Verhalen
4 en 5 zijn samengevat.
FIRMIN LESAGE EN ODIEL
OTTEVAERE
Vierde aflevering van
MEER MOGEN WE NIET VERLANGEN
Originele
script voor
5 afleveringen van een dramatische
Tv-serie
Geschreven
door
Jules De Cort
---
SYNOPSIS
Firmin.
Eerst een
montage van de begrafenis van Leonie, de moeder van Firmin, de koffietafel in
café De Volksvriend, het vertrek van de genodigden. Als de koffietafel is
afgelopen gaat Firmin in de café nog een glas drinken en hij begint een praatje
met Jacqueline, de dochter van de waard. Ze hebben vroeger een verhouding gehad
maar die is afgesprongen doordat Jacqueline niet opgewassen bleek tegen de
aanblik van de zieke moeder van Firmin, waar ze is van weggelopen. Het gesprek
wordt alsmaar intenser, ze maken plannen en Firmin vergeet zijn afspraak met
Marceline.
Odiel.
Twee pooiers
vallen de Zanzibar binnen en willen Marceline meepakken voor hun winkeltje.
Hortense de dienster vecht als een leeuwin voor Marceline maar wordt ruw
neergeslagen. Dit voorvak komt terug in aflevering 5. Francine belt Odiel op en
die ontfermt zich over Hortense. Dan volgt de avontuurlijke levensloop van
Odiel tijdens en na de oorlog. Hij is tenslotte
loodgieter
en levensgenieter geworden. Trekt zich het lot van Hortense aan en neemt haar in
huis. Samen vormen ze een dat elkaar
wonderwel verstaat.
_____________________________________________________
FADE-IN
INT. GELAGZAAL STATIE DAG
De gewone bezoekers van café de Statie zitten aan hun tafel
of staan aan de toog.
VICTOR
Ik heb verteld van Marceline Heremans
en
Gilbert Servaes. Veel heb ik uit hun
eigen
mond vernomen, ik ben nu eenmaal een
bezeten luisteraar en kroniekschrijver
zonder lezerschare. Firmin Lesage is
niet
van hier, hij is van Nederzele, dat is
met de auto een half uur van hier. Ik
ben
er proberen achter te komen hoe het met
hem is vergaan, nadat hij Marceline zo
schandelijk voor schut heeft gezet. Ik
heb de tijd niet om daar een halve dag
op
onderzoek uit te gaan, maar Odiel de
loodgieter heeft dat wel gedaan. Odiel
is erg gesteld op Marceline, hij kan
niet
goed verdragen dat iemand haar zeer
doet
en hij is ginder gaan rondneuzen. Ik
heb
hem het verhaal laten doen van een man
die eieren voor zijn geld heeft
gekozen,
helemaal ongelijk kun je hem niet
geven,
hij is niet verplicht om er een
filantropische levenshouding op na te
houden, maar mooi is het niet.
CONSTANT
Spreek gewone taal, Vik, dan zullen de
mensen je verstaan, dat doe ik ook voor
de gazet. Maar wat is er mis mee dat
die
Firmin eieren voor zijn geld heeft
gekozen. Marceline is een prostituee en
rijk zal ze niet zijn.
ODIEL
Niet alles in het leven moet gaan om
geld, Constant. Die Firmin is een
windhaan en een dikke profiteur. En
als je Marceline wat beter zou kennen
zou je haar geen prostituee noemen.
GERMAIN
Begin maar te vertellen Odiel, met alle
details.
ODIEL
Ja Germain. Maar niet de details waar
jij
op zabbert.
VICTOR
Ik neem notities, zoals een journalist
als Constant dat zou doen.
CONSTANT
Een
moderne journalist heeft een
bandopnemer.
ODIEL
Mag ik met mijn verhaal beginnen. Ik
ben na de begrafenis van de moeder van
Firmin naar het café geweest waar de
koffie werd gehouden en heb de mensen
proberen uit te horen over wat Firmin
vroeger deed. Hij moet kennis gehad
hebben met een andere vrouw voor hij
iets met Marceline begon. Dit heb ik
kunnen oppikken ...
DISSOLVE
FADE-IN
MONTAGE
EXT.
BOERDERIJ FIRMIN MORGEN
De lijkauto stopt voor de slecht onderhouden boerderij van FIRMIN
LESAGE. Het is warm op deze broeierige augustusdag. Weduwe Lesage, bij name
Leonie Schoeters, is gestorven en wordt begraven. Twee lijkbezorgers dragen de
kist naar buiten
en laden ze in de lijkauto. Er is wat volk samengetroept
voor de boerderij. Firmin Lesage opent de rouwstoet, er loopt niemand naast hem.
Na tien, twintig passen beginnen de mensen achter zijn rug zacht te praten. Halverwege
de weg naar de kerk staat de priester midden op straat de lijkstoet op te
wachten, hij slaat een kruis met zijn kwispel
en brengt Firmin, die loopt te denken, terug tot de werkelijkheid. Het volk houdt
even zijn mond als de herder een soort zegen uitspreekt en nog enkele
onduidelijke gebaren maakt. Vervolgens neemt hij het voortouw van de dodenoptocht.
In de rouwmis, in een voor geen kwart gevulde kerk, wordt minder gepraat. De
priester heeft het in korte woorden over de overledene en richt woorden van
troost tot Firmin. Na de rouwmis en het In Paradisum blijven de rouwenden met
een kleine dertig over om de baar te volgen naar het kerkhof. Bij het graf
mompelt de priester de opgelegde gebeden, licht zijn hoedje en is weg. De
grafdelvers schieten de eerste kluiten aarde op de hol klinkende kist. De
begrafenis van moeder Lesage verloopt in de grootste onverschilligheid. Op de
weg terug van het kerkhof komt Firmin zonder het te willen in gesprek met een
oom, een neef, andere verre familieleden en kennissen. Zij hebben, zeggen ze,
zijn moeder Leonie heel goed gekend maar haar in twintig jaar niet meer gezien.
Dan is het zogezegd de beurt aan Firmin om iets over zijn moeder te zeggen, dat
is moeilijk want zij is een jaar stervende geweest en luisteren doen ze toch
niet. De optocht komt terug in het dorp en Firmin zegt luid dat de koffietafel gedekt
staat in het zaaltje achter café De Volksvriend. Ze lopen binnen en gaan aan de
tafels zitten waar broodjes ham en kaas en brioches in schotels gereed staan. Als
ze genoeg gegeten hebben en sommigen glimmen van het zweet, laat Firmin bier en
borrels aanrukken. De familieleden praten onder elkaar en zijn het er onderling
over eens, dat ze elkaar te weinig zien, op trouwfeesten of teraardebestellingen.
Een vraagt waarom Firmin nog niet getrouwd is. Firmin begint uit te leggen dat
de grote oorzaak van zijn vrijgezellendom is dat zijn moeder zo lang in de weg
had gelegen, maar niemand luistert nog naar zijn uitleg. Zo rond een uur of
vijf loopt het zaaltje leeg. JACQUELINE, de dochter van FELIX de waard van De
Volksvriend, begint af te ruimen. Het is het teken voor Firmin om in het
eigenlijke café op een barkruk te gaan zitten en nog een glas te drinken.
Jacqueline tapt hem een glas bier en staat hem te bekijken.
JACQUELINE
Aan wat zit je te denken. (loopt
weer het
zaaltje in)
FIRMIN
(roept haar na) Aan vroeger.
Aan mijn moeder.
Aan jou zelfs.(V.O.)
Toen
heb jij je niet
van je beste kant laten kennen.
DISSOLVE
FADE-IN
FLASHBACK
INT.
