DE REDELIJKE UITDAGING VAN
PIT
Originele
script voor
9
afleveringen van een dramatische
Tv-serie
Geschreven
door
Jules De Cort
FADE-IN
INT. WOONVERTREK DAG
Het loopt
tegen einde augustus. PIT TIELEMANS is een jonge man van vooraan in de twintig.
Hij zit aan de grote tafel in de woonkamer. Kijkt in de advertentiepagina van
een krant, neemt een groot blad papier en zijn vulpen en schrijft een brief.
CLOSE-UP BRIEF
Mijne
heren,
Naar
aanleiding van uw advertentie voor
de betrekking van turnleraar
in uw
instelling, neem ik de eer
mij kandidaat
te stellen voor deze
functie. Ik ben
pas afgestudeerd aan de
universiteit
en heb een graad in de lichamelijke
opvoeding en meen aan uw
voorwaarden
te kunnen voldoen.
SUZANNE RIJKMANS
(de echtgenote van Pit komt in de woonkamer
en legt haar handtas op de tafel) Nog een
brief geschreven. Volhouden
Pit, een
keer moet het lukken.
PIT
Het is
einde augustus en met mijn
opleiding
ben ik iemand die van de
toekomst meer mag verwachten dan een
gewone sterveling. Ik ben bevoegd
weet je, jonge mensen de kracht en
de schoonheid van hun lichaam te
leren ontdekken. Ik heb atletiek
gekozen als speciale discipline
omdat ik redelijk goed ben in
tienkamp, geen topper maar ik beheers
de techniek van alle nummers en kan
als allrounder aan jonge sporters
voordoen hoe het moet in de moeilijke
kampnummers. Mijn droom is, of was,
atleten te leiden naar het hoogste
schavotje. Een droom, maar dromen
houden ons recht. Mijn diploma beperkt
mij in mijn beroepskeuze: turnleraar
in een middelbare school met als
bijbaan atletiektrainer in een
grote club, groot geldgewin zit er
niet in, dan was ik voetbaltrainer
moeten worden. Als ik lesuren tekort
kom kan ik fysiotherapie geven
of, als het meevalt, instaan voor
de fysieke conditie van een rijke
voetbalclub. Maar in het onderwijs
zijn in deze dagen niet zoveel banen
te versieren.
SUZANNE
We geven de moed niet op. Met mijn baan
als laborante komen we niet om van honger
en we kunnen de huur betalen.
PIT
Met mijn diploma kan ik steuntrekker
worden, jouw en mijn ouders zullen het
niet gaarne horen. Ik heb kilo's
sollicitatiebrieven geschreven, ik
verwacht nog altijd een voorstel.
(V.O.) Niets stond ons in de weg om in
een groot flatgebouw in Leuven heeft
Suzanne ingericht terwijl ik voor mijn
laatste examens blokte en op de dag van
ons huwelijk hebben we er onze intrek
genomen. De ouders van Suzanne zagen het
groot en gaven een galafeest. Het is nu
begin september en ik krijg spijt dat ik
niet voor het diploma van schoorsteenveger
ben gegaan. Einde augustus was van de
beloften die mij uit vele hoeken gedaan
waren, nog niets in huis gekomen. We
krijgen veel reclamedrukwerk in de bus,
meer niet. Ik word er misnoegd van. Het
enige wat ik om handen heb, is wat
huishoudelijk werk en training geven in
de stedelijke atletiekclub. Ik word er
knorrig van, geef bitse antwoorden
waar het niet nodig is, maar Suzanne is
verstandig genoeg om mijn gebrom niet
te horen. Wat ze niet kan verdragen
zijn de opmerkingen van haar ouders.
Ik ben geen luiaard en nog veel minder
een mislukkeling.
FADE-OUT
FADE-IN
MONTAGE
Pit brengt Suzanne in hun kleine auto naar
het station, thuis ruimt hij de koffietafel af en doorbladert de
annoncepagina’s van de krant. Zijn oog valt op deze aankondiging: ‘Zoeken
leraar lichamelijke opvoeding voor buitengewoon onderwijs. Zich melden Instituut
van de Heilige Maagd te Veldbergen.’ Hij knipt de aankondiging uit,
knoopt een das om en rijdt naar het
opgegeven adres. Het is niet ver. Het
instituut is een gebouw opgetrokken in koraalrode Kempense steen, neogotiek,
van de buitenwereld afgesloten door een twee meter hoge gemetselde
omheiningmuur. Hij laat zijn auto achter op de buitenparking en gaat aanbellen
aan de poort van traliewerk, van waar hij het speelplein kan zien. Het is
speeltijd en de kinderen, meisjes, kleintjes en grotere, hollen of wandelden
over het plein. Het ziet eruit als een gewone speelplaats, alleen wat stiller
dan het speelplein dat hij zich herinnerde van de lagere gemeenteschool. Een
non, niet in pij maar sober gekleed, komt opendoen. Pit toont de aankondiging
en de zuster loopt hem voor naar de kamer van de directeur. In het voorbijgaan
kijkt hij verbaasd naar de meisjes die zich zo anders gedragen en sommigen met
een voorkomen dat op geestelijke achterstand wijst. De zuster trekt de deur
achter zich dicht en de directeur komt van achter zijn bureau, drukt Pit de
hand.
DIRECTEUR
(valt met de deur in huis) Voordat u mij
iets over uzelf vertelt, zal
ik u dit
zeggen. U bent naar ons toegekomen
omdat u nog geen baan hebt gevonden,
waarschijnlijk omdat u geen
politieke
arm is aangereikt of u
geweigerd hebt
die te grijpen, wat niet zo
verstandig
is. Spreek mij niet tegen,
ik kan
omzeggens geen andere
leraren te pakken
krijgen en de meeste die
hier belanden
doen desondanks hun best. Er
zijn
blijvers en er zijn vlieders
die hier
niet snel genoeg weg kunnen.
Onze
gymnastiekleraar heeft de
benen genomen,
zijn plaats is vacant. U
kunt ze krijgen,
vat het op als een
voorlopige baan, dan
is het een tijd te harden.
