woensdag 26 juli 2017

22 TERPENTIJN GEEFT ER EEN LAP IN











CONSTANT MICHIELS VLIEGT BUITEN


Originele script voor

 6 afleveringen van een dramatische

Tv-serie

Geschreven door

Jules De Cort




















INT.                GELAGZAAL CAFE STATIE      DAG


VICTOR, ERNEST en CONSTANT zitten aan hun vaste tafel. Ze voeren een gesprek zonder de andere gasten er bij te betrekken.

CONSTANT
Ik ga een misdaadroman schrijven.

ERNEST
Ben je gek geworden. Heb je het geld zo hard
nodig.

CONSTANT
Geld kun je niet te veel hebben.

VICTOR
Als je het voor een goed doel gebruikt heel
zeker niet.

ERNEST
Is de duivel in jou gevaren.

CONSTANT
Wat duivel? Zo erg is het allemaal niet.
Maar je moet eens horen wat me gisteren
in een dag is overkomen. Meer op een dag
dan de meeste mensen in heel hun leven
moeten doorstaan.

ERNEST
En je leeft toch nog.

VICTOR
Vertellen, je hebt mij nieuwsgierig
gemaakt.

CONSTANT
Voor je verhalenbundel waar je het al een
eeuwigheid over hebt maar er niets van in
huis lijkt te zullen komen.

VICTOR
Wacht maar. En als tip, misschien is de
drievoudige moord hier te Hellebeek
gepleegd een goed idee voor je  misdaadroman.

CONSTANT
Daar zal ik eens over nadenken. Het is
gisteren begonnen, een dag die ik
niemand toewens, alhoewel. Ik was
nog op de redactie ...

DISSOLVE

FADE-IN


INT.               REDACTIEKAMER         DAG

Het is plakkerig warm in de redactiezaal van De Auroor en de redacteurs zitten in hemdsmouwen en zonder das aan hun desk.
De thermometer wijst 28 graden aan.

CONSTANT
(tot een collega in zijn buurt) Ik heb
mijn pijp gedoofd om de temperatuur
wat te drukken.

COLLEGA
Jij rookt niet.

CONSTANT
Als ik zou roken, zou het een pijp
zijn. Kijk, de vrouwen kunnen zich
kleden naar het weer. Ze hebben
niets onder aan, ze dragen alleen
het strikt nodige.

COLLEGA
Zo iets zal je wel opvallen. Constant,
je hebt een verdorven geest, je nom
de Plume Terpentijn doe je alle eer
aan.

CONSTANT
Geen klimaat om hard in te werken en
knalartikels te schrijven. Er is
weinig nieuws de moeite van een
inspanning waard.

FRITZ
(jonge aankomende journalist, loopt van desk naar
desk met een foto van het Miss Nude World Contest.

komt bij Michiels) Een idee  voor
onze dames.

CONSTANT
Die opname deugt niet, onscherp,
waardeloos voor een verzamelaar
van erotiek.

FRITZ
Je ziet duidelijk hun tepels en dwars
door het dons van de derde zie je haar
snee.

CONSTANT
Ik zie dat allemaal niet, je zult die
meiden met je potlood en je pennenmes
moeten bijwerken en snee is Vlaams
Nederlands voor spleet.

FRITZ
Bedankt voor de tip. Welke krant neemt
zulke foto’s op.

CONSTANT
Wij, elk jaar op een vaste datum op de
tweede pagina, wij vinden dat wij daar
lezers mee winnen, vooral onder
jonggehuwde gluurders als jij.

FRITZ
Dat meen je niet. (hij neemt de foto mee naar
zijn lessenaar, terwijl hij er aandachtig blijft
naar kijken)

CONSTANT
(kijkt Fritz hoofdschuddend na) (V.O.) Ben
ik ook zo geweest? Och, de redactie
van een gematigd progressief ochtendblad
als De Auroor mag een slippertje maken
maar niet de hele tijd. Het vertoon van
Fritz zal eerder bedoeld zijn geweest
om zijn slaperigheid te verjagen. Fritz
draagt het in zich om mij eerst bij te
staan en later in mijn voetsporen te
treden. Hij zal wel leren zich met
ernstiger zaken op te houden, de Auroor
is tenslotte geen Playboy. Ik heb mijn
nom de plume Lucien Terpentijn gekozen
om mijn van anarchisme doordrenkte
opiniestukken te ondertekenen. Ik ga
er van uit dat van Terpentijn meer
venijn en vitriool druipt dan van de
naam van een aartsengel zoals Michiel.

FRITZ
(komt terug tot bij Constant) Je wekt soms
de indruk dat je niet geeft om wat om
je heen gaande is maar ik ken je als
een gehaaide, doorgewinterde,
eigenzinnige en doorleefde journalist
die de harde school van het
dagbladwezen heeft doorgemaakt. De
redactiesecretaris draagt je
regelmatig op het hoofdartikel te
schrijven. In die hoofdartikels neem
je het steenhard op tegen alles en
iedereen.

CONSTANT
Dat is mijn aard, Fritz, dat is
gegroeid, blijf voorlopig maar bij
de nieuwsfeiten voordat je je begint
te wagen aan de Amerikaanse
presidenten, het bewind in Rusland,
de vakbonden met hun eisen om meer
geld te spenderen dan er voorhanden
is, de Heilige Vader, die mee tussen
de lakens komt piepen en zijn eigen
geestelijken niet eens in bedwang
kan houden, de ministers, altijd
onbekwaam, fundamentalisten van
alle overtuigingen en die onzin ook
nog verkocht krijgen, het volkomen
overbodige maar aardige vorstenhuis,
de economische uitbuiting die
braafjes groei wordt genoemd,
landbouwverbetering hetzij
uitputting en vergiftiging van de
bodem, het steeds opgedreunde
verhaal van verlies aan koopkracht,
dan zou ons salaris na zestig jaar
diep in het rood staan en zoveel
ander ongein die onze leefwereld
geen goed doen. Ik schrijf graag in
de sarcastische en sardonische
toonaarden, daar ben jij nog wat
te onervaren voor.