KELDERKAMPER DAG
LEONIE de zieke moeder van Firmin zit rechtop in bed. Firmin
staat naast het bed.
LEONIE
Ik voel mij een beetje beter, die
straffere medicamenten hebben mij
goed gedaan. Wanneer ga je eindelijk
eens achter een boerin. Ik ben er
niet lang meer
FIRMIN
(op haar voeteneind) Je mag zo
niet praten
moeder. De geneeskunde kan veel
tegenwoordig. Maar waar vind ik nog
iemand die wil zorgen voor de dieren en
mee op het veld wil staan. Op het
eerste gezicht zie ik niemand van mijn
leeftijd. Misschien die Jacqueline uit
De Volksvriend, maar daar zal mijn
staartje wel te kort voor zijn en zij
is geen boerin. Ze mag gezien worden
maar ze is nog niet aan een man geraakt
hoewel ze de dertig voorbij is. Daar
moeten redenen voor zijn. Misschien is
ze te kieskeurig geweest omdat ze zich
als cafédochter een graadje beter
achtte
of omdat het keurclubje waar ze vroeger
lid van was uiteengevallen is in paren
en door toeval of door kwade wil
Jacqueline alleen is achtergebleven. Ze
staat nog altijd achter de toog te
tappen. Als ze niet uitziet is ze
binnen
tien jaar een verzuurde oude vrijster.
Misschien ligt daar mijn kans, een
bezoekje aan De Volksvriend kost mij
niet
meer dan een pils of twee.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. GELAGZAAL
VOLKSVRIEND KORT NA DE MIDDAG
FIRMIN
(komt gelagzaal binnen,
een beetje onzeker. het
is stil in de gelagzaal,
weinig volk. Jacqueline
zit in een weekblad te
bladeren. hij gaat
aan een andere tafel
zitten) Een
trappist,
een dubbele graag.
JACQUELINE
(Jacqueline gaat achter
de tapkast, maakt een flesje
open en giet de inhoud in
een glas. brengt het glas
naar Firmin en neemt plaats
tegenover hem) Hier
is
je patersbier.
FIRMIN
Het is stil, je kunt een vlieg horen
zoemen.
JACQUELINE
Twee ook.
FIRMIN
Je ziet er goed uit.
JACQUELINE
Wat had je dan verwacht. Voor iemand
die
niet getrouwd is bedoel je. Jij bent
toch
ook niet getrouwd.
FIRMIN
Zie ik er ook goed uit?
JAQUELINE
Je doet zo ongewoon, anders dan anders,
heb je thuis al liggen drinken?
FIRMIN
Ongewoon? Dat kun jij niet weten, je
kent
mij niet in mijn gewone doen. Ik kom
hier
nog raar of zelden en ik ben hier nooit
veel geweest.
FELIX
(vader van Jacqueline,
komt in de gelagzaal)
Blij je nog eens te zien, Firmin. Dat
is
wat geleden. Het weer zou mogen
omslaan.
Het is veel te droog voor de tijd van
het
jaar. Het zou eens goed mogen regenen.
FIRMIN
Dat moet je een boer niet vertellen.
Maar
droog is het nog niet en als het een
keer
begint te regenen weten ze niet van
ophouden.
FELIX
Hoe maakt je moeder het? (verlaat de
gelagzaal door de
keukendeur)
FIRMIN
Mijn moeder … O, hij is al weg, de tijd
niet meer om te luisteren naar wat de
mensen te vertellen hebben. Mijn
moeder,
serieus en het is spijtig dat ik het zo
moet zeggen, is ongeneeslijk ziek. Ik
kan van haar bijna niet weg en het werk
ligt maar te wachten, het glijdt door
mijn vingers als droog zand.
JACQUELINE
Dat is mooi gezegd, maar in wezen
stapelt
het werk zich op, het blijft liggen.
FIRMIN
Heb ik mij onhandig uitgedrukt? Ik heb
niet de gewoonte een stuk van mijn ziel
bloot te leggen, ik zit daarginds op
mijn
boerderij, niemand om tegen te praten
dan
de dieren, ik kon evengoed in de
Far-West
wonen, twintig mijl van het eerste huis
weg. Jij hebt hier nog aanspraak.
JACQUELINE
Aanspraak, als je dat zo kunt noemen,
de
prietpraat van snotneuzen die zichzelf
staan uit te lachen of venten van boven
de vijftig die denken dat ze plezant
moeten zijn met wat vuile klap. Voor
mij
mag pa zijn Volksvriend sluiten. Mijn
enige vermaak is af en toe een cinema
in
Lier.
FIRMIN
Naar de cinema ben ik weinig geweest,
dat
zou ik wel eens willen doen, ik heb in
mijn hele leven nog geen drie films gezien.
Hier in de parochiezaal, vroeger jaren,
iets over Groene Weiden in zwart-wit,
negers die het bijbelverhaal
uitbeeldden, veel zongen en naar de
hemel gingen. Ik ben er niet veel van
vergeten.
JACQUELINE
Dan moet je maar eens meegaan, er is in
de cinema tegenwoordig nog wel wat
anders te zien. Ik ben een beetje blij
dat ik nog eens kan praten met een man
van mijn leeftijd. Heb jij geen diploma
van iets.
FIRMIN
Ik heb de tuinbouwschool gedaan en ik
erf
een groot stuk grond. Het ene sluit op
het
andere aan.
JACQUELINE
Daar kan ik niet veel op zeggen.
FADE-OUT
FADE-IN
EXT. UITGANG
BIOSCOOP DAG
Een paar weken later. Jacqueline en Firmin komen uit de
bioscoop. Ze lopen naar zijn jeep, stappen in, rijden naar De Volksvriend waar
ze uitstappen en de gelagzaal inlopen.
INT.
GELAGZAAL AVOND
Er zit nog wat volk. Firmin nestelt zich op een barkruk en
drinkt een glas bier of twee. Als de laatste verbruiker vertrekt sluit
Jacqueline de deur en doet het licht uit. Ze stoeien wat en zoenen elkaar zeer
innig.
JACQUELINE
Ik ben geen heilige die tegen elke
prijs
haar broek wil aanhouden.
FIRMIN
Ik ben ook geen sint.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. GELAGZAAL AVOND
FIRMIN
Ik heb mijn broek weer aan.
JACQUELINE
Ik doe de mijne niet meer aan, het is
de moeite niet meer, ik woon hier en ik
ga zo naar bed.
FIRMIN
Jacqueline, we zijn zo goed als
verloofd,
je moet eens meekomen naar mij thuis,
goedendag zeggen tegen mijn moeder en
mijn boerderij even bekijken. Ze stelt
niet veel voor, maar er is wat van te
maken als moeder er niet meer zal zijn.
Ik heb veel grond en grond is geld.
En nu moet ik vertrekken want het komt
weer op in mijn broek en ik mag moeder
niet te lang alleen laten.
DISSOLVE
FADE-IN
INT.
WOONKAMER BOERDERIJ DAG
FIRMIN
(is in de weer om het wat
proper te maken. stopt
stapels vuile was die in
de keuken op stoelen
liggen weg, gaat in de
woonkamer met een stofdoek
over de meubelen. loopt
de kleine trap op naar
de kelderkamer waar zijn
moeder Leonie ligt.
de moeder is doodziek, er
blijft niet veel van
over. hij helpt haar uit
bed, helpt haar een
voorschoot aan te trekken
over haar nachtjapon
en draagt haar praktisch
naar beneden. hij zet
haar in een rieten stoel
met leuningen)
LEONIE
Dat is een nieuwe voorschoot, Firmin,
die
zal ik niet meer verslijten.