Ach ja, dit
was ik bijna vergeten. Wij
zitten in
het bijzonder onderwijs,
meisjes met
een IQ van minder dan 80 tot
40, van
zwak begaafd tot licht
zwakzinnig.
Beneden de 40 IQ gaan we
naar de
ernstig zwakzinnigen en de volledige
idioten, die hebben we niet.
De
kinderen in deze school
zitten in het
lager onderwijs of het
beroepsonderwijs.
Buiten mezelf is hier
vrijwel niemand
speciaal opgeleid om die
kinderen te
helpen, u ook niet, neem ik
aan,
iedereen onderricht gewoon
zijn vak en
verdient intussen de hemel,
mocht die
bestaan. Ik kan u geen
richtlijnen
geven, elk kind is anders.
Nu mag u
praten. Welk diploma heeft u
en wat
zijn uw referenties.
PIT
Het klinkt bijna als een
bekentenis,
ik ben licentiaat lichamelijke
opvoeding, nog nooit les gegeven,
geen referenties dus.
DIRECTEUR
Tja, wij kijken uit naar een
iets
lager diploma, niet hoger
dan regent
of hogeschool. Als u het aanneemt
werkt u onder uw niveau.
Staat u dat
aan.
PIT
Ik kan het altijd proberen.
DIRECTEUR
Kunt u nu een uurtje
blijven, om eens
te zien.
PIT
Zeker.
DIRECTEUR
Nog iets. Met uw diploma
hebt u meer
achtergrond dan de meeste
andere
leerkrachten. Laat ze dat
niet voelen,
hang de intellectueel niet
uit, ze
hebben het al moeilijk
genoeg.
PIT
Dat was ik niet van zin.
FADE-OUT
FADE-IN
EXT. SPEELPLEIN DAG
De bel gaat voor einde speeltijd en de
kinderen stellen zich in rijen op. De leerkrachten komen uit het leraarslokaal
en gaan voor de rijen van hun klassen staan. De directeur zet zijn hoed op en
nam Pit mee naar een klas die onder de hoede staat van een oudere non. De
directeur stelt Pit voor, de non kijkt hem vriendelijk aan en vraagt Pit haar
met de kinderen naar de turnzaal te volgen. In de turnzaal lopen de kinderen
ordeloos door elkaar maar spelen niet. Enkelen blijven rond Pit zwermen en de
non laat hem alleen achter met de kinderen. Hij staat plots voor een opdracht
waar hij niet het minste benul van heeft, waarvan hij een uur geleden het bestaan
niet eens vermoedde. Hij staat voor een dik dozijn geestelijk maar ook
lichamelijk misdeelde kinderen, met opvallende leeftijdsverschillen of
verschillen in lichaamsgroei. Hij klapt in zijn handen en roept:
PIT
Komt eens allemaal rond om mij staan.
Een paar kinderen gehoorzamen onmiddellijk,
anderen roeren zich nauwelijks, hebben al de tijd van hun leven. Een meisje komt
naar hem.
MEISJE
Gaan we spelletjes doen.
PIT
Straks, ga nu eerst jullie
turnkledij
aantrekken.
Pit neemt de gymnastiekzaal op, er is niets opvallends
aan, minder toestellen, geen bok, geen paard, geen plint, geen evenwichtsbalk.
De meisjes komen uit de kleedkamer en gaan rond hem staan. Pit telt er
vijftien. Ze dragen een T-shirt en een zedige turnbroek tot aan hun knieën.
PIT
We gaan eerst enkele oefeningen doen om wat
te bewegen en de spieren los te maken. (ziet
dat ze hem maar half begrijpen. wijst de
kinderen een plaats om ze in drie rijen van
vijf te krijgen) Jij hier, jij daar. (dat
wil niet te best lukken, ze staan min of
meer in drie rijen, het ene kind links en
het andere rechts uit de rij. doet een
oefening voor, is nog in stadskledij. in
strekstand brengt hij beide handen voor
zijn borst, zwaait zijn armen breed open
en brengt ze weer voor zijn borst. Hij
herhaalt dat een paar keer) Nu samen, ik
tel, een, twee, een, twee. (een paar
meisjes doen behoorlijk mee, sommige komen
te laat, andere doen niets, twee lopen uit
de rij, een begint op het rek te klauteren
en een ander gaat een bal uit de bergplaats
halen en drie, vier kinderen lopen naar de
bal. Pit maakt zich meester van de bal)
Op de plaats die ik jullie gewezen
heb,
en vlug wat.
EEN MEISJE
Mogen wij niet met de bal
spelen.
PIT
Eerst leren luisteren. Doe
mij na,
een, twee, een ...
Het blijft een holderdebolder gedoe. Pit
aarzelt. Uiterlijk zien de meeste kinderen er tamelijk normaal uit.
PIT
(V.O.) Ik mag niet reageren als op
de
kinderen die ik in mijn stageperiode
heb gekend. (luidop) Is het nu ...
(kalmer) Als jullie de oefening tien
keer
doen, spelen we met de bal.
Dan leer ik
jullie een spelletje.
Nu gaat het beter. Pit probeert hier en daar
een houding te verbeteren.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. KANTOOR DAG
PIT
(loopt bij de directeur binnen) Krijg ik
vandaag nog een andere klas.
DIRECTEUR
Morgen krijg je zes klassen,
ook met
wat grotere meisjes, dat
komt op
achttien uur.
PIT
Aangenomen.
FADE-OUT
FADE-IN
EXT. STATION DAG
Pit pikt Suzanne op aan het station.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. WOONKAMER DAG
SUZANNE
(kijkt verwonderd naar de vaas met bloemen
op de tafel) Waar is dat voor. Ik ben
toch
niet jarig.
PIT
Ik heb een uur les gegeven.