FRITZ
Bedankt voor de les Constant. Ik heb
je werk ingekeken, dat deel getekend
Lucien Terpentijn, is inderdaad
anarchistisch en sarcastisch. Maar
wat heeft je bezield om het arme mens
te overvallen dat om de veertien dagen
een romanesk kioskromannetje ter
wereld brengt, pulp of driestuiver
lectuur, zo noem jij het, die niet
hoger reikt dan onderwerpen als
miskende of geheime liefde in de
hogere burgerij of de adel, kinderleed
en kindervreugd, tegenslagen en
meevallers, armoede die omslaat in
weelde. Daar ben je het burgermannetje
Constant Michiels geworden. Steekt het
dat ze met haar schrijfsels oplagen
haalt waar echte schrijvers alleen
maar kunnen van kwijlen. Jij geeft
haar een trap onder haar kont. Een
beetje laf. Waarom laat je haar niet
doen.

CONSTANT
Ja, hier dwaal ik wel even af van het
rechte pad, maar zo eenvoudig is het
niet. Ik doe het omdat de
fundamentalistische critici die menen
de literatuurwetenschap in pacht te
hebben, mij niet willen erkennen als
ernstig recensent. Ik heb mij al
smalend uitgelaten over de
literatuurwetenschappers die op eigen
hout de canon van de Vlaamse letteren
hebben vastgelegd en heb ze allemaal
op mijn dak gekregen, dat de
hoofdredacteur mij is komen zeggen
dat het welletjes is geweest, ik
zou De Auroor ondergraven door al
te bitsig te zijn, te tegendraads.

FRITZ
Dat ben je natuurlijk niet. En dan
neem je wraak op een dame die je
niet eens kent en van wie je weinig
last te verwachten hebt in de vorm
van polemieken of processen.

ERNEST
Een dame? Als het dame is, het kan
ook een man zijn, maar je hebt
gelijk, eigenlijk had ik dat niet
horen te doen, het is inderdaad
een beetje laf van mij, en als ik
het toch doe, zou ik mij niet
mogen beperken tot dat ene mens,
dat zich Nicola Laura noemt.

FRITZ
Ieder zijn pretje. Ik heb gezien
dat je, als het actuele nieuws
maar dunnetjes is, zit te
aan een lange reeks artikels,
features.

CONSTANT
Ik denk er aan een vergelijking te
maken tussen de plagen van Egypte
uit de Bijbel, een al even
boosaardig boek als de andere
heilige boeken, en de plagen van
de moderne tijd. Zoals de
uitmoording in Egypte van de
eerstgeborene die we elk weekend
vieren als de oudste zoon mag
uitvliegen met de auto van papa en
zich in de ochtenduren te pletter
rijdt tegen een flitspaal of
tegenligger. En tegenover de
muggen en kikvorsen die het land
bedekken staat dat er geen kikkers
meer zijn en wij de muggen te lijf
gaan met een gifspuit die veel
kwalijker gevolgen heeft dan een
muggenbeet. Of het water van de
Nijl dat in bloed veranderde? Wat
deden die Zwitserse apothekers die
hun tanks leeg maakten in de Rijn,
die rood werd als mercurochroom,
met als gevolg een colonne op hun
rug drijvende vissen van de voet
van de Alpen tot de delta. Meer
niet, voorlopig.

FRITZ
Dat zijn vier van de tien plagen.

CONSTANT
Ik moet de andere zes nog opzoeken.

FRITZ
Ik ken er nog. Steekvliegen, veepest,
etterende puisten, hagel,
sprinkhanen en duisternis. Met wat
ga je die vergelijken, wat ga je daar
bij verzinnen. Mag ik je daar bij
helpen.

CONSTANT
Dat sluit ik niet uit. Met dit soort
geschrijf wil ik, de antichrist en
anarchist Lucien Terpentijn de lezers
van de linksachtige De Auroor te lijf
gaan, maar Wim Vanijzer, onze chef
redactie die moet waken over de
verkoopbaarheid van zijn krant, heeft
meer dan eens zware bedenkingen bij de
overtuigingen waarmee ik als
Terpentijn uitpak en meer dan het mij
aanstaat zwaait hij met zijn rood
potlood om het beste in mijn teksten
te door te halen, zijn krant is
potdomme geen partijblad van klein,
dwars links. Als ik uitpak met een
smaadschrift tegen de makheid van de
sociaal-democratie, schrapt Vanijzer
het hele artikel en mag ik voor mijn
straf een week lang de radio- en
teeveerubriek verzorgen.

FRITZ
Oef, staat mij dat te wachten.

CONSTANT
Je leert je wel aan te passen en je
begint met braaf te zijn. Nu zit ik
te vlassen op een nieuwe vaste
rubriek. Een krant moet vernieuwen
om aan de top te blijven.

FRITZ
Om de komkommerkloof te dichten met
stevig journalistiek werk.

CONSTANT
Zoiets ja. Ik zit te knutselen aan
een reeks stukken over wat het
gerecht uit luiheid of onder druk,
in de voorbije jaren aan
fraudedossiers naast zich heeft
gelegd, kopij waarin ik mij thuis
voel als een harskever in
terpentijn.

FRITZ
Ben je iets op het spoor?

CONSTANT
Al enige tijd zit ik achter
witteboordmisdadigers
die hun sporen hebben verdiend
met milieudelicten, verduistering,
onrechtmatig verwerven van
subsidies, belastingontduiking en
meer van dat die fraaie dingen. In
hogere financiële kringen, in de
zakenwereld en de ambtenarij, waar
meer plichtsverzuim, corruptie en
misdadigheid is bloot te leggen
dan in het milieu, zitten ze niet
te wachten op de aanvallen van
meneer Terpentijn. Ik heb mijn
rubriek de werktitel Bloed aan
de Fikken meegegeven maar die
zal door de hoofdredacteur wel
worden afgewezen en vervangen
door het wat aftandse Misdaad
brengt altijd baat.

FRITZ
Met de komkommertijd zijn nogal
wat redacteurs met vakantie. Hoe
zit het met dat pas aan het licht
gekomen schandaal bij de minister
van financiën.