FIRMIN
Neen moeder, dat mag je niet zeggen. Nu
ga
ik Jacqueline uit De Volksvriend halen.
Zal het gaan?
LEONIE
Ja jongen, je weet dat ik op mijn
tanden
kan bijten. Ik ben blij dat ik haar
eens
zal mogen zien.
FADE-OUT
FADE-IN
EXT.
CAFE DE VOLKSVRIEND DAG
De jeep van Firmin staat voor de deur. Firmin helpt
Jacqueline instappen.
FELIX
Het zal nog goed komen met ons
Jacqueline, Firmin is geen
flierefluiter van niksmendalle.
FADE-OUT
FADE-IN
EXT. BOERDERIJ DAG
De jeep van Firmin vertraagt voor de boerderij, rijdt op de
oprit en stopt op het erf. De staldeur is naast de voordeur. Het erf en het
huis zijn volstrekt niet onderhouden. Ze stappen uit.
FIRMIN
Ik heb geen tijd om mijn erf en het
huis
te onderhouden. Ik zou de schilder
moeten
laten komen maar dat is zo met een man
alleen, geen vrouw die er achter zit.
Kom
we lopen binnen langs de achterdeur, ik
krijg de voordeur niet meer open zonder
ze uiteen te trekken.
Ze lopen achter om. Ze lopen eerst door de keuken.
Jacqueline haalt haar neus op.
FIRMIN
De koeien staan op de wei. Ik heb er
nog
twee en plaats voor tien. Ik zou de stal
eens moeten uitmesten maar nog geen
tijd
gehad. Er zijn mensen die prijs stellen
op de stalreuk, als het maar niet
overdreven is.
Ze lopen de woonkamer in. Moeder Leonie is helemaal uitgeput
in haar zetel in slaap gevallen. In haar slaap ligt ze te gorgelen en blaasjes
te maken
FIRMIN
(in de war, hij wijst
naar een stoel) Neem
plaats. Moeder doet een poos, ze is erg
ziek, lang zal ze het niet meer
trekken.
(pakt de fles porto uit de
kast en zet er
twee glazen naast. het
zonlicht speelt in die
glazen en er zijn duidelijke
lipafdrukken te
zien op de glazen)
JACQUELINE
(nipt van haar glas en
kokhalst)
Moeder is erg onrustig en Firmin maakt haar wakker, helpt ze
overeind en steunt haar op weg naar haar bed. Half wakker probeert Leonie een
glimlach naar Jacqueline maar komt niet verder dan een grijns die je beter niet
onder ogen komt.
FIRMIN
Mijn verontschuldiging voor mijn
moeder.
Ze kan niets meer alleen, de
buurvrouwen
komen haar af en toe wassen, maar ik
kan
die mensen daar niet alle dagen mee
lastig vallen. Hier is een vrouw op
haar
plaats.
(loopt met moeder de kelderkamer op)
JACQUELINE
(Jacqueline staat op, neemt
haar handtas van
de tafel, wrijft met een
hand over de onderkant,
met lichtjes verheven
stem) Ik
loop even naar
buiten. (haast zich naar buiten)
FIRMIN
(Firmin heeft zijn moeder
nog in zijn armen,
helpt moeder in bed en
kijkt door het raampje
van de kelderkamer en ziet
Jacqueline
weghollen) (mompelt) Dat is geen
manier voor
een volwassen vrouw die bijna mijn
verloofde was.
LEONIE
(tilt haar hoofd van het
kopkussen) Heb
je
de koekjes op tafel gezet? Ach, was
ik maar dood, dan zat ik niet meer in
de weg.
FIRMIN
Zwijg daarover, moeder. (dekt haar toe
en loopt naar buiten)
FADE-OUT
FADE-IN
EXT.
BOOMGAARD DAG
FIRMIN
(staat in de schaduw van
een grote perenboom.
Hij laat zijn tranen de
vrije loop (V.O.)
Eenzaam en alleen wil ik niet meer
leven.
Ik wil iemand naast mij hebben, een
vrouw, desnoods een slet, als ze mijn
moeder maar verdraagt en verzorgt en
haar mee oppast. En ik heb ook mijn
behoeften. Ik ben maar een eenzame man.
DISSOLVE
FADE-IN
MONTAGE
FIRMIN
(toert met zijn jeep in
de verre omgeving. Hij
stopt op een grote
verkeersweg voor een
hoerenkast. het meisje in
het uitstalraam verlaat
haar post. na een tijd
komt ze terug postvatten
in haar rieten zetel en
Firmin komt buiten en
vertrekt met zijn jeep.
stapt een gewone
drankgelegenheid binnen.
praat met het meisje
achter de toog. betaalt
een rondje. dan komt een
knappe kerel binnen die
het meisje een tongkus
geeft. Firmin vertrekt.
stapt thuis moedeloos
uit zijn jeep en gaat
naar moeder kijken.
FADE-OUT
FADE-IN
EXT.
ZANZIBAR AVOND
FIRMIN
(stopt met zijn jeep voor
de bar. gaat binnen
als Marceline haar show opvoert)
FADE-OUT
FADE-IN
INT. GELAGZAAL AVOND
MARCELINE
(komt na haar optreden bij
hem staan en kijkt
hem aan met droeve ogen)
FIRMIN
(V.O.) Die half
blote danseres doet mij
iets. Dit is geen taaie hoer die het
alleen doet voor geld, zij kan niet
anders zijn dan een slachtoffer van
het noodlot. Ach, ik met mijn
medelijdend hart.
DISSOLVE
FADE-IN
MONTAGE
(Snelle herhaling van deze scènes uit de aflevering
MARCELINE). Tweede bezoek vier dagen na het eerste. Er gebeurt niet veel meer
dan een kort gesprek met Marceline. Met zijn vierde bezoek leert Firmin
Marceline beter kennen en mag hij mee naar boven. Vrijt met haar. Neemt haar
mee om op zijn moeder te passen. Brengt haar weer naar de Zanzibar en spreekt
af om haar te komen halen na de begrafenis van zijn moeder.
DISSOLVE
FADE-IN
INT.
GELAGZAGZAAL VOLKSVRIEND
DAG
FIRMIN
(nog aan de toog) (V.O.) De begrafenis
is
voorbij, de familieleden zijn weg, het
is tijd om mijn belofte te houden en
Marceline te gaan ophalen. Jacqueline
heeft mij verraden. Wie is de beste
in bed. Jacqueline eigenlijk, maar is
dat alles, is ze niet meer waard dan
alleen maar dat. Aan wat zit ik hier
verdomme te denken op de begrafenisdag
van mijn moeder.
JACQUELINE
(komt weer achter de
toog) Je zit
hier zo
te peinzen. Toch geen slechte
gedachten.
FIRMIN
Ik heb nooit slechte gedachten en zeker
niet op een dag als vandaag.
JACQUELINE
Ik
moet nog wat helpen opruimen. Ik ben
hier
direct weer.
FIRMIN
(mijmert verder) (V.O.) Op een keer
heb ik
Marceline gevraagd of ze van mij alleen
is. Ze reageerde kwaad, wat denk je wel
van mij. Hortense en ik wij drinken een
glas, lachen, dansen, maken het de
klanten naar hun zin, spelen zelfs met
de kaarten hoewel ik dat niet goed kan,
maar anders gebeurt hier niet veel. Ja
maar, op sommige avonden dans jij solo
en laat iedereen alles zien. Maar daar
blijft het bij, ze moeten van mijn
lijf,
blijven, het is niet meer dan een
strip-
tease. Maar je pakt nog altijd geld van
mij aan. Dat geld is voor Francine, die
wil haar huur, daar gaat ze niet van
af.