SUZANNE
(pakt hem om zijn middel van blijdschap)
PIT
Wacht wat tot ik het heb
uitgelegd. Ga
zitten, Suzanne. Ik heb een
uur gewerkt
met kinderen die de
bedoeling van mijn
woorden niet schijnen te
begrijpen. Och,
veel maakt het niet uit, het
is een
tussentijdse betrekking, een
springplank. Waarom niet,
waarom
geen ervaring opdoen in nogal
moeilijke omstandigheden.
FADE-OUT
FADE-IN
EXT. SPORTTERREIN AVOND
PIT
(neemt de tijd op van een groepje
jongeren die een rondje lopen. gaat
bij een discuswerper staan en doet
hem voor hoe hij moet draaien en
werpen, geeft aanwijzingen bij de
lopers aan de horden)
FADE-OUT
FADE-IN
INT. WOONKAMER AVOND
PIT
(komt binnen in sporttraining) Zo, ik
geloof dat ik een paar jonge
talenten
gevonden heb. Als ze blijven
komen
kan er iets uit groeien.
SUZANNE
Mijn ouders zijn geweest. Ze
vonden
het maar niets dat jij
gratis voor
niets liever atletiektraining
gaat
geven aan vreemden dan thuis
te
blijven voor hen. En werken
met
debielen, dat stond hen nog
minder
aan, dat is geen echte baan,
daar heb
je niet voor gestudeerd. (ze neemt Pit
in beide armen) Voortdoen, ik wil geen
ruzie met mijn ouders maar ik
heb ze
toch gezegd dat het hun
zaken niet
zijn.
PIT
Zal ik ook doen met mijn
vader, die
wil mij altijd via de
politiek ergens
langs de achterdeur binnen
krijgen,
die kan er niet bij dat er
mensen
zijn die van politiek onwel
worden.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. TURNZAAL DAG
PIT
(Pit staat in trainingspak voor een
klas met wat oudere meisjes. doet een
ademhalingsoefening voor, beide armen
op schouderhoogte, op de tenen staan en
diep inademen. in deze klas slaat het
beter aan, de meeste kinderen doen hem
na, maar sommige kinderen slaan snel met
hun armen, als om te vliegen of hem uit
te lachen, twee gaan aan de kant zitten.
Pit laat de kinderen zich in een cirkel
opstellen. Doet een meisje met een zakdoek
in haar hand achter hun rug rond de cirkel
lopen. Als zij de zakdoek laat vallen moet
dat meisje de zakdoek oprapen en het
andere meisje nazitten en proberen aan te
tikken. Het lukt niet, zelfs dat eenvoudig
spelletje is te ingewikkeld, de kinderen
lopen voor mekaars voeten, botsten en er
komt gekrijs en gescheld van) Stop,
verzamelen, hier voor mij. Hebben
jullie nooit spelletjes gedaan.
MEISJE
(reageert veel aandachtiger dan de andere
meisjes) Vroeger speelden we jagersbal.
Een meisje met een bal moet
de andere
meisjes met de bal proberen
te raken,
tot er een overblijft.
PIT
Was dat niet wat wild.
ANDER MEISJE
Wild ja, heerlijk.
PIT
Volgende les proberen we wat
anders.
SLIMME MEISJE
Voor mij mag het gymnastiek
zijn.
PIT
(kijkt er van op) Hoe heet jij.
SLIMME MEISJE
Katrientje.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. LERAARSZAAL DAG
Pit komt in gesprek met een leraar.
LERAAR
Mijn naam is Lode. Hoe ver woon
jij
van de school af.
PIT
Tien kilometer.
LODE
Dichtbij genoeg, de moeite
niet om te
verhuizen als je denkt te
blijven.
PIT
Hoe weet ik dat ik ga
blijven, het
ziet er verdomd niet
gemakkelijk uit,
ik krijg geen vat op de
kinderen,
ik weet niet eens hoe ik het
moet
aanpakken. Ik ben er niet
voor
opgeleid.
LODE
Wij ook niet meneer
Tielemans, wij
vliegen er zomaar in, zonder
veel
illusies.
PIT
Veel illusies maak ik me
niet, maar
ik wil wel graag iets zinnigs
doen met
mijn tijd.
LODE
Het betert na een paar
weken. Dan merk
je dat je niet werkt met
gewone
kinderen, je past je aan, je
leert wat
je wel of niet mag
verwachten. We zijn
niet pessimistisch, eer
realistisch.
PIT
Welk vak geef jij.
LODE
Rekenen.
PIT
Rekenen? Hoe speel je dat
klaar?
Snappen ze daar wat van.
LODE
Heel weinig. Er is een berg
geduld
voor nodig om ze twee plus
twee te
leren.
PIT
Wat deed mijn voorganger met
de
kinderen. Waarom is hij
weggegaan.
LODE
Omdat hij zijn bekomst had
en wat
beters in handen kreeg. Hij
hield
het vol omdat hij er geen
bal om gaf.
Hij liet de kinderen hun turnspullen
aantrekken, met de bal
spelen tot ze
weer in hun gewone kleren konden.
PIT
Dat was gemakkelijk.
LODE
Oordeel niet te vlug, als
jij met iets
beters voor de dag komt,
laat het mij
dan weten.
PIT
Als de kinderen iets van
rekenen
meepakken, moeten ze
lichamelijk
toch ook iets kunnen.
LODE
Een paar zouden meekunnen in
een
andere school, die zijn hier
niet
op hun plaats, maar hun
achterstand
is te groot. Voor de rest is
het
trekken en duwen zonder een voet
op te schieten.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. GANG DAG
In de gang wordt Lode aangesproken door een
vrouw.
VROUW
Ik ben de moeder van een
meisje dat
Dora heet. Ze heeft op het
einde van
het vorige schooljaar de
school
verlaten en werkt in een
naaiatelier.
Daar zijn ze ver van vriendelijk,
mijn meisje mag de
stompzinnige
werkjes doen en zou willen
terugkomen naar de school
waar
iedereen lief tegen haar
was.
LODE
Ik begrijp het probleem,
maar Dora kan
niet terug naar hier, anders
zit de
school vol met honderden van
die
gevallen.
De vrouw vertrekt, Lode kijkt haar na.
