens huilen mee en bootsen het gehuil

van een wolf na. Liza loopt naar buiten, gebiedt

de jongens de muts terug te geven en hinkend naast

elkaar lopen ze binnen. ze maakt hem schoon en

verzorgt zijn lip. ze doet hem plaats nemen aan

de tafel en geeft hem een boek)

LIZA

Geen een van je broers is zo slim als

jij, jongen.

STEFAAN

Ik zou willen sterven, moeke.

LIZA

Zo iets mag je niet zeggen jongen. Dat

brengt ongeluk. Je bent toch bij mij.

DISSOLVE

FADE IN

INT.                 KEUKEN             OCHTEND

OSCAR

(is als eerste opgestaan en dekt de ontbijttafel.

hij roept het gezin aan tafel. Liza en de drie

jongens komen de trap af en gaan aan tafel zitten.

Oscar gaat zien waar Stefaan blijft. hij ligt te

slapen in het groot bed van Oscar en Liza. Oscar

loopt weer de keuken in) Liza, heb jij Stefaan

in het grote bed gestopt.

LIZA

Hij is zelf bij mij in bed gekropen en is

in slaap gevallen. Laat hem nog wat slapen,

hier beneden wordt hij toch alleen maar

geplaagd.

EEN BROER

Wij plagen niet, wij spelen maar hij kan

ons niet volgen, dan loopt hij in de weg

en dan maken wij ons soms lastig.

OSCAR

Je mag je niet ergeren in een kind met

een klein gebrek. Hij is zo slim als

jullie.

LIZA

Slimmer. Ik moet hem niet helpen met

zijn huiswerk. Maar hij kan niet

altijd op tegen dat gesar en dan komt

hij naar mij gelopen om in mijn schoot

te huilen. En dan huil ik mee.

OSCAR

Ik zal onze slimste eens gaan oproepen.

(loopt de trap op)

INT.                    SLAAPKAMER           OCHTEND

OSCAR

(buigt zich over het bed, schudt het kind,

dat beweegt niet, luistert aan zijn borst,

staat op en loopt naar beneden)

INT.                 KEUKEN             OCHTEND

OSCAR

Liza, ga jij ook eens zien, hij ademt

niet meer. Ik bel de arts.

FADE-OUT

FADE-IN

INT.                    SLAAPKAMER           OCHTEND

Oscar en Liza zitten op het bed bij Stefaan. De arts komt binnen en onderzoekt het kind.

ARTS

Ik moet het overlijden vaststellen. Is

de jongen ziek geweest. Klaagde hij

van pijn in zijn borst.

OSCAR

Neen. Hij is zo gezond als een bliekje

gaan slapen.

ARTS

Ik kan de doodsoorzaak zo niet

vaststellen. Ik kan nog geen

toestemming tot begraven geven

maar ik kom straks weer.

FADE-OUT

FADE-IN

INT.                    WOONKAMER              MIDDAG

De bel gaat. Oscar doet open, er staan drie heren voor de deur.

EERSTE HEER

Wij zijn inspecteurs van de politie en

dat is de wetsdokter. Mogen wij de

jongen zien.

OSCAR

(loopt voor hen de trap op tot aan de kamerdeur)

EERSTE HEER

Ga maar naar beneden en wacht op ons.

Oscar en Liza wachten in de woonkamer. Liza weet zich geen houding te geven. Na een half uur komen de drie weer naar beneden, weigeren koffie of andere drank.

EERSTE HEER

U zult nog van ons horen.

FADE-OUT

FADE-IN

Twee politieauto’s rijden voor en nemen Liza en Oscar mee naar het politie kantoor voor verhoor.

FADE-OUT

FADE-IN

INT.             POLITIEKANTOOR         DAG

Liza en Oscar zitten in een verhoorkamer aan een tafel samen met twee rechercheurs. Nog voordat er specifieke vragen worden gesteld slaat Liza aan het huilen.

LIZA

Ik heb het gedaan, ik heb de kleine

onder een kussen doen stikken. Ik kon

het niet meer aan. Nu is Stefke

gelukkig bij de engeltjes.