Neem mij mee, dan kost het je niets. Ik
kan nuttig zijn op een boerderij. Dat
is
moeilijk met moeder, wat zou die niet
zeggen, ze is heel erg katholiek. Nog
geen week geleden kon moeder alleen
niet
meer recht zitten in bed. De dokter is
gekomen en die wist te vertellen dat
het
er niet goed uitzag, ze mocht niet uit
bed komen. Hij zou iemand moeten vinden
om haar te verzorgen, feitelijk had ze
bewaking nodig, er kon van alles
gebeuren.
En het zou niet slecht zijn als de pastoor
eens kwam zien. Dan ben ik naar
Marceline gereden, ze was direct gereed
om mee te komen en voor moeder te
zorgen,
dat zou Jacqueline nooit gedaan hebben.
Moeder is dood en nu moet ik haar gaan
halen. Nu. Eerst nog een pils, mijn
zesde nog maar.
JACQUELINE
(komt weer achter de
tapkast) Hé dromer,
ik ben klaar in het zaaltje. Zit je aan
je moeder te denken.
FIRMIN
Aan wat anders.
(grinnikt)
JACQUELINE
Je grinnikt.
FIRMIN
Ken je mij zo goed dat je het verschil
ziet tussen grinniken en een bittere
glimlach.
JACQUELINE
Neen, daar heb ik de tijd niet voor
gehad.
FIRMIN
Het was geen schunnige gedachte die ik
had, geen opwelling.
JACQUELINE
Dat neem ik aan, je moeder is pas
begraven.
FIRMIN
Ik zit aan mijn toekomst te denken die
nu voor mij open ligt. Als ik op mijn
tractor zit denk ik alleen aan de
grootsheid van de boerenstiel,
korenvelden als wiegende zeeën,
lenteregen die de omgeploegde grond
vet doet glimmen. Mijn kloten, ik zou
nogal wat liever in een warme serre
vroege selderij zitten te snijden en
een hoop geld verdienen, daar heb
ik een vrouw voor nodig en geen
zieke moeder.
JACQUELINE
Zo, en kom ik nog voor in het stuk.
FIRMIN
Jij, jij gaat lopen als het moeilijk
wordt, wat zou je doen als ik op een
dag zo ziek ben dat ik in bed schijt
en kots. Weer gaan lopen.
JACQUELINE
Ik zou mijn neus dichtknijpen, de
lakens aftrekken en die te wijk zetten
in een grote kuip die ik onder de
kraan zou zetten en het water laten
lopen.
FIRMIN
Zou je dat doen? Ach, laat maar. Jij
wilt niet weg van hier van je
volksvrienden om bij mij tuinierster
en wasvrouw te worden.
JACQUELINE
Je zou het eens moeten weten. (legt
een hand op de arm van Firmin en loopt weer
het zaaltje
in)
ODIEL OTTEVAERE komt de gelagzaal in en
gaat in een hoek zitten van waar hij Firmin in de gaten kan houden. Er zitten
nog een aantal andere gasten aan de tafeltjes.
ODIEL
(luistert
naar wat de mannen aan de andere tafel te
vertellen
hebben)
EEN MAN
Het lijkt weer goed aan
tussen Jacqueline
en die boer.
TWEEDE MAN
Ja, een tijd leek het erop
dat ze op
trouwen stonden maar ineens
was het
uit. Wat stond er in de weg
dat het
nu weer goed schijnt te komen.
EERSTE MAN
De moeder zeker, zie je
Jacqueline al
ziekenverzorgster spelen en
stront vegen.
ODIEL
(loopt naar
Firmin) Firmin, wie zijn
beloften niet vervult krijgt
een bult.
FIRMIN
Ken ik jou?
ODIEL
Moet wel, van de Zanzibar.
Marceline
zit op jou te wachten. Je
hebt je woord
gegeven, op het hoofd van je
moeder.
FIRMIN
Luister man. Ik dacht dat ik
een
deugdzaam meisje gevonden had, maar
ze is een hoer die het doet
voor geld.
ODIEL
Wil ik je gezicht eens
uitvegen.
FIRMIN
Wie ga je daar voor bij
halen, prutsvent.
ODIEL
Je vergeet dat ik commando
geweest ben,
ik kan iedereen meester die
hier binnen
zit. Maar je bent geen stamp
tegen je
kloten waard en dat zal ik
haar gaan
zeggen. Dag.
(loopt naar buiten voordat
Jacqueline
hem ziet))
FADE-OUT
FADE-IN
INT.
GELAGZAAL AVOND
Het is veel later geworden. De zaal is leeg, Felix en zijn
vrouw zijn slapen. Jacqueline knipt het licht uit en doet de buitendeur op
slot. Firmin zit nog altijd op zijn barkruk en zij komt in de duisternis naast
hem staan, tastend, trekt zijn rits open.
JACQUELINE
Hier moet ik zijn. Voelen dat je nog
een jongen bent.
FIRMIN
Je laat er geen gras over groeien.
JACQUELINE
Ik ben er klaar voor.
FIRMIN
Klaar voor wat. Vandaag is mijn moeder
begraven, je hebt het zelf nog gezegd.
JACQUELINE
Wat heeft dat er mee te maken. Ze is en
blijft begraven. Ik ben er klaar voor
om wat geld in je bedrijf te stoppen.
Je
boedel stelt niet veel voor. Met nog
wat
runderen erbij en een lap grond met
maïs
en voederbeten en daar nog wat tarwe
bij,
kom je nog niet heel ver, dan blijf je
een keuterboer. Maar wat je daar laten
horen hebt over een tuinbouwbedrijf, dat
staat me wel aan, dan komt de
zakenvrouw
in mij boven. Bloemen telen dat is
proper
werk en het brengt winter en zomer op
en
het is zo romantisch.
FIRMIN
Romantisch lieve god, wat wil je daar mee
zeggen. In de tuinbouw valt altijd hard
te
werken, nooit gedaan met je werk. En
als ik
met mijn landbouwdiploma nu eens zou
besluiten om naar Kongo of een ander
land
te trekken. Hoe romantisch is het dan
nog.
JACQUELINE
Naar de warme landen, waarom niet. Daar
lopen de vrouwen naakt. (begint
zich te
ontkleden)
FIRMIN
Wat doe je nu?
JACQUELINE
Oefenen voor de tropen.
FIRMIN
Gekke vrouw. Doe je dat zo voor alle
late klanten.
JACQUELINE
Ik ben niet gek. Ik heb alleen wat
zitten
rekenen en navragen. Als een
bloementeler
het wat aan boord legt moet hij geen
vies
werk doen. Plukken en leveren, het
aantrekkelijke en hartverwarmende werk,
het zware en vuile werk laten we doen
door
een Sikh of een weggelopen Roemeen. In
het
zwart natuurlijk.
FIRMIN
We? Is dat ons vijfjarenplan.
JACQUELINE
Voordat alles op zijn poten staat,
serres,
verwarming, bevloeiing? Vijf jaar
minimum.
FIRMIN
Daar moeten we morgen eens serieus over
praten, we hebben een overgangskapitaal
nodig. Maar nu moet ik eerst mijn broek
afstrepppen.
JACQUELINE
(leidt Firmin naar een
cafétafel en gaat er
op zitten. hij gaat
tussen haar dijen staan
en zij fluistert) Duw maar, er
staan
rubberen pootjes onder de tafel, ze
blijft staan en maakt geen lawaai.
FIRMIN
In
bed zou toch wat anders zijn maar dan
weer
minder geriskeerd, wat toch ook zijn
charme
heeft. (V.O.) Marceline.