PIT
Op het eerste gezicht leek
je mij een
harde en cynische figuur
maar je hebt
me getroffen met je begrip
voor die
vrouw.
LODE
Schijn kan bedriegen.
FADE-OUT
FADE-IN
ZES WEKEN LATER
INT. WOONKAMER AVOND
PIT
Suzanne, ik werk nu al zes
weken in
het Instituut van de Heilige
Maagd.
In die korte tijd voel ik
mij al bij
de kinderen betrokken, ik
ben er veel
intenser mee bezig dan ik
zelf
verwacht had. In het begin heb
ik
tegen mezelf moeten vechten
om niet
weg te lopen. Intussen is
mijn
medelijden met die arme
drommels
gegroeid. Er zijn er die
elke dag of
elke week naar huis mogen,
bij hun
ouders, maar de verlaten
kinderen,
die uit de gestichten, die jaar
in
jaar uit in het internaat zitten,
die hebben hulp nodig.
SUZANNE
Je trekt het je aan, dat mag
toch, dat
is goed, het lijkt erop dat het
een
roeping is.
PIT
Vrienden en familie zien mij
aan voor
gek als ik het hun vertel,
met een
politieke kruiwagen en wat geduld
zou
ik in een middelbare school aan
de slag
kunnen, voor een echte baan,
maar dit
is pas een echte baan.
Gelukkig
waarderen de jonge atleten
in de club
mij voor wat ik met hen probeer
te doen,
dat sterkt mij, ik ken mijn vak
verdomd
goed. En voor die kinderen
moet ik
altijd wat anders zien te bedenken.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. TURNZAAL DAG
De werkman spant het volleybalnet. De
kinderen staan omheen Pit en kijken belangstellend toe. Pit verdeelt de klas in
twee groepen en met enige moeite kan hij ze elk aan hun kant oen
blijven. Het is de klas met het verstandige
Katrientje.
PIT
Ik sla de bal over het net,
bij wie
de bal komt moet hem
terugtikken.
De bal gaat naar de overkant, maar niemand
die wat doet.
PIT
Katrientje gooi jij de bal
terug.
(krijgt de bal en gooit die opnieuw naar
Katrientje)
KATRIENTJE
(vangt de bal op en gooit hem terug) Zo gaan
we het doen. Ik gooi van
hier. Aan de
overkant vangt iemand de bal
op, raakt
de bal de grond dan is een
punt verloren.
Katrientje begint.
Een meisje aan de kant van Pit grijpt de bal
stevig vast en gooit terug.
PIT
Pakken. Flink. Gooien. (Pit blijft roepen en
aan de overkant doet Katrientje hem na)
Ze geraken op dreef, de kinderen krijgen er
plezier in. Ze pakken de bal tamelijk goed, af en toe valt hij op de grond en
dan roept Pit de puntenstand.
PIT
Het is 14-12 voor ons. Wij
winnen, pakken,
goed zo.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. KANTOOR DAG
Pit zit tegenover de directeur.
PIT
Mijnheer, ik wilde u vragen of
er
literatuur bestaat over de
lichamelijke opleiding van
kinderen
met een kleine IQ.
DIRECTEUR
Die boeken bestaan maar de school
heeft die niet ter
beschikking. Er
is nooit naar gevraagd.
FADE-OUT
FADE-IN
EXT. BOEKANDEL DAG
PIT
(loopt de boekhandel binnen)
FADE-OUT
FADE-IN
INT. HUISKAMER AVOND
SUZANNE
(komt thuis)
PIT
(toont hij haar een boek) Dit boek handelt
over motoriek en de opvoeding
van
achtergebleven kinderen.
Motoriek is
kortweg in staat zijn tot
het uitvoeren
van bewegingen. Kijk, ik ben
in staat
je vast te grijpen waar ik
ook wil, hier
of daar, zacht of hard, je
borsten,
tussen je benen. Dat kan niet
iedereen,
mijn kinderen kunnen dat
niet, bij
manier van spreken.
SUZANNE
Dan moet je het hen leren
Pit, geef ze
alles wat je in je hebt, ik
ben tevreden
met een plaatsje in de schaduw,
als je
mij af en toe maar vastpakt
waar ik het
graag wil.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. TURNZAAL DAG
De meisjes doen de ademhalingsoefeningen van
Pit betrekkelijk goed na. Ze maken kniebuigingen en buigingen in hun middel.
PIT
Greetje heb jij een stijve
knie dat je
niet kunt buigen en jij Madeleintje,
heb
jij je rug zeer gedaan.
De meisjes lachen en doen dan beter hun best
om Pit te volgen.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. LERAARSKAMER DAG
PIT
(vraagt Lode) Heb jij nog van die Dora
gehoord.
LODE
Neen, dat verloopt via de sociale
assistente. Ik geloof niet
dat die
kinderen veel kunnen geholpen
worden.
Hoe zit het met jou, maak je
vorderingen.
PIT
Ik heb menen vast te stellen
dat die
kinderen in hun primitieve
reflexen
niet achter zijn op normale
kinderen.
De grijpreflex bijvoorbeeld,
je moet
ze de bal zien grijpen. Daar
wil ik
meer over weten.
LODE
Je hebt toch al gezien dat
in 2B een
meisje zit dat veel verder
staat dan
de rest.
PIT
Katrientje.
LODE
Ja. De directeur heeft ooit
eens gezegd
dat als men kan verwachten
dat een kind
zich aan de normale
maatschappij kan
aanpassen, dat een redelijke
uitdaging
is, dat is op Katrientje van
toepassing,
een apart geval, gewoon
verwaarlozing.
Haar ouders, ik wil mijn
medemens niet
veroordelen, maar dat stel
vagebonden
heeft zich zo misdragen dat
hun kind in
debiele staat was vervallen.
Zij is uit
een gesticht voor verlaten
kinderen hier
naartoe gekomen. Het was een
echte
gestichtsrat, ze gapte het
eten van de
kinderen die naast haar
zaten en vocht
voor het minste. Dat is nu
voorbij. Af
en toe komt haar moeder of
vader eens
langs, als ze niet gezopen
hebben. Het
was beter dat ze wegbleven.