CONSTANT
Chef Wim Vanijzer heeft mij gevraagd
het schandaal uit te spitten. Een
gewetensvolle ambtenaar, een
klokkenluider, die achteraf zoals
gebruikelijk in dit kloteland,
ongetwijfeld blij zal mogen zijn als
hij zijn baan mag blijven houden,
heeft een groot misbruik betreffende
vrijstelling van belastingen aan de
kaak gesteld. Een bank is namelijk
‘vergeten’ belastingen in te houden
op ‘aanzienlijke’ inkomsten in
Zwitserland en een federale minister
is tussenbeide gekomen om de boete te
beperken tot het bedrag van de hoe
dan ook verschuldigde belasting op
de winsten. Dit is normaal een kolfje
naar mijn hand, voor zulke gevallen
kruip ik graag in de gedaante van
Lucien Terpentijn, die mag nooit
immuun worden tegen smeergeldaffaires,
machtsmisbruik en doofpotpraktijken.
Nu heb ik er aan gedacht de
hoofdredacteur te vragen om de zaak
door jou te laten uitspitten, het moet
er een keer van komen en ik zal over
je schouder meekijken of jij niet
te veel stommiteiten intikt. Ik
zit voorlopig met wat anders aan
mijn kop.

FRITZ
Ik weet dat je goed bent in de
herneming en bewerking van
berichtgeving uit de voorbije
jaren en die aan te kondigen als
nieuwe onthullingen.

CONSTANT
Ik zeg het tegen jou in vertrouwen,
je moet leren zwijgen tot je weet
dat je een been hebt om op te dansen.
Ik heb vertrouwelijke inlichtingen
losgemaakt van mijn vrouw Myriam,
toen het nog goed ging tussen ons
beiden.

FRITZ
Gaat het niet goed meer met je
vrouw.

CONSTANT
Eigenlijk zijn dat je zaken niet, maar
daar gaat het niet om. Myriam haar
vader zit in het hoogste gezagsorgaan
van een bank van de eerste grootte.
Wat Myriam mij in vertrouwen heeft
verteld, zij werkt op die bank als
directiesecretaresse en zit dicht
bij de bron, wil ik nu gebruiken om
die hogere financiële kringen, waar
het geld de baas is en waar niet op
een wetsovertreding moet gekeken
worden, frontaal aan te vallen. Dat
zint Myriam niet, ze neemt het op
voor haar vader die er een van de
directeuren is, ze eert hem zoals
het een gehoorzame dochter betaamt.
Als ik doordrijf zal het moeilijk
worden tussen ons twee, daar kan ik
staat op maken.

FRITZ
De vrouw moet de man steunen.

CONSTANT
Wie gelooft dat nog. Ze heeft het
me ingepeperd net voor ze op
vakantie vertrok, en ik ben bang
dat ze haar wil zal doordrijven.
Met Myriam valt niet te lachen,
maar als zelfverklaarde anarchist
kan ik niet dulden dat iemand mij
de vrijheid ontneemt te schrijven
wat geschreven moet worden. Ik wil
haar niet zomaar opgeven, al is het
maar voor de minste ambras. En ook,
ze wil geen kinderen en daarin
verschillen we fel van mening. Ze
vindt dat moederschap veel te hoog
wordt geschat, om bijvoorbeeld de
ouders te plezieren, ze zijn zo
lief en schattig zo lang ze peuter
zijn, maar ze zijn toch vooral een
belemmering, met kinderen kan ze
niet meer ongestoord naar
tentoonstellingen en concerten gaan
of doorzakken in chique bars en geen
seks meer bedrijven in de woonkamer
of op de keukentafel als er kinderen
in de buurt zijn.

FRITZ
Doe je dat dan?

CONSTANT
Fritz, nieuwsgierige mensen leven niet
lang.

FRITZ
Ik wilde eigenlijk vragen wie de
olievlek doet, ik bedoel de olieramp
met de mammoettanker die voor de kust
van Normandië op een zandplaat is
vastgelopen en doormidden gebroken.
Een zwarte loper van aardolie ligt
voor de kusten van Europa van de
Mont-Saint-Michel tot Oostende
te deinen en op een zuidwester
te wachten om aan land te gaan.

CONSTANT
Voorlopig de agentschappen, maar
als de hoofdredacteur iemand vraagt
om ter plaatse een kijkje te gaan
nemen en een ooggetuige verslag te
schrijven, zal ik je aanbevelen.
Vergeet je foto niet mee te nemen,
om je eenzaamheid te verdrijven.

FRITZ
Aha. Maar eigenlijk Constant,
schrijf je als een ware doemdenker.
Kan er nu nooit eens een berichtje
af om de mensen wat op te beuren.

CONSTANT
Jij zou daarin mijn tegenhanger
kunnen worden, onder de nom de
plume Koosje Honingzoet. Dat zou
iets nieuws zijn voor onze krant.

FRITZ
Daar zal ik eens over nadenken en
aan de hoofdredacteur vragen of
dat wel kan en mag.

CONSTANT
Als het goed geschreven is mag
alles. En vraag nu Evelyne Liekens
of wij iets hebben liggen over
het verleden van die boot. Hoe
oud hij is, op welke werf hij
gebouwd is, of hij nog
zeewaardig was, enzovoort, dan
hebben we al een basis om een
paar alinea’s van ons stuk te
vullen.

FRITZ
Ons stuk?

CONSTANT
Jij, ik Evelyne. Wat zouden we
zonder Evelyne doen.