Ach wat
moet
ik mij van dat mens aantrekken, ze
zal
beginnen blaten om haar jong,
het
gaat mij geld kosten en het is
niet
van mij. En die chique meneer die
achter
haar aan zat, veel geld
spendeerde
aan champagne, zijn ogen
van
haar niet kon afhouden, heimelijk
knipoogde
en Marceline die terug
knipoogde,
dat had ik goed in de
gaten,
wat was er daar mee, met die
meneer.
Ik ben niemand wat schuldig,
ik
ben haar blijven betalen. Ik bewijs
haar
een dienst, bij mij zou ze moeten
werken
en bij die meneer moet ze zich
alleen
maar wat opmaken en gaan liggen.
Ik
weet het, het zijn verontschuldigingen
maar
het zijn goede verontschuldigingen.
DISSOLVE
FADE-IN
INT. CAFE STATIE DAG
ODIEL
Ik ben dan maar naar huis gereden, het
heeft weinig zin te vechten voor een
verloren zaak. Meer weet ik niet
van
Firmin. Hij is zeker geen barmhartige
Samaritaan die mensen in
nood helpt,
maar ja, hij is niemand wat
schuldig.
VICTOR
Toch wel, hij heeft maanden,
een jaar
van haar geprofiteerd.
GERMAIN
Ik hoop dat ze hem heeft
doen afdokken,
dat houdt ze er dan toch aan
over.
CONSTANT
In die kringen gaat een
flink stuk van
wat de meisjes opstrijken naar
de
hoerenwaardin. Of naar de
souteneurs.
ODIEL
We weten wat er die avond in de
Zanzibar
is gebeurd, ineens waren ze daar, de
souteneurs, de smeerlappen. Die avond
dat Firmin niet omzag ...
DISSOLVE
FADE-IN
INT.
GELAGZAAL ZANZIBAR AVOND
Marceline en
Hortense zitten aan hun gewone tafel bij het venster, Francine staat achter het
buffet. De twee mannen in leren jekkers, echte bikkers, die een paar weken
geleden met Francine geheimzinnig hebben staan praten, komen binnen en stellen zich
aan alsof zij de baas zijn van de Zanzibar. Ze spreken Vlaams met een Frans
accent. Een van de twee komt bij Marceline staan.
EERSTE BIKKER
Heeft
la patronne u gezegd welke mooie
toekomst
wij voor u geregeld hebben.
MARCELINE
Ik zal
mijn eigen toekomst zelf wel
regelen.
Tot nader orde werk ik op de
vrije
markt.
TWEEDE BIKKER
Dat is
maar flauw. (hij dwingt Marceline om
met hem te dansen, zonder muziek, hij plooit
een valse grijns op zijn gezicht) U mag gaan
inpakken,
emballer, we nemen u mee naar
waar het
beter is.
MARCELINE
(schudt verschrikt neen, maakt zich los en
loopt tot bij Hortense) Ik heb
er genoeg
van,
daar doe ik niet aan mee. Jullie
willen
mij fulltime in een bordeel doen
werken.
Merci Francine dat je mij hebt
willen
verkopen. Ik blijf geen dag
langer
in de Zanzibar.
De twee
zware jongens komen op de vrouwen af. Een pakt Marceline vast en draait haar
arm om, de andere geeft haar striemende meppen met zijn vlakke hand in haar
gezicht. Hortense kan het niet aanzien en springt op de rug van een van de twee
maar die gooit haar af en met twee varen ze op haar, trappen en boksen erop
los. Ze trappen op haar hoofd, haar borsten, haar buik, tussen haar benen tot
ze niet meer beweegt. Bezoekers boven hebben de herrie gehoord, de deur naar de
kamers gaat open en dicht, er klinken haastige voetstappen in de gang. De overvallers
zijn op hun hoede, knikken naar elkaar en vertrekken.
EEN BIKKER
Dit is
een voorschotje, liefje. We hebben
je
pijn gedaan zonder je te schenden. We
komen
terug om onze zaken af te handelen.
(ze lopen alle twee naar buiten)
CUT
FADE-IN
INT.
GELAGZAAL ZANZIBAR AVOND
ODIEL
(komt binnen gestormd) Francine heeft mij
gebeld. Wat is er gebeurd.
(kijkt
verbouwereerd op Hortense
en Marceline) Je
had mij niet moeten bellen maar de
politie en een ambulance laten komen,
stomme kut.
FRANCINE
Ik zou dit liever willen stilhouden,
kun jij ze niet wegbrengen naar een
dokter en zeggen dat ze gevallen zijn.
ODIEL
Onnozel kieken, wil ik ze naar een
veearts
brengen. Als zij het niet overleeft is
het
moord. Wat is hier eigenlijk aan de
hand.
FRANCINE
We zijn door twee mannen overvallen.
MARCELINE
Niet waar, ze heeft mij verkocht aan de
mekken uit de stad, ze kwamen mij halen
en Hortense is tussenkomen.
FRANCINE
Marceline weet niet wat ze wil, hoe
goed ze het kan hebben, vijf keer meer
verdienen dan hier en een luxeleven.
Dan hadden we deze bazaar niet gehad.
MARCELINE
Als callgirl, ik had het kunnen weten
dat je mij had doorverkocht, jij
smerige
teef, dat wil ik niet, ik wil hier uit,
ik zit al veel te lang in dit leven. En
ze komen terug.
ODIEL
Roep mij dan maar, dan kan ik er de
vloer
mee aanvegen. Maar dat is voor later,
jullie eerst laten oplappen. (ziet
Hortense
liggen) Was ik in de Zanzibar
geweest, dan had ik die twee ploerten
hun
vaderons leren bidden en dan hun koppen
tegeneen geslagen dat de hersenen eruit
spatten. Ik breng die twee naar de
spoed.
FRANCINE
Daar gaan ze de politie erbij halen.
ODIEL
Zeker en vast, anders doe ik het zelf.
MARCELINE
(strompelt op eigen
kracht in de auto van Odiel.
kreunt) Wat een dag, wat een dag.
ODIEL
(tilt Hortense op, ze kermt
van de pijn. met
de hulp van Francine die
aan de overkant van de
auto aan haar voeten trekt,
duwt hij haar op de
achterbank. vertrekt)
FADE-OUT
FADE-IN
INT.
SPOEDOPNAME AVOND
Verplegers leggen de twee vrouwen in de verzorgingskamer op
een brits en beginnen ze uit te kleden. Odiel moet de kamer verlaten. Terwijl
hij wacht neemt een van de artsen de telefoon op en belt de politie. Na een
half uur roept de arts Odiel binnen.
ARTS
Meer schrik dan erg voor deze,
(wijst op
Marceline) twee blauwe
ogen en een dikke
lip, dat geneest vanzelf, die
zwellingen
zijn zo weer weg, de arm is lichtjes
gekneusd, je mag ze mee naar huis
nemen.
Maar die andere, dat ziet er lelijk
uit,
die moet opgenomen worden. Ze krijgt
een pak hechtingen, ze heeft
verscheidene
ribben gebroken en zal veel pijn
doorstaan als ze ademhaalt of zich
beweegt en inwendig weten we het nog
niet,
ze moet nog doorgelicht worden.
FADE-OUT
FADE-IN
INT.
KAMER IN ZIEKENHUIS
AVOND
Twee politiemannen zitten aan een bureau. Ze praten met
Odiel en Marceline.
POLITIEMAN
We moeten een verslag opmaken en de
getuigen horen.
ODIEL
Ik ben geen rechtstreekse getuige,
vraag
het Marceline, dat is een slachtoffer,
die was er bij.