PIT
Ik wist al van de eerste dag
dat je om
de kinderen geeft Lode, dat
kon je voor
mij niet verstopt houden. Je
doet alsof
het je geen barst kan schelen,
dat valt
niet te rijmen met wat je
voor deze
kinderen doet, je staat voor
hen gereed,
je voelt voor hen.
LODE
Gereed sta ik misschien wel,
maar laat
gevoelens er buiten, begin
er niet mee,
dan ben je verloren. Soms
kan het mij
echt niets meer bommen, het
overkomt
mij te dikwijls. Wacht nog
eens zeven
jaar. Wat wij doen is de
kinderen leren
zich een beetje aan te
passen, ze leren
wat fatsoenlijk door het
leven te gaan,
zich te gedragen. Ze wat
leren rekenen
en schrijven, sommigen wat naaiwerk.
Rechtop lopen en niet als
een chimpansee,
daar sta jij voor in. Maar
als zij de
school verlaten hebben ze
geen been
om op te staan, dan zijn het
sukkels.
En als zij in een
stompzinnig milieu
terechtkomen zijn zij de
piespaal voor
volk dat zich bij de menselijke
soort
rekent. Er zijn meisjes bij
die zouden
kunnen geholpen worden als
zij van
in de lagere school apart
worden genomen.
Als zij hier in de beroepsafdeling
komen is het veelal te laat,
dan zijn
Ze al te veel jaren verkeerd
aangepakt.
Ik weet waarover ik praat. Als
die
kinderen individueel konden
opgeleid
worden, zou een groter percentage
min
of meer de normaliteit
kunnen benaderen.
Ik vind dat een redelijke
uitdaging.
Maar er is geen geld voor
jong. Wat
gaat het lot van misdeelde
kinderen
iemand aan als het zijn kind
niet is.
En wat is misdeeld vraag ik mij
af.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. WOONKAMER AVOND
PIT
Mijn leven gaat een andere
richting
uit dan ik had gedacht. Zijn
droom
van olympische atleten te
trainen heb
ik niet opgegeven, maar dat is
niet
meer mijn grootste ideaal.
Op school
is er een kind dat zo
normaal is als
jij en ik, maar ze is
verwaarloosd en
verlaten. Met bijlessen,
dagelijkse
opvolging en genegenheid zou
ze binnen
enkele maanden naar een
algemene school
kunnen en niet hopeloos
achteruit
blijven.
SUZANNE
Kinderen brengen leven in
huis, waarom
laat je haar niet eens
meekomen, dat
ging je toch voorstellen, ik
voelde het
aankomen.
PIT
Ik weet niet dat het
mag van de
schooldirectie maar ik
wilde het
jou eerst vragen.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. KANTOOR DAG
De volgende dag staat Pit bij de directeur.
PIT
Mijnheer, zou Katrientje een
tijd bij ons
mogen komen wonen. Wij
willen haar apart
nemen.
DIRECTEUR
Ha, dat is mooi. Ik ben er niet
tegen. Dat
is een goed gedacht. Ik moet
er met moeder-
overste over praten, die beslist
daar over.
Nog tijdens de les met de klas van
Katrientje, de kinderen spelen hun primitieve volleybal, komt de directeur bij
Pit.
DIRECTEUR
Je hebt de kinderen goed in
de hand.
PIT
Het is een spelletje als
beloning voor
de oefeningen die ze eerst
moeten doen.
DIRECTEUR
Het is in orde voor
Katrientje, weet ze
het al.
PIT
Neen, ik wilde eerst zeker
zijn dat het
mocht, ik wilde haar niet
teleurstellen.
DIRECTEUR
Ik maak daaruit op dat je
zinnens bent
nog een tijdje te blijven.
De directeur gaat weg en Pit neemt Katrientje
apart.
PIT
Zou je niet enkele maanden
bij mij en
Suzanne willen komen
inwonen, wij
willen je zoveel mogelijk
bijlessen
geven om je achterstand in
te halen.
KATRIENTJE
Waarom dat.
PIT
Dan kun je naar een andere
school
overgaan, tussen kinderen zitten
die
even verstandig zijn als jij,
weg
uit het bijzonder onderwijs
waar
jij niets kunt bereiken.
KATRIENTJE
(duidelijk verward)
FADE-OUT
FADE-IN
INT. KAMER KATRIENTJE DAG
Na het einde van de klassen gaat Pit naar de
kamer van Katrientje. Die is versierd als van een gewone tiener, met posters
van zangvedetten. Het meisje pakt wat spullen in een sporttas. Ze bloost als ze
wat ondergoed wegmoffelt. In de gang kijken andere meisjes haar verbaasd na.
Pit zegt dat Katrientje morgen weer terug zou zijn. Onderweg in de auto praat
Pit met het meisje.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. AUTO DAG
PIT
Je bent veertien jaar en zou
in de
vijfde klas van het middelbaar
onderwijs moeten zitten. Als
je dit
schooljaar nog een paar maanden
het
vijfde jaar kunt volgen en volgend
schooljaar het vijfde
overdoet heb
je maar een jaar achterstand.
KATRIENTJE
Wat is een gewone school.
PIT
Een school met kinderen als
jij en ik,
die alles niet twintig of
dertig keren
moeten horen voor ze er iets
van snappen.
Een school waar je veel zult
leren en
hard zult moeten werken.
KATRIENTJE
Waarvoor dan.
PIT
Om in het leven te bereiken
waar je
recht op hebt, om onder de
mensen te
kunnen zijn, buiten lopen
zonder
begeleiding, naar de winkel
gaan, naar
de film, gaan dansen, vrienden
maken,
trouwen, kinderen krijgen.
KATRIENTJE
Gaan ze mij niet uitlachen.