FADE-OUT

FADE-IN

MONTAGE

INT.             REDACTIE EN ARCHIEF           DAG      


COMMENTAAR CONSTANT
(V.O.) Voor basisgegevens doe ik zoals
alle redacteuren een beroep op
Evelyne Liekens de archivaris. Het
archief vult een hele verdieping met
uitpuilende opbergrekken vol
kartonnen dozen met krantenknipsels
van de voorbije twintig jaar,
duizenden biografieën, tienduizenden
foto’s en de verslagen van
parlementaire debatten, die niemand
nog leest. Ze waakt over de annalen
van de Auroor als zijn het bladen uit
Les très riches heures de Duc de Berry.
Door de jaren is ze vergroeid met het
vergeelde papier opgeslagen in haar
archiefkasten, het is haar tweede
liefde, de eerste is voor het
mannenvolk. Van de opgevraagde stukken
maakt ze een fotokopie, een blad papier
waarmee de redacteurs straffeloos kunnen
omspringen, volkrabbelen, bekladden,
verknippen en er vliegertjes van vouwen.
Evelyne is gewoon zich tussen de
lessenaars van de redacteurs te bewegen
in een korte plooirok en een
mouwloze blouse, iedereen kan zien dat
ze zo aanlokkelijk is als Bardot in
haar beste jaren, ze zou niet misstaan
hebben op de foto van Fritz. Ik mag haar,
en zo geen klein beetje. Drie jaar heb
ik nu al met haar te doen, zonder van
Myriam weg te gaan. Voor Myriam
vind ik altijd wel een uitvlucht om
bij Evelyne te kunnen zijn, ik moet
laat werken of ben voor twee dagen
het land uit. In de voorbije drie
jaar ben ik regelmatig en met veel
genoegen bij Evelyne blijven slapen.
Evelyne is niet getrouwd en voordat
ze een los-vaste relatie aanging
met mij had ze zowat de hele
redactie over zich heen gekregen,
maar ze is mij zo lang onze relatie
nu duurt trouw gebleven, denk ik
toch en tot spijt van menige vent.
Het spel is begonnen toen Myriam,
waarschijnlijk als gevolg van het
feit dat ze geen kinderen wil, een
afwijkend gedrag is begonnen te
vertonen. Soms vind ik haar half
dronken thuis, soms meen ik een
man in de duisternis te zien
wegvluchten en om de hoek een
autoportier te horen dichtklappen,
soms komt ze na middernacht thuis,
niet al te dronken en dat maakt het
nog meer verdacht. Maar als man met
een groot plichtsgevoel, laat ik
Myriam niet vallen, uit de
onderstelling dat ze nog altijd
verliefd is op mij, zonder mij niet
kan leven. Maar ook Evelyne is voor
mij geen  slippertje, het is liefde
met grote zinnelijkheid, maar
daarnaast ben in wezen een gebonden,
ernstige, plichtbewuste echtgenoot
in gewetensnood, nog lang niet
gescheiden van mijn vrouw Myriam.
En nog, ik ben niet zeker van de
trouw van Evelyne, ze is zo manziek
dat het er afdruipt. De laatste
tijd begint ze er op aan te dringen
dat ik mijn vrouw laat zitten en
voor goed bij haar kom wonen. De
jaren beginnen te tellen, ook voor
Evelyne en op een zekere leeftijd
zeggen de meeste mannen merci voor
een afdankertje als zij. Dat beseft
ze en daarom die druk op mij, ik die
weet dat Evelyne recht van spreken
heeft. Ze kan uitstekend koken, is
zorgzaam in haar huis, ze is haar
kost meer dan waard in bed, geen van
die kwaliteiten zijn te versmaden
maar iedereen weet dat bij een
normale mens de seksdrang met de
jaren mindert.

FADE-OUT

FADE-IN

EVELYNE
(staat bij de desk van Constant Michiels) De
vier weken Azurenkust van Myriam zitten
er op.

CONSTANT
Ja, ik verwacht haar telefoontje om haar te
gaan ophalen op de vlieghaven.

EVELYNE
Ga je haar zeggen dat je niet komt, er
zijn taxi’s zat op de vlieghaven om haar
naar huis te brengen. Als je verstandig
bent rij je nu naar huis om je broeken,
jassen, hemden,schoenen, ondergoed en
boeken in te laden en bij mij in te
trekken, dat had je al veel eerder
kunnen doen, daar moest je de laatste
dag niet voor afwachten. Nu beslissen,
Lucientje, ja of neen, erover nadenken
tot morgen is neen, als ze belt zeg je
het haar, als je het haar eerst onder
vier ogen wilt zeggen is het neen, ik
weet hoe dat afloopt, elk uitstel is
neen.

CONSTANT
(neemt een blad papier op, leest en maakt een
aantekening) Dat gaat niet door, meisje.
Op die manier maak ik het niet uit
met Myriam.

EVELYNE
(draait zich met een ruk om) Daar zul je
spijt van krijgen.

CONSTANT
Evelyne. (zwijgt als de collega’s hem
aankijken)

EVELYNE
(draait zich niet om)

CONSTANT
(V.O.) Och ze draait wel bij. Ze is
opvliegend maar gauw vergeten.

FADE-OUT

FADE-IN

CONSTANT
(draait het nummer van het kantoortje van
Evelyne en krijgt geen antwoord. loopt naar
de archieven om te zien wat ze heeft kunnen
opdelven over de boot en loopt tussen de
rekken naar de tafel die dient om de
kartonnen archiefdozen op te plaatsen
als die worden uitgeladen. hij hoort een
kreunend geluid en blijft staan, loopt
verder, zo stil mogelijk en ziet Evelyne
zo goed als uitgekleed die voorovergebogen
steun heeft op de tafel. ze staat met haar
gezicht naar hem, met haar ogen gesloten.
achter haar staat de jonge Fritz met zijn
handen op haar borsten en hij is in haar
gepenetreerd. Terpentijn blijft er een
ogenblik gelaten en hoofdschuddend staan
naar kijken. ze zien of horen hem niet,
daar hebben ze geen aandacht voor. hij
druipt af en keert terug naar zijn desk)

FADE-OUT

FADE-IN
EVELYNE
(een kwartier later. staat voor Michiels met
een bundel papieren die ze op het schrijfblad
legt)

CONSTANT
Waar heb je gezeten, ik heb je met
de telefoon proberen te bereiken.

EVELYNE
In de archieven. Ik kan niet toveren.

CONSTANT
Toveren niet maar vogelen wel. (ze schieten
in een lach) Je wist dat ik zou komen kijken,
hete teef.

EVELYNE
Geen haar op mijn kut had daar een
vermoeden van. Ik ben vanavond niet
thuis, niet nodig om langs te komen.

CONSTANT
Was ik ook niet van plan, vandaag niet
en nooit meer.

EVELYNE
Waarom niet, Constant.

CONSTANT
Kom Evelyne. Je bent vergeten je slipje
weer aan te trekken, ik kan het zo ruiken.
En leg deze papieren in het vervolg opzij,
ze zijn nat van het sap van tussen je
dijen.