MARCELINE
Jullie moeten in de Zanzibar met de
waardin Francine gaan spreken, die kent
de aanranders persoonlijk, ze heeft er
mee te maken.
FADE-OUT
FADE-IN
EXT. PARKING
ZIEKENHUIS AVOND
Marceline loopt aan de arm van Odiel. Ze heeft pleisters op
haar gezwollen gezicht en een verband om haar arm.
ODIEL
Ik breng je niet terug naar de
Zanzibar,
die varkens zijn in staat de Zanzibar
opnieuw binnen te vallen en ik kan niet
dag en nacht op wacht staan om ze eens
in te vetten. Ik breng je naar rusthuis
Zilverschoon, daar houden ze een kamer
vrij voor vrouwen op de vlucht. Ik werk
regelmatig voor het OCMW en ik ken
Victor Goethals, de bureauman die zich
met het rusthuis bezig houdt, een vent
met een hart als een goudbloemetje van
papier, die zal de zaak wel in orde
brengen.
FADE-OUT
FADE-IN
INT.
VLUCHTKAMER ZILVERSCHOON
AVOND
Odiel, Marceline en een VERPLEEGSTER zijn in de vluchtkamer.
VERPLEEGSTER
(helpt Marceline op het
bed te gaan zitten).
Probeer wat te slapen, morgen komt
Victor Goethals om de zaken in orde
te brengen. Je zult hier wel een hele
tijd kunnen blijven. Je mag vertrekken
Odiel, bedankt voor je hulp.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. ZAAL
ZIEKENHUIS AVOND
Hortense ligt in een bed in een grote zaal, niet opgebaard
maar het scheelt niet veel. Een schoonheid is ze nooit geweest maar nu is ze
afzichtelijk en tegelijk deerniswekkend. Een tegengewicht houdt haar rechterarm
verticaal, haar twee ogen zijn dik en toe, opgezet als van wespen gestoken,
haar tanden puilen uit haar mond, een doodgereden rat, haar neus is uitgesmeerd
over haar gezicht als een broodje ketjap. En ze ligt daar zo godverlaten,
eenzamer in een grote, volle ziekenzaal dan helemaal alleen op een bergtop. Hij
trotseert de geuren van ether, joodtinctuur, bedpannen en de blikken van doodgaande
mensen om bij Hortense te gaan zitten en te proberen haar een hart onder de
riem te steken.
ODIEL
Het leven is heilig, zeggen de
katholieken, maar als je dit ziet.
Ik kom je bezoeken Hortense. Ik
moet niet zeggen dat je er goed
uitziet, ik mag je niet doen lachen,
het zou te zeer kunnen doen.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. ZIEKENZAAL DAG
ENIGE DAGEN LATER
ODIEL
(aan het bed van
Hortense) Je
ziet er al
wat beter uit, ze hebben mij gezegd dat
de hersenschudding geen blijvend letsel
zal nalaten. Luister Hortense, ik laat
je niet terug naar de Zanzibar
vertrekken,
je mag kiezen, naar het vluchthuis in
Zilverschoon of bij mij komen inwonen,
tenminste zo lang tot je weer de oude
bent of voor altijd, als je maar eten
maakt en van beroep verandert.
HORTENSE
Odiel, Odieleke.
(ze is aangedaan, probeert
hem over zijn hoofd te aaien
maar raakt er niet
bij)
FADE-OUT
FADE-IN
EEN PAAR WEKEN LATER
Na twee weken mag Hortense het ziekenhuis verlaten en Odiel
brengt de nog erg sukkelachtige Hortense
naar zijn woning, het boerderijtje van zijn ouders.
EXT. ERF
BOERDERIJTJE VAN ODIEL DAG
HORTENSE
(ontroerd) Ik heb een
dak boven mijn
hoofd. Is dat je huis, dat ziet er
goed onderhouden uit.
ODIEL
Ja, maar binnen niet al te proper. Daar
heb ik jou voor aangeworven.
HORTENSE
Dat zal je wat kosten.
ODIEL
Niet meer dan kost en inwoon. Ik heb
maar een bed, daar zullen we het moeten
mee doen. Ik slaap niet op de canapé.
HORTENSE
De eerste weken van mijn lijf gebleven,
ik kan niet eens verdragen dat je naar
mij kijkt. Is er iets te bikken?
ODIEL
Ik heb alles in huis.
HORTENSE
Dan zal ik eens iets gereed maken als
jij alles aanbrengt. Koken heb ik van
mijn moeder geleerd. Vrouwen als ik
hebben ook een moeder gehad. Die kon
eten maken zó, maar het waren parels
voor de zwijnen. Ik heb vijf of zes
vaders gekend, moeder koos altijd de
slechte, een paar schuimers konden
zelfs van mij niet afblijven, maar
dat duldde moeder niet. Ze klopte erop
met de kolenschop en dan liepen ze weg.
ODIEL
En dan ben je in het leven gestapt.
HORTENSE
Ik had niet veel andere keuze. Ik was
geen schoonheid, geen maagd meer en ik
kende van niets iets. Tot mijn veertien
naar school moeten gaan en ook, het
voorbeeld van moeder, ik had toch
ik heb nooit de boulevard gedaan,
nooit in de vitrine gezeten. Ik heb
het altijd een beetje chic proberen
te houden.
ODIEL
Je krijgt het niet zoals je het zelf
zou willen. Mijn ouders hadden deze
kleine
boerderij ...
FADE-OUT
FADE-IN
FLASHBACK
ODIEL
... waar ik hier
nog altijd woon en mijn
atelier heb ingericht. Vader werkte in
de
brouwerij omdat de boerderij niet
genoeg
opbracht. Ik was in de leer als
loodgieter bij de brouwerij, meestal
leidingen leggen van de kelder naar de
tapkraan. Toen ik afzwaaide na mijn
legerdienst bij de commando’s, ik heb
nog
in Kongo gevochten, was mijn plaats
in de brouwerij ingenomen en mocht ik
beginnen als bijrijder. Ik heb dan maar
een baantje aangenomen bij de
spoorwegen.
Telegrammen uitdragen, pakjes aannemen
uit
het bagagerijtuig, maar daar was het
zout
op mijn pap niet mee te verdienen en ik
trok naar het noorden van Frankrijk
voor
een seizoen in de biet. Drie maanden
later
zat ik in Charleroi, in de mijn diep in
de
grond kolen te delven. Om niet vier uur
per dag op de trein te zitten naar en
van
Charleroi huurde ik een kamer in het
Zwarte Land, ver van huis, ik kende
daar
niemand en verveelde mij daar dood.
CUT
FADE-IN
ODIEL
(V.O.) Op een
zaterdag in juni, ik was
thuis voor het weekend, liep ik met
mijn handen in mijn broekzakken in het
dorp van herberg naar herberg, dronk
een glas links en rechts. Mijn aandacht
werd getrokken door een karavaan woon-
en materiaalwagens van circus ‘Paris’,
dat op het dorpsplein zijn tent aan
het opzetten was.
DISSOLVE
FADE-IN
MONTAGE
Op een gegeven ogenblik komen de circusgasten een paar
handen en een stevige schouder te kort om een wagen uit de weg te rollen. Odiel
laat zijn glas staan en gaat een duwtje mee geven.
DISSOLVE
FADE-IN
EXT.
CIRCUSTENT DAG
Een circusgast die op een raamwerk zit kan niet bij een touw,
Odiel klimt naar boven om hem het eind aan te reiken, klimt dan hoog in de mast
om een kabel over een katrol te leggen en vermaakt zich duidelijk.