PIT
Wie je uitlacht krijgt een
pak kletsen
op de blote billen.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. HUIS PIT DAG
Pit is eer thuis dan Suzanne. Hij begint aan
het avondeten en Katrientje steekt een handje toe, dat heeft ze in de huishoudklas
opgestoken. Suzanne komt thuis, verrast te zien dat de jonge gaste vandaag al is
meegekomen. Ze neemt het meisje mee naar de kamer die nog niet in gebruik is en
die er maar kaal uitziet. Er staat een bed uit de meisjestijd van Suzanne.
KATRIENTJE
Hou je veel van meneer Pit.
SUZANNE
Heel veel.
KATRIENTJE
Ik ook. Slaap je bij hem in
hetzelfde
bed.
SUZANNE
Natuurlijk wijsneus. Moet ik
op de
grond slapen.
Na het eten en de afwas die ze met zijn
drieën doen, namen Pit en Suzanne hun beschermelinge even door. Suzanne haalt
van tussen de boeken en papieren in de rommelkamer een leerboek Frans.
SUZANNE
We zullen daar maar mee beginnen.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. LERAARSZAAL DAG
LODE
Wat zou jij doen Pit, als je
een
aanbieding kreeg voor een
vaste baan
in het gewoon onderwijs.
PIT
Wat zou jij doen.
LODE
Ik heb de vraag gesteld, het
is
gemakkelijk te antwoorden
met
dezelfde vraag.
PIT
Dit kan ik je wel vertellen,
ik kijk
al enige tijd niet meer uit
naar wat
anders en vanzelf komen de
gouden
voorstellen niet uit de
hemel gevallen.
Is dat een antwoord.
LODE
Dat is mijn antwoord al vele
jaren.
Ik ben regent, veel stelt
dat niet
voor, veel meer zit er voor
mij niet
in. En wat kan ik nog gaan doen in
het gewoon
onderwijs? Je hebt mijn
manier van
lesgeven nog niet
bijgewoond, maar
binnen nog eens vijf à zes
jaar sta
ik voor de klas als iemand
met aanleg
voor zwakzinnigheid. Mijn
manier van
onderwijzen is geheel
afgestemd op
debielen, verontschuldig mij
het woord.
Altijd maar herhalen,
herhalen, duizend
keer hetzelfde zeggen en ter
plaatse
blijven trappelen. Soms word
ik er
hoorndol van.
PIT
Dus binnen tien jaar sta ik
voor de klas
als een vogelverschrikker
die de kunst
verstaat om met zijn armen
te zwaaien,
ik mag er niet aan denken.
LODE
We worden ervoor betaald.
PIT
En ik heb een niet
onprettige afwisseling,
vergeet niet dat ik mijn
atleten op het
hoogste schavotje wil zien.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. WOONKAMER PIT AVOND
Suzanne zit naast Katrientje met een leerboek
Algebra.
Katrientje schrijft in een boek lost enkele
vraagstukken
uit het boek op.
KATRIENTJE
Wat kan ik hier later in het
leven mee
aanvangen.
SUZANNE
Als je klaar bent met
algebra hoef je
niet bang te zijn voor de vakken
die je
in de andere school te verwerken
zult
krijgen.
KATRIENTJE
Als ik naar een andere
school ga zie
ik Pit niet meer.
SUZANNE
Je zult Pit gauw vergeten
zijn, je
zult andere jongens leren kennen,
jongens van je leeftijd.
KATRIENTJE
Houdt Pit niet van mij.
SUZANNE
Jazeker, en ook van de
andere kinderen
op school. Hij is een goed
mens. Je moet
Pit zien als je vader.
KATRIENTJE
(haalt haar schouders op en duikt weer in
haar leerbek) Liever niet. Een vader, wat
is dat.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. KANTOOR DAG
DIRECTEUR
Hoe doet Katrientje het.
PIT
Ze maakt grote vorderingen,
een begaafd
kind.
DIRECTEUR
Ik heb een oplossing voor Katrientje,
na de kerstvakantie mag ze
naar een
andere school op vol
pensionaat en in
de vijfde klas. Dat die
nietsnutten
van ouders hun eigen kind zo
hebben
verwaarloosd.
PIT
Ik heb een ander verzoek.
Mag ik de
meisjes leren een stukje
voor te
dragen, zingen en dansen op
muziek,
om het einde van het
schooljaar wat
op te luisteren.
DIRECTEUR
Daar maak je me blij mee.
Natuurlijk
mag jij dat doen, dat spreekt
toch
vanzelf.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. LERAARSZAAL DAG
PIT
Ik ben begonnen met op losse
bladen,
een soort formulier zo je
wilt,
aantekeningen te maken. Twee
pagina’s
per kind, om hun evolutie te
volgen,
hoe de motoriek van de kinderen
verbetert als ze zingen,
dansen of
spelen. Ze bewust en
doelgericht doen
handelen zou gunstige
gevolgen hebben,
ook voor de andere vakken.
LODE
Daar kan wat in zitten. Het
is misschien
meer iets voor de
beroepsvakken dan voor
rekenen.
LERARES NAAIEN
(heeft mee geluisterd) Ik heb al meer
gehoord over bijhouden van
steekkaarten,
kun je daar wat betere
uitleg bij geven.
ANDERE LERAARS
(laten hun belangstelling blijken. ad lib)
- Als het niet helpt,
schaden doet het
niet.
- Het lijkt me een kleine
moeite.
- Nu we toch in het
bijzonder onderwijs
zitten kunnen we proberen er
het beste
van te maken.
- Wat verwacht je eigenlijk.
PIT
Ik wil het niet uitsluitend
houden bij
mijn eigen waarnemingen, ik
zou liefst
per leerling gegevens verzamelen
over
alle aspecten van hun gedrag
en
activiteit, zoals: aandacht,
afleidbaarheid, volharding,
sociale
aanpassing, eenvoudige en
ingewikkelde
prestaties bij hun
beroepsopleiding, de
precisie en regelmatigheid van
hun
bewegingen, de genegenheid
ten aanzien
van andere personen,
begrijpen van
wat men zegt, uitdrukkingsmogelijkheden,
waarnemingsvermogen,
voorkeur voor
links of rechts, bijzondere
aanleg voor
kleuren, vormen, muziek,
ritme. En hun
karakter: gelijkmoedig,
wisselvallig,
opgewekt, bedeesd, angstig,
gevoelig.