EVELYNE
Stel dat ik in een oude gewoonte hervallen
ben, dat ik weer de levenslustige slet ben
van vroeger en ik heb Fritz nog veel te
leren. Je staat nu onderaan mijn lijst,
makker.


CONSTANT
Schrap mij maar van je verlanglijstje, ik
heb het allemaal al dik meegemaakt. Ik
wil niet dienen als de zuiger van een
fietspomp om de stijfsel van een
voorganger door te stuwen, daar
bedank ik voor.

EVELYNE
Bedankt voor de beeldspraak. Loop jij
maar achter je frigide vrouw, je
ijskast.


CONSTANT
Myriam frigide, verfijnd ja maar niet
frigide. Straks heb ik haar, na een
maand vakantie zal die wel zin hebben
in een flinke beurt, ik verlang naar
mijn vrouwtje. Zij heeft ook alles
wat een man kan plezieren. Ze is
een goede wip. Ik voel mijn broek al
spannen. (zijn telefoon rinkelt, hij haakt
af) Hallo, met Michiels. Ja, verbind
maar door. Dag Myriam, blij je na al
die tijd te horen.

EVELYNE
Foert. (Evelyne draait zich om en loopt weg)


STEM VAN MYRIAM
Constant. Myriam hier. Ik ga er geen
doekjes om winden. In de zuiderzon
heb ik kennis gemaakt met een heer
die voor mij altijd gereed staat,
niet de helft van de tijd onderweg
is, niet bij andere vrouwen slaapt
en mijn familie niet door het slijk
wil halen. Die heer waar ik het over
heb is mijn directe baas op de bank,
toevallig ook op vakantie, toevallig
op de plaats die ik gekozen had.
Echtscheiding is de enige uitweg,
omdat jij nooit zult stoppen het
mijn vader lastig te maken. Ik zou
toch maar oppassen, wij kunnen het
jou heel lastig maken.

CONSTANT
Is dat een bedreiging. (legt de hoorn
neer) (V.O.) Twee keer weduwnaar in
een uur, dat is van het goede teveel.
(gaat door met zijn werk)

FADE-OUT

FADE-IN

INT.                    REDACTIEZAAL                  DAG

Een paar uur later. Constant levert zijn kopij in bij hoofdredacteur Van IJzer. Evelyne vertrekt en komt terloops zeggen dat ze vanavond niet thuis zal zijn.

CONSTANT
(kijkt haar na, vertrekt even zijn mond alsof
hij spijt heeft. zijn herinneringen gaan terug
naar gisteren op haar appartement. zij is eten
aan het bereiden, een eenvoudig avondmaal van
koude groente, aardappelen, vlees en een fles
Rosé. het is zo warm in huis dat ze alleen in
een slipje loopt. na het eten helpt hij bij de
vaat en omstrengelt Evelyne langs achter om
haar van de rest van haar bikini te ontdoen)
(V.O) Dat was gisteren, al zo lang geleden.
Ik ben ze voor goed kwijt. (staat op, groet
de collega’s die nog aan het werk zijn, loopt
naar de parking en vertrekt. onderweg kijkt hij
naar het landschap. door de langdurige hitte
lijkt de herfst aan zijn opmars begonnen. de
graanvelden zijn kaal) (V.O.) Nog een paar
weken en er stijgen rookpluimen op van
brandend aardappelloof. Het einde van
de zomer met zijn kenmerkende geuren en
de eerste nevelslierten brengen mij bij
mijn kinderjaren, het begin van het
schooljaar, de nieuwe schriften die
uitnodigen tot vlijtig werken, tot na
zes weken de eerste ezelsoren, inkt- en
vetvlekken al wijzen op afnemende ijver
en toenemende slordigheid. (komt bij zijn
huis, een vrijstaande woning, een verdieping
hoog. hij loopt binnen naar de keuken en opent
de ijskast voor een flesje bier. laat zich in
de woonkamer op de divan vallen, drinkt een
flinke teug en denkt na) (V.O.) Wat een
verandering in mijn leven dat mij in
een paar uur is overvallen. Een klap
is het niet, ik heb het zien aankomen.
Myriam was mij beu, ze was al een
aantal jaren flirterig, op feesten
en andere gelegenheden, zo opvallend
dat andere vrouwen mij meewarig
aankeken, of zich aanboden, wie
weet. Och, de grote versierder ben
ik nooit geweest maar de hele tijd
ook niet echt braaf.

De deurbel gaat. Constant maakt open en voor hem staat een eenvoudig geklede vrouw in een effen azuurblauwe zonnejurk en een donkerblauwe grote schoudertas, beide al enige jaren uit de mode. De jurk heeft brede schouderbanden en een hoog zittend voorpand die de scheiding tussen haar borsten aan het zicht onttrekt. Haar goudblond haar ligt in een natuurlijke golf tot op haar schouders.

CONSTANT
Ik koop niet aan de deur.

ADRIENNE
Een plat cliché meneer Michiels voor
iemand die schuilt achter de naam
Lucien Terpentijn. Ik ben Adrienne
Lauwers en verschuil me achter de
naam Nicola Laura. Ik ben gekomen om
u er van langs te geven.

CONSTANT
Wie?

ADRIENNE
De schrijfster van meesterlijke romans
als Verboden Liefde in het Kasteelpark,
De jonker heeft geen geld, Duizend
eenzame nachten en Vergeten vader snelt
dochter ter hulp. En u kent mij niet?
Toch speel ik een hoofdrol in uw
rubriek Te slecht voor woorden. In
wezen pleegt u een aanslag op mensen
die op een eerlijke manier hun boterham
willen verdienen. (toont hem een artikel
uit De Auroor en begint voor te lezen) Onze
lieve Nicola heeft weer een bundel
bedrukt papier afgescheiden. Niet
lachen want dat ding, meer kan ik
het niet noemen, het is geen
leesboek als u begrijpt wat ik
bedoel, haalt een oplage die
Vandeloo en Ruyslinck groen zouden
doen uitslaan en die waren dan nog
in de rug gedekt door het ministerie
van onderwijs, dat de middelbare
scholen van lectuur dacht te moeten
voorzien. Ringt er geen belletje?
En niet dat van uw voordeur.