CIRCUSDIRECTEUR
(man in blauw pak, onder het
stof en de vlekken,
roept naar Odiel daar
hoog boven, met zijn handen
aan zijn mond als een
trechter) Hé
daarboven,
heb je geen zin om bij het circus te
komen.
ODIEL
(laat zich naar beneden
glijden)
DIRECTEUR
Wat je daar deed is gevaarlijk, hé man
ODIEL
Ik ben niet gemakkelijk bang ik ben bij
de commando’s geweest, dat was ook
klimmen zonder vangnet. Ik klauter
als een aap.
DIRECTEUR
Je kunt bij ons komen, niet als aap
maar
in de eerste plaats als monteur. Als je
wilt kun je een opleiding krijgen van
circusclown. Om clown te worden moet je
komisch leren vallen en wat acrobatie
kennen, met een beetje behendigheid
makkelijk aan te leren. In een klein
circus doe je altijd twee, drie, vier
of meer taken. In de keuken is altijd
werk en de dieren moeten verzorgd
worden.
ODIEL
Ik heb al veel verschillende dingen
gedaan, maar niet vier tegelijk. Clown
ben ik nooit geweest al zeggen mijn
vrienden dat ik soms een echte clown
ben.
DIRECTEUR
Dat wordt nog gezegd maar daar kom je
er
niet mee. Je moet sullig leren lachen
en
er komt nog meer bij zien, de vaste
clown
August, die met de rosse pruik, is veel
ziek en als hij niet ziek is, is hij
bezopen. Hij moet dringend vervangen
worden.
ODIEL
We zullen wel zien. Ik werk in de mijn
dat is niet het gezondste werk. In een
circus zal wel meer te beleven zijn dan
duizend meter diep stof inademen. Ik
spring op mijn fiets om thuis iets te
gaan zeggen en à la minute ben ik
terug.
FADE-OUT
FADE-IN
EXT. ERF
BOERDERIJ DAG
MOEDER
(de moeder van Odiel
staat roggemeel in warme
draf te roeren) Het varken
mag niets te
kort komen, het krijgt roggemeel, dat
hadden de mensen in de oorlog zelfs
niet.
ODIEL
Moeder jet verwent dat beest, dan krijg
je het niet meer over je hart om het te
laten slachten. Ik kom je zeggen dat ik
ander werk heb aangepakt. Werk in open
lucht, maar je zult mij niet geloven,
ik ga in een circus werken.
MOEDER
Dat kwam je nog te kort. Clown in de
cirque.
ODIEL
Ik zal veel van huis weg zijn. Ik ga
wat kleren in mijn koffer pakken en
ben er mee weg.
FADE-OUT
FADE-IN
EXT. ERF
BOERDERIJ DAG
ODIEL
(heeft zijn reiskoffer in
een hand, geeft moeder
een wangzoen) Mijn fiets
laat ik hier, zeg
tegen vader dat ik wel binnenspring als
we in de buurt zijn. (kijkt
naar de schuur,
de stal, de aspergedammen
en de akker met rogge.
verdwijnt te voet aan de
horizon) (V.O.) Ik
hou
nog altijd even veel van mijn
ouderhuis,
om ik ooit nog terug, hier wil ik
doodgaan. Ik geloof dat ik meer van dit
boerderijtje houd dan van mensen, mijn
ouders uitgezonderd. Toch vertrek ik.
DISSOLVE
FADE-IN
INT.
CIRCUSTENT AVOND
Odiel kijkt naar de avondvoorstelling van Circus Paris vanaf
de bovenste rij banken, tussen mensen die hij allemaal kent en die niet weten
dat hij artiest gaat worden. In het nummer met de clown is de directeur de
aangever die het voortdurend aan de stok heeft met de clown August, gespeeld
door KLAUS RAINER, de naam komt Odiel later die avond te weten. Hij zit nog te
schudden van het lachen als de directeur PETRA BLUME aankondigt. Die heeft een
nummer met katten, een bruinrood gestreepte kastraat met een schofthoogte van
dertig centimeter, haar kleine tijger, en een gitzwarte poes, haar panter. De
poezen dansen een ballet op hun achterste ledematen, buitelen over een
witmetalen stok en lopen op een strandbal. Na de voorstelling, als de artiesten
slapen zijn, helpt Odiel mee opbreken, de wagens aan de vrachtauto’s koppelen
en hij vertrekt mee met de karavaan de nacht in, naar de volgende standplaats.
De circusbaas wijst Odiel een slaapkooi die nog vrij is in de woonwagen waarin Klaus
Rainer, alias August de clown, en Petra Blume samen slapen. Klaus ligt te
snurken als Odiel zijn kooi opzoekt terwijl de karavaan zich op gang trekt. Petra
zit in peignoir een boek te lezen. Petra kijkt van haar boek op en zegt,
wijzend op haar dronken kamergenoot:
PETRA
Du sollst geduld haben müssen mit
Klaus,
er kan es nicht mehr leisten an jeden
abend komisch zu tun vor ein publikum. Er
wird dir fallen
lernen ohne dich weh
zu tun, dich
hinten eine maske zu
verbergen, klappen
zu geben ohne der
gegner zu treffen,
wie man betrübte mund
und lachende augen
auf eigenes gesicht
mahlen kan, er
kent de klassische
werten von
clownkunst und er ist mein
liebhaber.
ODIEL
Liebhaber?
Supporter?
PETRA
(schudt
neen en wijst naar de kooi van Klaus)
ODIEL
Verstaan.
PETRA
Klaus Rainer had Niederländisch
gelernt,
und Französisch und Englisch. Woll kein
Deutsch mehr reden seit Hitler. Ik bin
een Polnische zigane. Vor der krieg
habe
ich mit pferde gearbeitet, jetzt mit
katzen. Circus Paris had nicht das
geld für pferde. (kruipt bij Klaus in de kooi)
DISSOLVE
FADE-IN
MONTAGE
Nog voordat Klaus als een totaal drankzuchtig wrak in een
instelling is achtergelaten, is Odiel de nieuwe August. Om op te treden met een
dikke buik en een dik gat vult hij zijn clownspak op met kussens. De directeur
speelt uitstekend in op Odiel, die de klappen die nogal eens verkeerd aankomen
moet verdragen. Petra die niet zonder man kan en veel ouder is dan Odiel neemt
hem in bed en ontgroent hem volledig. Tussen twee optredens in zitten ze ’s
avonds voor het slapen gaan vaak wat te praten.
PETRA
Mijn taalvaardigheid heeft mijn leven
gered. Als jong meisje sprak ik mijn
zigeunertaal en Pools en Duits. Ik heb
twee jaar in het concentratiekamp van
Birkenau gezeten en werd bevrijd kort
voor de tijd dat mijn uur voor de
gaskamer sloeg. Tot het laatste was ik
tolk in het kamp van Birkenau, tussen
zigeunermeisjes en de kamparts die
proeven deed op de meisjes, zo
gruwelijk
dat ik er nooit anders over wil spreken
dan over ‘die proben’.
PETRA
(V.O.) In het kamp
vierden Sinto-zigeuner
de verjaardag van Hitler. Ze hadden aan
het oostfront gevochten, ze waren toch
Arisch en blank, en ze droegen trots
het
ijzeren kruis op hun kampuniformen nadat
ze van het front naar Auschwitz waren
teruggehaald. Op 20 april namen ze deel
aan de militaire parade en zongen hun
marslied: ‘Führer befehl, wir folgen
dir.’ In het kamp in het aanschijn
van hun vergassing. Als de waanzin
de misdadigheid overstijgt.
PETRA
Neem de zigeunertweeling met
lichtbruine
ogen die van kampdokter Mengele een
inspuiting per dag voorgeschreven
kregen
om te zien of hij hun ogen niet blauw
kon maken. Na tien dagen waren de ogen
lichter geworden maar nog niet blauw.