Als we zo een honderdtal
kinderen
volgen, kunnen we misschien
met
vergelijkingen,
statistieken,
beoordelingen, komen tot een
meer
bevredigende indeling van de
klassen.
Nu zijn de klassen kris kras
onverschillig samengesteld uit
kinderen
die dikwijls totaal van
elkaar
verschillen.
ANDERE LERAARS
(ad lib)
- Een hele hoop werk maar
met minder
zou het niet veel betekenen
wat we
doen.
- Het is bijkomend werk waar
we de
kinderen geen vinger mee
vooruit
helpen.
- Dat weet jij niet. Het
kost niets
en waarom zouden wij niet
proberen
die kinderen te helpen, het
zijn
tenslotte sukkelaars.
- Weten ze er van op de
directie.
PIT
Ik ga meteen op de directie
vragen of
ze er mee instemmen, nu dat
ik weet
dat ik op medewerking kan rekenen
moeten ze het wel
goedkeuren. Ik
zorg voor de formulieren, er
is
geen enkele verplichting mee
gemoeid.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. TURNZAAL DAG
Pit onderneemt een experiment. Hij zet de
kinderen in een
ronde en neemt uit een doos een melodica.
Naast hem liggen een tamboerijn en een kleine trom. Hij blaast drie, vier tonen
op het mondorgeltje en vertelt.
PIT
Dit is een melodica, daar kun
je muziek
mee maken. (blaast hogere en lagere tonen)
Dit is een do,
dit is een mi, sol, do.
Nu
gaan we
een spelletje doen. Greetje
bij de laagste toon, de do
houd je de
handen naast je lichaam, bij de tweede
toon je handen op je heupen,
bij de
derde toon, de sol, handen
op je
schouders en bij de hoogste
toon, de
hoge do, steek je de armen omhoog.
(Pit blaast de tonen in volgorde van laag
naar hoog en Greetje volgt met haar handen.
dan maakt hij het iets moeilijker. eerst
de lage do, dan de hoge do en toont
Greetje wat ze moet doen met haar handen.
het werkt. hij gaat verder met de sol en
de mi. de helft van de kinderen, die nu
tegelijk meedoen, hebben het spel tamelijk
vlug door. Pit voelt zich goed bij de
nieuwe stap die hij heeft gezet)
FADE-OUT
FADE-IN
COMMENTAARSTEM
(V.O.)De tijd is gekomen om
afscheid te
nemen van Katrientje. Ze is
met Pit en
Suzanne enige jurken en
andere kledij
gaan kopen en heeft een
reiskoffer
gekregen. Als alles gereed staat
voor
het vertrek is geen van de
drie
blij met de scheiding. Pit
brengt
Katrientje weg in zijn auto.
Onderweg geeft Katrientje
hem een
kus op zijn wang.
PIT
(glimlacht) Dank je, grote meid. Niet
huilen, in het weekeinde
komen we
je halen.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. KLASLOKAAL DAG
In de rekenles van Lode loopt een meisje van
haar plaats naar het prikbord, om de illustraties te bekijken, die er al een
tijd hangen. Lode loopt naar het meisje, neemt haar bij een arm om ze terug
naar haar plaats te brengen. Het kind struikelt, Lode houdt haar bij een arm
overeind, mogelijk heeft het kind enige pijn gevoeld. Het begint in elk geval
erbarmelijk te huilen.
LODE
(streng) Er is niets aan de hand, je
kunt je niet hebben bezeerd.
Het is
voorbij.
FADE-OUT
FADE-IN
VOLGENDE OCHTEND
INT. KANTOOR DIRECTEUR DAG
De moeder is met haar dochter, het meisje dat de dag
tevoren gestruikeld was, bij de directeur. Lode komt binnen.
LODE
Wat is er aan de hand.
MOEDER
(rolt een mouw van het jurkje op om de
arm van het meisje te tonen) Zie hoe ze
mishandeld is.
DIRECTEUR
(kijkt naar de zogezegde kneuzing) Lode,
wat is er gebeurd.
LODE
Er is niets gebeurd. Dat kind
is van
zijn plaats gelopen en stoorde
de
andere leerlingen tijdens de
les over
de breuken. Ik bracht haar
terug naar
haar plaats, ze struikelde
en ik
hield haar overeind bij een
arm,
anders was ze misschien met
haar
hoofd tegen een tafel gestoten.
Wat
moest ik doen, dat is alles,
mag ik
nu gaan, mijn klas is
alleen. Kom
kind.
MOEDER
Het meisje heeft de hele
avond gehuild,
ze moet uit de handen van
die bruut
gehouden worden.
DIRECTEUR
Het kind is overgevoelig, mevrouw. Het
instituut is met die gevallen vertrouwd.
Ik ben niet van plan er meer van te maken
dan het is. De heer van Vlierberghe is
een van onze beste krachten en hij zou
er prijs op stellen mocht mevrouw haar
verontschuldigingen aanbieden. De taak
van de leerkrachten is al zwaar genoeg,
zonder dat de moeders hun kinderen komen
beschermen tegen ingebeelde mishandelingen.
MOEDER
(begint te huilen)
DIRECTEUR
Ik begrijp volkomen uw gemoedstoestand,
mevrouw.
MOEDER
(wil niet kalmeren) Ik kende iemand die
de bisschop goed kent en ik zal klacht
indienen.
DIRECTUEUR
Het staat u vrij te doen wat u niet laten
kon, maar de bisschop zal eerst voorbij
mij moeten, voordat hij aan van Vlierberghe
kan raken.