CONSTANT
Jazeker. Mens, kom binnen, straks
denken de buren nog, ja wat zouden
ze denken. (hij laat haar door en trekt
de voordeur dicht) Ik ruik Keuls water,
uit de oude doos misschien maar het
blijft fris en huiselijk. Al lang niet
meer mogen ruiken, het doet me denken
aan vroeger toen moeder mij nog
helemaal waste. Ga maar aan de grote
tafel zitten. Iets drinken.

ADRIENNE
Whiskysoda.

CONSTANT
(schrik even op en loopt naar de keuken)

ADRIENNE
(roept hem na) Bedankt om mij te wijzen
op de seksloosheid in mijn werk.
Luister mee: Zij beschrijft nooit seks,
al haar helden zijn seksloze wezens, ze
gaan niet verder dan een tongkus en een
hand op hun beha of hun korset, nooit
erin of eronder. Nooit gebruikt ze de
woorden tepel, schaamlippen of penis,
laat staan de volkse versies van die
lichaamsdelen. Haar helden zijn zo
vrouwschuw als Hercules Poirot en Phil
Marlowe, maar dat zijn speurders en
die houden zich op met moord.
(stopt met lezen) Moet ik over seks
schrijven of over moord. Of over
alle twee tegelijk om aan je eisen
te voldoen?

CONSTANT
(komt uit de keuken met twee drinks) Ik
heb het gehoord, en hou er alstublieft
mee op, je hebt je punt gemaakt, ik
nog weet wat ik geschreven heb.

ADRIENNE
Omdat ik het u voorlees je zou het
anders niet zeggen. U was het al
vergeten. Iemand pijn doen, daar bent
u goed in. Oppervlakkige vent. Hebt
u al iets gelezen, van wat ik
geschreven heb? Iemand uitlachen is
gemakkelijk.

CONSTANT
Ik schrijf nooit over iets wat ik niet
ken of onderzocht heb, daar ben ik
journalist voor. Ik heb het boekje
Vergeten Vader snelt Dochter ter hulp
gelezen en ontleed. Het hele verhaal,
de hele inhoud biedt nauwelijks
genoeg stof om er een verhaal van
hooguit tien pagina’s mee te vullen.

ADRIENNE
Dat kun je schrijven over eender welke
roman, ik weet ook waar ik over spreek.

CONSTANT
En De gebroeders Karamazov dan? En
Ulysses van James Joyce?

ADRIENNE
Karamazov kun je, zal ik maar zeggen,
in stukken opdelen. Het boek is eerst
verschenen als mengelwerk in een
dagblad. Joyce is wat anders. Is dat
wel een roman? En hoeveel mensen lezen
het nog, tenzij beroepshalve of als
zelfkwelling.

CONSTANT
O, mevrouw is thuis in de
wereldliteratuur.

ADRIENNE
Zeg maar juffrouw, zeg maar Adi.

CONSTANT
Constant, liefst niet Lucien.

 ADI
Vlotte vertellers, schrijvers van
cowboyverhalen, zogezegd iets voor
jongens tot zestien jaar, neem
Louis L’Amour in Amerika, die
verschijnt in een oplage van een
miljoen. Hij wordt dus gelezen door
drie à vier miljoen volwassenen.
Dat moet toch iets betekenen.

CONSTANT
Daar heb je weer een punt als je
de waarheid vertelt. Wie is Louis
L’Amour?

ADI
Heeft onder andere Het geschenk van
Cochise geschreven, het verhaal
achter Hondo gefilmd door John
Sturges met John Wayne in de
hoofdrol.

CONSTANT
Die film ken ik. Een goede western.

ADI
Een klassieker. Daar heb je toch je
messen niet voor gewet, of je colt
voor getrokken.

CONSTANT
Ik schrijf niet over film. Maar waar
ben je eigenlijk voor gekomen? Om mij
omver te schieten? Je boeken deugen
niet, je schrijft wat je lezeressen
willen dat je schrijft. De verhalen
kabbelen voorbij als een kalme
rivier met af en toe een draaikolk,
en ze zijn zo voorspelbaar.

ADI
Dat noem jij de ontleding van een werk.

CONSTANT
Ze zijn niet meer waard dan een
oppervlakkige bespreking.

ADI
Bespreking? Mijn lezers hebben geen
nood aan een recensie, die lezen ze
toch niet, en je besprekingen lijken
meer op afreageren van een zieke ziel.

CONSTANT
Ik heb geen ziel. Drink je glas uit,
dan doe ik het nog eens vol en ik
pak voor mezelf nog een bier. Ik
vraag het nog een keer, waarom ben
je eigenlijk langs gekomen?

ADI
Ik wilde de enige journalist zien die
de moeite heeft genomen mijn werk te
recenseren. Nou ja, recenseren, een
vreugdevuurtje aansteken.

CONSTANT
Ga door, ik heb tijd, Myriam komt
vandaag niet naar huis, ze komt
helemaal niet meer naar huis.

ADI
Wie is Myriam.

CONSTANT
Mijn vrouw.

ADI
Problemen?

CONSTANT
Zo geen klein beetje.

ADI
Je had niet mogen trouwen, heb ik
ook niet gedaan. Ik was vroeger ook
journaliste. Ik schreef voor een
blad dat het opnam voor groen,
milieu en tegelijk ook de verdediging
opnam van de gastarbeiders, maar dat
blad is ter ziele gegaan, wat dacht
je. (haalt een blad met een getypte tekst
uit haar tas) Lees dit maar.