DISSOLVE

FADE-IN

INT.               GERECHTSZAAL              DAG

Liza zit in de beklaagdenbank. Oscar zit in de zaal tussen andere mensen en de broertjes van Stefaan. Liza houdt niet op met huilen.

OSCAR

(fluistert tot een zoon) De gazetten doen met

ons en vragen verzachtende omstandigheden.

De jury moet rekening houden met de

toestand van moeder.

FADE-OUT

FADE-IN

INT.               GERECHTSZAAL              DAG

De rechters zitten achter hun lessenaars. De jury komt binnen, de voorzitter van het assisenhof staat recht.

VOORZITTER

Voorman van de jury wat is uw antwoord

op de schuldvraag.

VOORMAN

Schuldig aan doodslag.

RECHTER

Beschuldigde sta op. U hebt de uitspraak

gehoord. Het feit dat u zelf gehandicapt

bent sluit niet uit dat u voluit bewust

was van uw daden, maar ik wil wel dat

als verzachtende omstandigheid in

aanmerking nemen. Het hof zal zich met

de jury beraden over de straf die u

gaat krijgen.

DISSOLVE

FADE-IN

INT.               GERECHTSZAAL              DAG

Het hof en de juryleden komen weer in de gerechtszaal. De rechter doet zijn uitspraak.

RECHTER

Het hof heeft besloten u, met

inachtneming van verzachtende

omstandigheden, een straf van

tien jaar opsluiting op te leggen.

DISSOLVE

FADE-IN

MONTAGE

Oscar heeft het thuis niet onder de markt. ’s Morgens moet hij er vroeg uit om het ontbijt klaar te zetten. De jongens worden groter maar hij moet er op toezien dat ze proper zijn. Hij komt te laat op zijn werk op het gemeentehuis, verontschuldigt zich telkens maar Victor Goethals ziet veel door de vingers. Hij laat hem ook vroeger vertrekken. Oscar is ook nog bedrijvig in zijn tuin en krijgt de hulp van de grotere jongens.

DISSOLVE

FADE-IN

INT.                  GELAGZAAL            DAG

VICTOR

Oscar, je zit daar zo in jezelf te

lachen. Is onze stamineepraat dan zo

plezierig.

OSCAR

Dat ook, maar Liza mag vandaag naar

huis komen.

VICTOR

Voor goed? Ik dacht dat ze tien jaar

gekregen had.

OSCAR

Ze heeft drie jaar uitgezeten zonder

de voorhechtenis en vervroegde

vrijstelling gekregen. Is dat niet

genoeg voor iemand die geen

tseetseevlieg kwaad zou doen en zich

goed heeft gedragen. De trein van

dertien uur moet gaan binnenkomen.

VICTOR

Je hebt gelijk, Oscar. Niet waar mannen.

OSCAR

(drinkt zijn glas) Ik moet nu weg. (loopt

naar buiten, naar het station)

Terwijl de trein weer optrekt komt Oscar uit het station een lachende Liza aan zijn arm. De cafégasten lopen naar het raam en kijken het koppel na.

GABRIELLA

Nu zouden we buiten moeten lopen en Liza

op  handgeklap onthalen. Het zou haar

goed doen.

GERMAIN

Ze heeft haar kind vermoord. Het blijft

kindermoord.

De anderen kijken hem verontwaardigd aan.

DISSOLVE

FADE-IN

CONSTANT

Ik ga er een groot stuk over schrijven.

VICTOR

Je gaat dus haar verdediging

opnemen, mooi.

CONSTANT

Dat had ik al veel vroeger moeten doen, nog

tijdens het proces.

GABRIELLA

Ze had het al veel eerder moeten doen,

toen het kind pas geboren was. En ze

had niet gestraft mogen worden. Ze

heeft geen misdaad gepleegd. Voor mij

was het een goede daad.

VICTOR

Dat gaat misschien wat te ver. Het enige

dat ik wens is dat Oscar nu een beetje

geluk heeft, een beetje minder pech zou

al goed zijn. Met Liza weer thuis kunnen

ze er met hun grote tuin en hij met zijn

vast werk iets van maken. Aan mij zal het  

niet liggen.

GABRIELLA

Dat weten we Victor.

FADE-OUT