LODE
(Lode kan het niet meer aanhoren, keert
zich om en loopt zonder iets te zeggen
weg)
MOEDER
(windt zich nog erger op, schreeuwt hem
na dat ze naar het gerecht gaat en de
raad van ouders zal bijeenroepen)
FADE-OUT
FADE-IN
INT. TURNZAAL DAG
Pit Tielemans heeft een groepje kinderen uitgezocht
die tonen kunnen onderscheiden, die moeten de andere kinderen tot voorbeeld
zijn. Hij speelt de melodie van een kinderliedje, later volgen de woorden. Hij
speelt opnieuw en stampt met een voet om de maat aan te geven. Dan vraagt hij
de kinderen om mee de maat te stampen. Zodra dat werkt vraagt hij een meisje
dat enig gevoel voor maat lijkt te hebben, om de tamboerijn te nemen en toont
haar hoe ze het ding moet vasthouden en er met een hand op slaan.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. LERAARSZAAL DAG
LODE
(enkele dagen na het incident. Lode komt bij
Pit) Ik geef het op Pit. Dat geval met die
hysterische moeder is de druppel te veel.
Ik heb een betrekking aangenomen als
schrijfklerk bij een handel in
bouwmaterialen,
heel de godganse dag achter een bureau
zitten,
telefoon opnemen, pakbons schrijven en het
assortiment leren kennen, van vloertegel tot
baksteen, van dakpan tot rioolbuis. Daar
hoop ik rust te kunnen vinden in een grijs
en vaal bestaan.
PIT
Blijf toch Lode, het is maar een incidentje.
We staan allemaal achter je. Samen kunnen
we nog zoveel doen.
LODE
Ik kom niet terug op mijn besluit. Het
lopende schooljaar doe ik nog uit, dat zijn
maar enkele weken meer.
PIT
Ik verlies in een keer mijn steun, vriend
en toeverlaat. Even heb ik gedacht je te
volgen, uit solidariteit, maar dat gaat niet
op. Ik heb het zo druk dat ik geen tijd
heb voor nevenproblemen.
FADE-OUT
FADE-IN
COMMENTAARSTEM
Twee keer per week ‘s avonds traint Pit
zijn atleten. Tussen de jongeren zitten
een vijftal opvallende elementen, een
hoogspringer, een verspringer, een
discuswerper en twee sprinters. Hij heeft
ze gevraagd of ze aparte trainingen willen
krijgen en ze hebben ja gezegd. De jongens
werken hard voor een sport die hen op
enkele uiterste uitzonderingen na, geen
halve duit kon opbrengen. In juni moesten
ze klaar zijn voor het kampioenschap, in
juni moeten de kinderen hun stukje kunnen
opvoeren.
Op school heeft Pit een meisje gevonden met
muzikale aanleg die het eenvoudige melodietje
op het melodica kan spelen. Hij heeft het
geduldig voorgespeeld:
sol-do-do, mi-do-do,
sol-do-re-me-fa-sol; en voorgezongen: daar
gingen, daar gingen, daar gingen langs het
land, twee klein kabouterventjes hand in
hand. Het meisje met aanleg voor ritme en
maat klopte op de tamboerijn, een ander
sloeg de trom. De meeste kinderen zingen
mee en drie spelen het verhaal, verkleed
in toverheks en kaboutertjes. Op het
schoolfeest oogst hij succes bij de
moeders, waarvan veel een traan niet kunnen
weerhouden.
Met zijn atleten loopt het even goed.
Op het kampioenschap halen ze de titels
hoogspringen en verspringen. De discuswerper
is derde, hij moest het ook opnemen tegen
twee reuzen, die de discus in hun klauwen
houden alsof het dessertborden zijn, de
sprinters zijn twee en drie.
FADE-OUT
FADE-IN
EXT. SPORTTERREIN
Een heer spreekt Pit aan.
HEER
Ik ben de afgevaardigde van de grootste
sportclub van het land, wij kijken uitkeek
naar een conditietrainer. Ik heb gezien en
gewaardeerd wat jij met die jongens hebt
bereikt. Mag ik vanavond langs komen.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. EETKAMER AVOND
Suzanne en Pit zitten aan de tafel als de bel
gaat. Suzanne laat de heer binnen. Ze onthalen de heer vriendelijk en
voorkomend. Presenteren hem koffie en een gebakje en daarna een borrel, die hij
weigert.
HEER
Ik ben langs gekomen om u een contract van
conditietrainer van drie jaar aan te bieden,
uw
salaris mag u zelf bepalen en u krijgt een
auto van de club.
PIT
(knippert met zijn ogen, kijkt naar Suzanne
en vraagt haar mee in de keuken) Wat denk je,
zal ik vijf miljoen vragen, wat zullen je
ouders denken als ik dit aanbod afsla.
SUZANNE
Daar hebben ze geen zaken mee. Pit, zitten
wij er echt op te wachten om rijk en
beroemd te worden.
PIT
Neen, ik zal die heer eens uit de
onzekerheid helpen. (met een arm over
de schouders van Suzanne gaat Pit de
woonkamer weer in) Meneer, het is een
prachtig aanbod maar het antwoord is
neen. Ik heb andere verplichtingen,
om niet te zeggen plichten.
HEER
Echt niet. Spijtig, heel spijtig, vooral
voor de club die erop gebrand was iemand
als jij af te sturen op onze voetballers,
die soms wat vadsig zijn.
PIT
Ik moet het aanbod afwijzen. Ik heb mijn
school, ik heb de atletiekvereniging en
sinds een paar maanden heb ik er een
uitdaging bij. Ik doe kinesitherapie in
het rusthuis Zilverschoon te Hellebeek. U
zou eens moeten zien hoe aanhankelijk die
oudjes op korte tijd geworden zijn. Dan
zou ik die ook aan hun lot moeten overlaten.
Vind je mij een dwaas.
HEER
Ik weet waar je mee bezig bent, mijnheer
Tielemans, ik heb mij laten inlichten. Wat je
doet is prachtig. Je laat een grote kans en
veel geld liggen voor pure, omzeggens niet
betaalde idealen, alleen een grote heer zou
zoiets doen. Zo zijn er weinig. U bent de
grootste mijnheer die ik in mijn leven heb
ontmoet, een grote held, spijtig dat daar
geen Nobelprijs voor is.
FADE-OUT
Geen opmerkingen:
Een reactie posten