CONSTANT
(leest luidop): De wolk die bij de
ontploffing van een kerncentrale
zoals Doel of Tihange ten hemel zal
stijgen heeft helaas niets gemeen met
de bruidsvlucht van een mierenkolonie.
Na de paringsuitbraak is de
mierenkoningin voor de rest van haar
leven draagster van nieuw leven.
Miljoenen spermacellen wachten in
haar spermatheca op de bevruchting
van miljoenen eitjes die ze draagt,
en zullen uitgroeien tot insecten die
op hun beurt zullen uitbreken en geen
groter onheil aanstichten dan holletjes
graven in onze grasperken of een enkele
dag lang in grote aantallen uitbreken
en op ruiten en kozijnen kleven, tot
grote ergernis van onze huisvrouwen die
er een van de tien plagen van Egypte in
zien, waar het in wezen enkel gaat om
vliegende mierenjonkers die welgeteld
een dag de tijd krijgen om zich seksueel
uit te leven en al gestorven zijn
voordat de stofzuiger van mevrouw ze tot
zich neemt. Maar de wolk van een
ontplofte kerncentrale draagt de
onzichtbare en uitgestelde dood in zich
mee, miljarden deeltjes jodium, cesium
en strontium, twintig jaar en nog langer
radioactief geladen, onherroepelijk
besmet om kanker en misgeboorten te
verwekken, maar de schuld daarvan
zullen we schuiven op onzedig gedrag,
drankmisbruik, soft drugs, slechte
eetgewoonten, homoseksueel gedrag en
geloofsafval.

CONSTANT
Je had een uitstekende copywriter
kunnen zijn voor Europees Groen
Links.

ADI
Ik kan in die kringen het zout op
mijn patatten niet verdienen. Hameren
op de steeds meer onafwendbare
dreiging van een langzame dood van
alle hoger leven door zuurstofnood,
kanker, honger, droogte en blind
totalitair terrorisme, maakt veel
minder indruk op het grote publiek
dan een paniekerige melding dat in de
rijke stad Mechelen - in de
Middeleeuwen nog de hoofdstad der
Nederlanden, inclusief Holland
– weer twee handtassen zijn afgerukt
van de arm van weerloze oude dames,
of dat in Belgische ziekenhuizen
vierhonderd aids-lijders op hun dood
liggen te wachten of nog dat een koe
ziek van BSE is gemeld en dat onze al
schrale hersenvoorraad met totaal
afsterven is bedreigd, ook al staat
dat in de eerstkomende duizend jaar
maar een goede twaalf dozijn mensen
te wachten, in heel Europa.

CONSTANT
Wow, ik heb je deerlijk onderschat,
schatje.

ADI
Ik ben je schatje niet. Na het serieuze
werk ben ik begonnen te schrijven voor
een damesmagazine. Beroepshalve las ik
veel soap, roddel, royalty, life
style, celebrity en ook
pulpromannetjes want die moest ik
bespreken, tot ik tot het besef
kwam dat daar veel meer mee te
verdienen was dan te schrijven over
alles en nog wat waar ik geen moer
om gaf. Bovendien heb ik een kind.
Ik heb mij op een reis naar Afrika
een keer laten doen door een zwarte.
De baby die ik droeg kon ik
meebrengen, de vader niet, die had
ginder zijn leven. Als alleenstaande
moeder met een bruin zoontje had ik
het redelijk moeilijk. Steun van mijn
ouders daar kon ik achter fluiten als
ik het kind niet liet wegdoen, ik heb
moeten vechten voor een beetje
menswaardig leven.

CONSTANT
Je hebt de pest aan wat je nu schrijft,
je gelooft er niet in, en toch doe je
het. Dat is moedig.

ADI
Daar is geen moed voor nodig, maar ik
ben een alleenverdiener en bedelen wilde
ik niet doen. Als ik echt goed zou
willen schrijven krijg ik mijn boeken
niet aan de straatstenen verkocht, ik
ken niemand in de uitgeverskringen om
mij te helpen. Ik heb het geprobeerd, de
uitgevers wijzen mij af, een na een,
ze lezen niet eens mijn typoscripten.
Wat ik nu schrijf zit vol meevoelen met
mijn heldinnen, heldinnen en heldinnen.
(zwijgt, drinkt eens flink van haar whisky en
blijft Michiels aankijken)

CONSTANT
Altijd hetzelfde schrijven met andere
personages dat moet iedereen na een
tijd toch door hebben. In het romannetje
dat ik gelezen heb, zowat honderd en
tachtig pagina’s, slaag je er in vijf
keren hetzelfde te schrijven, volstaat
dat echt om bedrukt papier aan de man
te brengen.

ADI
Daar lijkt het op. Je vergeet dat ik
om de twee, drie weken een romannetje,
als je mij toestaat dat ding zo te
noemen persklaar moet hebben. En ik
geef het altijd een andere draai, een
andere intrige, dat is niet zo
eenvoudig als jij het voorstelt, en
alleen zeurpieten vallen daar over,
de terpentijnkevers, als ze zich de
moeite getroosten mij te lezen

CONSTANT
Georges Simenon zat min of meer in
hetzelfde bootje, honderd tachtig
pagina’s om de twee,drie maanden,
maar die zijn werk lijkt nog ergens
op.

ADI
Ik heb Simenon gelezen, niet de
Maigrets, om wat inspiratie op te
doen, maar als je Simenon leest voel
je met je ellebogen dat hij zich
nooit helemaal geeft, hij houdt
altijd wat achter de hand voor zijn
volgende schrijfpenitentie. En als
hij zijn gage binnen had deed hij
ze op aan de hoeren. Zegt men.

CONSTANT
Goed voor de hoeren. Maar daar zeg
je wat. Weet je, waarom schrijven we
samen niet aan een misdaadroman? Jij
hebt genoeg verbeelding om een
verhaal te verzinnen, ik weet veel
af van de werking van het gerecht.
Een misdaadverhaal verkoopt goed en
geeft meer standing dan een boeketje
melodrama.

ADI
Daar zeg je wat. Waarom het niet
proberen. Dan kan ik mij een keertje
wagen aan een alinea met seksbezeten
mannen, want daar gaat het in misdaad
verhalen veel over. Of niet?


CONSTANT
Niet overdreven, nu iets meer dan
vroeger, maar zelfs Mickey Spilane
bleef met zijn Mike Hammer binnen de
perken, nooit expliciete seks. Misdaad
gaat veel over seriemoordenaars, geld,
prostitutie, drugs en staatsgeheimen,
seks wordt er nu te dikwijls bijgehaald
om te verkopen. Als je het goed  vindt
moeten we afspreken om er hier of bij
je thuis werk van te maken. Waar
verblijft je zoontje?

ADI
Nu op vakantiekamp. Stoort een kind je?