Nog tien dagen later bekeek hij de
ogen,
zei wunderbar, ze zijn bijna blauw en
zei de verpleegster dat hij die ogen
wilde conserveren. Een uur later bracht
de verpleegster twee flesjes naar het
kantoor van Mengele, in elk flesje een
paar oogappels op alcohol. Interessant,
zei Mengele terwijl hij de flesjes
teruggaf en buiten liep voor een rit
op zijn geliefd paard.
CUT
FADE-IN
EXT. CIRCUSTENT DAG
ODIEL
(zit boven in het getouw.
De directeur staat
beneden en zwaait met een
brief. Odiel laat
zich naar beneden
glijden, krijgt de brief,
maakt die open en leest) Mijn vader is
overleden. Ik kan mijn moeder niet
alleen laten op die afgelegen
boerderij.
Het spijt me baas, vanavond is mijn
laatste optreden.
(Odiel neemt afscheid van
Petra en zijn
circusvrienden) Ik ben met
jullie
opgetreden in Frankrijk, Duitsland,
Denemarken, Nederland, Polen,
Hongarije, België en andere verre
landen. Ik zal het nooit vergeten.
CUT
FADE-IN
MONTAGE
ODIEL
(werkt overdag op de
boerderij, ploegen,
spitten, oogsten,
verzorgt het paard, de
twee koeien, het varken,
de kippen.
’s avonds trekt hij
andere kleren aan en
fietst naar Mechelen naar
de avondschool
waar hij het vak van
loodgieter leert.
krijgt op het einde van de
cursus een
diploma)
FADE-OUT
FADE-IN
INT. HUISKAMER ODIEL AVOND
ODIEL
Moeder, ik heb mijn diploma van
loodgieter. De boel hier brengt niets
meer op, jij bent oud genoeg om te
stoppen, wij hebben wat gespaard,
genoeg om mij als loodgieter en
tegelijk zinkbewerker te installeren.
Van de schuur maak ik mijn
opslagplaats voor zink, lood, buizen,
kranen en de bestelauto en van de
stal maak ik mijn werkplaats. Jij
kunt misschien nog wat verder doen
met de asperges, dat is onze grond,
maar de pacht voor de grond voor het
koren en de maïs en de weide aan de
beek zeggen we op.
CUT
FADE-IN
MONTAGE
COMMENTAARSTEM
(V.O.) De moeder van Odiel overleeft
vader nog een aantal jaren en zo lang
zij er is denkt hij er niet aan
een vrouw of bijzit te nemen. Links en
rechts, hij heeft keren niet geteld,
lokken hitsige, niet altijd
aantrekkelijke dametjes hem in hun bed
om eerst die dringende karwei op te
knappen. Altijd op hun aandringen, hij
wilde geen moeilijkheden. Het begint
er gewoonlijk mee als hij in keuken of
badkamer op zijn rug onder aanrecht of
lavabo ligt om aan de kranen of de
aflopen te sleutelen en ze bij hem
komen staan zodat hij onder hun rok
kan kijken. Als ze niets onder aan
hadden weet hij waar de zon opkomt. In
de loop der tijden liet Rosse Francine
aan de Grote Baan de Zanzibar bouwen,
in eerste instantie een huis met kamers
voor paren die vreemd gaan, maar ook
eenlingen als Odiel kunnen er tegen
betaling kopje onder gaan. Hij heeft er
Hortense leren kennen als hij op karwei
was, zij deed en doet het voor geld,
maar hij is in de wereld geweest en
is heel breeddenkend. Hij is op haar
gesteld geraakt, verliefd is wellicht
overdreven, hoe dat zover gekomen is
niet te achterhalen maar het overkomt
kluizenaars. Na de dood van moeder
begon Odiel er meer en meer aan te
denken iemand in huis te nemen voor
het huishoudelijke werk. In zijn
onreine gedachten had hij met
Hortense gespeeld maar kwam er niet
toe te besluiten, hij stond op twijfel,
hij wist niet goed wat verstandig was
en zou ze wel willen meekomen als hij
het haar vroeg. Tot de gebeurtenissen
in de Zanzibar zijn leven een draai
geven die hem goed uitkomt.
FADE-OUT
FADE-IN
MONTAGE
INT. HUISKAMER
ODIEL
ODIEL
(V.O.) Zo begon het te groeien en zo
werden we het paar dat nu 's avonds in
café De Statie een glaasje zit te
drinken en niemand die mij schuin
bekijkt omwille van Hortense, er is
bijna niemand die haar kent. Van als
ze zich rechtop kon houden stond
Hortense erop mij in mijn sanitair
bedrijfje te helpen. Ik had daar niet
echt op gerekend, ik werkte al zo lang
zonder gasten. In het begin liep ze
wat hard van stapel. Ze hield mijn
gereedschap schoon, waar een vakman
niet veel aan heeft, vooral niet het
ontvetten van mijn tangen en
zinkscharen, die ik telkens weer
moest smeren als ik boven in de
dakgoot zat omdat ze klemden als ik
een tip van een stuk zink wilde
knippen. Toch is mijn kwabbige schat
nuttig. Ze is niet bang op de ladder
of op de nok van een dak en brengt de
zinken platen waar ik ze hebben wil.
Ze heeft een blauw werkpak gekocht en
draagt een mannenpet. Het pak was
nieuw uit de winkel maar na twee dagen
zat het vol gaten van de spiritus,
waar ze in het begin wild mee te keer
ging, als met wijwater. Maar al doende
leerde ze het vak. Buiten die
hulpvaardigheid op het dak, houdt
Hortense mijn werkplaats en mijn huis
zo proper als ze in de tijd de Zanzibar
proper hield. Tiptop in orde. Als ze
in huis bijgewerkt is komt ze van de
keuken over de binnenplaats naar mijn
atelier met een dienblad met twee
koppen gloeiend hete koffie en twee
stukken pudding gemaakt van
broodkruimels,
vanille, resten rijstpap, rozijnen,
appelschijfjes en sterke drank, onze
pensen zijn nooit genoeg gevuld.
Zwaar als lood, die lekkernij, maar
ik kan er niet genoeg van krijgen.
Sinds Hortense ben ik niet dikker
geworden maar zwaarder. Voor dezelfde
omvang weeg ik nu twaalf kilo meer,
de wet van Archimedes is daar om het
te bewijzen. Onze avonden vullen we
op onze manier. Soms op onze lamme
krent voor de televisie, soms naar
de cinema cochon in de stad om nieuwe
bedtrucjes te leren, een pizza te
eten, een goed te glas drinken en
naar Bethlehem voordat we te zat zijn
om er nog iets van te bakken. In bed
ligt Hortense altijd boven, dat doet
ze het liefst en ik maak geen bezwaar,
haar werk is af. Ziezo mijn verhaal,
totnogtoe.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. GELAGZAAL STATIE DAG
ODIEL
Dat is het, in het kort. Ik heb de
halve
wereld gezien, ik heb hard gewerkt, ik
heb mensen geholpen, ik heb gedaan wat
ik kon.
ERNEST
Dan ben je waard dat je leeft.
ODIEL
Vik helpt ook de mensen.
VICTOR
Dat ligt in mijn aard.
GERMAIN
Mij
bestoeft nooit iemand. Ik help de
mensen
toch ook aan een nieuwe matras.
CONSTANT
Als
ze er voor betalen.
GERMAIN
Een
goeie matras mag geld kosten.
FADE-OUT
_____________________________________________________
Geen opmerkingen:
Een reactie posten