CONSTANT
Ik heb altijd kinderen gewild, Myriam wou
er niet van weten. Dat is er mee een
oorzaak dat het tussen ons is misgelopen.

ADI
Ik heb een zwart kindje, stoort je dat
dan niet.

CONSTANT
Neen, want ik ben kleurenblind.

ADI
Komt dat niet uit een film.

CONSTANT

Zou kunnen.  Wat doe je vanavond, gaan
eten? Er zijn genoeg restaurants in de
buurt want in koken ben ik niet thuis.
Ik heb een prachtige keuken maar
die is nog bijna niet gebruikt.

ADI
Ik kan koken als je iets in huis hebt.
En wil je met mij naar bed?

CONSTANT
Waarom niet. Heb je veel mannen gekend?

ADI
Wat is dat voor een vraag. Neen, weinig,
ze zijn niet te vertrouwen.

CONSTANT
Ik dan wel?

ADI
Voorlopig, ik heb soms ook behoefte aan
seks. En ... dit huis, is dat van jou?

CONSTANT
Voorlopig wel. Te zien hoe de scheiding
verloopt. Ik wil mijn deel afkopen.

ADI
Dat is al wat, als ik bij je intrek moet
ik geen huur meer betalen.

CONSTANT
Jij gaat een vaart. De nieuwe zakelijkheid
heeft toegeslagen. Hoeveel misdaadromans
heb jij gelezen.

ADI
Geen enkele.

CONSTANT
Je zou kunnen beginnen met het Zweedse
koppel Sjöwall en Wahlöö. Minnaar en
minnares die zeer sociaal zijn ingesteld.
Hebben de Zweedse hoofdstad Stockholm
met inspecteur Martin Beck in de
hoofdrol zeer goed verwerkt in hun
romans. En waar ze goed in waren, ze
konden de gevreesde anticlimax op het
einde van hun politieromans, want dat
zijn het, verhalen die de politie op de
hielen volgen, mijn lievelingsgenre,
vermijden. De lezer moet niet zuchten:
was het dat maar, en is toch geneigd
mee te zoeken naar de oplossing. Dat
is niet zo gemakkelijk als het voor
sommigen lijkt.

ADI
In een bijdrage over misdaadliteratuur
heb ik eens gelezen dat misdaadschrijvers
hun romans van achter naar voor schrijven.
Eerst de ontknoping en zo terug naar het
begin, zo kunnen ze de plot of de intrige
naar hun hand zetten.

CONSTANT
De meeste schrijvers doen het zo, daarom
de bijna onontkoombare anti-climax. Maar
er zijn schrijvers die sterk genoeg zijn
om met de moord of de misdaad te beginnen.
De daders zijn dus gekend van het eerste
hoofdstuk af maar dat heeft de schrijver
niet belet er een zeer spannend
speurdersverhaal van te maken. John D.
MacDonald kon dat aan. Die ging er prat
op moeilijke passages niet uit de weg te
gaan met tijdsprongen, en het aan de
lezer over te laten om uit te maken wat
er intussen is gebeurd. Hoe de held is
kunnen ontsnappen, waarom een meisje zich
aan de held geeft, niet omdat het zo in
het scenario staat maar omdat het
logische volgt uit het verhaal, de
onderlinge aantrekkingskracht is niet
geforceerd.

ADI
Zo eenvoudig als ik dacht wordt het dan
niet. Niet zo simpel als mijn
kioskromannetjes.

CONSTANT
Heel zeker niet. Maar we mogen ons niet
laten afschrikken. En nog dit, aan een
literaire thriller wil ik mij zeker niet
begeven, dat is reine ongein. Misdaad
is een genre op zich, voor mijn part
evenwaardig aan de grote literatuur.
Tekenstrips worden toch ook al apart
behandeld, als strips, niet als
letterkunde. En in de filmwereld wordt
bij de beoordeling geen onderscheid
gemaakt tussen de genres.

ADI
Bedankt voor de inleidende les.

CONSTANT
Nog iets en dan stop ik. Hilary Waugh,
die volgens sommige recensenten zijn
sporen even goed zou kunnen verdienen
buiten het genre van de thriller,
beschrijft in 'Zij was als volgt gekleed
(Last seen wearing uit 1952) het
pijnlijk nauwkeurige natrekken en
volgen van ieder draadje totdat het
afbreekt in zijn hand. Dat is klasse.

ADI
We zullen onze hersenen moeten gebruiken.

CONSTANT
Dat kan nooit kwaad. Daar verslijten ze
niet van.

ADI
Gaan we nu verder praten in bed?

CONSTANT
Praten? Daar dient een bed niet voor.

FADE-OUT

FADE-IN

INT.        TERUG NAAR GELAGZAAL STATIE          DAG

CONSTANT, ERNEST en VICTOR zitten nog steeds aan hun tafel.

ERNEST
(verbreekt de stilte) Ga je dat echt
doen, Constant, misdaadboeken
schrijven.

VICTOR
Daar is niets mis mee.

ERNEST
Niet als je het niveau kunt halen
van een Patricia Highsmith, die
Strangers on a Train geschreven heeft,
Hillary Waugh, James Lee Burke, naast
John D. MacDonald ook Ross McDonald
en de Zweden.

CONSTANT
Zo te horen zal ik nog veel moeten lezen
om op je hoogte te komen, Ernest. Victor
heeft ons al een en ander verteld,
misschien vind ik daar wat inspiratie.

ERNEST
Als journalist moet je dat weten. Er
wachten je nog heel veel inspanningen.

CONSTANT
Intussen wacht mij nog een andere strijd.
Myriam zal mij laten betrappen en dan trek
ik bij een echtscheiding aan het kortste
einde, dan sta ik overmorgen op straat.

ERNEST
Wanhoop nooit, Constant. Met een dikke
bestseller kom je er bovenop. Je hebt het
grote voordeel dat je als journalist al
enige naam hebt gemaakt. En bij mij is nog
plaats op de hooitas.

CONSTANT
In de nood ken je je vrienden. En nu moet
ik weg, ik kan het mij niet veroorloven niet
tijdig op de redactie te zijn, anders heb
je morgen geen degelijke krant.


FADE-OUT


Geen opmerkingen:

Een reactie posten