MADEMOISELLE DE BRUXELLES
Originele
script voor
8
afleveringen van een dramatische
Tv-serie
Geschreven
door
Jules De Cort
FADE-IN
EXT. DORP DAG
Zondagochtend.
Gezicht op de kerk en het dorpsplein. Weinig mensen op het plein.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. KERK DAG
De kerk is goed
gevuld voor de hoogmis met gelovigen in de
mode van na
de Grote Oorlog. Ze luisteren met open
mond naar de preek van de pastoor.
COMMENTAARSTEM
(V.O.) Tot voor de Grote Oorlog
luisterden de
gelovigen op het
platteland in
volle kerken met
open mond naar
de preek van
mijnheer pastoor
die hen vanaf de
kansel in naam
van God de volle
waarheid
voorhield. Wie aan de
woorden van de afgezant
van God op
aarde durfde te twijfelen
en Zijn
geboden niet
naleefde, zelfs maar
een vunzige
gedachte had, bedreef
doodzonde en
koos uit eigen wil
om te branden in
de hel.
PASTOOR
(op preekstoel) De
huwelijksplicht,
beminde gelovigen,
is niet de
lichamelijke gemeenschap
als daad
van genot, neen,
het is de daad ter
ere van de God
de almachtige schepper,
de huwelijksplicht
mag altijd en overal
maar een doel hebben
en dat is het
verwekken van
een zieltje, tot meerdere
eer en glorie
van de God. Het geheiligde
lichaamsdeel is
een geschenk van God
dat enkel en
alleen mag dienen om er
kinderen mee te verwekken
en dat
uitsluitend bij zijn
eigen, door God
aan hem gebonden
echtgenote, op straffe
van eeuwige
vervloeking.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. KERK
DAG
COMMENTAARSTEM
(V.O.) Na 11 uur op 11 november 1918
geloofden de
mensen de pastoor nog
wel, maar minder
fanatiek dan vroeger
en ze kregen het
allengs moeilijker
het gebod van
strenge kuisheid in het
huwelijk na te
leven en de genade na
te streven. Tot
dan waren in onze
uithoek van West
Europa worpen van
tien en meer
geen uitzondering. Door
de betere
hygiënische omstandigheden
en met
moedermelk gezoogd bleef de
meerderheid in
leven.
DISSOLVE
FADE-IN
EXT. KERKPLEIN DAG
Een aantal gelovigen blijft op het plein wat
napraten.
EEN GELOVIGE
Door zijn geloften
van kuisheid gebonden
kan een priester
normaal gesproken over
zaken van
voortplanting niet veel zinnigs
te vertellen hebben,
maar toch kunnen ze
het niet laten om tussen de lakens
te
komen kijken. Hij moet geen kinderen
groot brengen en heeft
beloften van
kuisheid afgelegd.
TWEEDE GELOVIGE
Wie getrouwd is heeft ook
beloften van
kuisheid gedaan. Lees maar
in je
kerkboek.
EERSTE GELOVIGE
We leven wel in de
twintigste eeuw. Wie
leest nog in zijn kerkboek.
De tijd dat
het
krioelde van de boventallige
werkkrachten waar
niemand blijf mee
wist is voorbij.
Op de leeftijd van
veertien jaar
moesten negen op de tien
zielen de wereld
in om ver van huis
onder de armoede
en de misère zien
onderuit te
komen. Ze konden naar de
de fabrieken in
de om met schop en
kruiwagen kolen,
coke en sintels te
voeren naar de
als een hel brandende
ovens en slaven
tot ze niet meer recht
konden, of naar
de gevaarlijke Waalse
mijnen en daar
in vuile, verdorven
Waal worden en
zijn moedertaal leren
haten.
TWEEDE GELOVIGE
Jij praat als
een socialist. Ik ken wel
wat meisjes die
in Antwerpen of Brussel
zijn gaan dienen
en daar deftig hun kost
verdienen, met
hun man er bij kunnen ze
conciërge
worden, de man als chauffeur.
Ze leren instaan
voor het huishouden,
koken, kinderen
verzorgen.
EERSTE GELOVIGE
Of worden zoals
wij, het hoedenproletariaat,
wij die hier ’s
zondags na de hoogmis,
missaal onder de
arm, een zolder in
onze broek, onwennig
zonder onze grijze
stofjas, op het
kerkplein onze wijsheden
en gekuiste
geestigheden staan te
verkopen en nog
een vraag, die van
de gegoede
burgerij en de herenboeren
blijven als bij
wonder verstoken
bleven van de
grote kinderzegen.
TWEEDE GELOVIGE
Zorg maar dat de
pastoor je niet hoort.
Die slaat je
direct in de ban van de
kerk.
EERSTE GELOVIGE
Dat kan hij
niet.
FADE-OUT
FADE-IN
EXT. KERKPLEIN DAG
COMMENTAARSTEM
(V.O) In de steden, die oorden van
zedenbederf,moordenaars
en dieven,
loopt het
anders. Goddeloze mensen
hebben nog geen meerderheid,
die
gelukkige tijd
moet nog komen, maar
de ontkerstening
slaat daar veel
harder toe dan
op het platteland en
ze doen het zo
maar onder elkaar,
gemengd, niet
gemengd, getrouwd het
doet er niet
toe, ze doen het enkel
nog voor de
leute. Het aantal zielen
door het
ongeloof en het vermaak
misleid groeit onrustbarend
en veel
stedelingen op
de rand van de armoede
luisteren met ingehouden
adem en
opgestoken oren
naar wat voldragen of
halfslachtige
volgelingen van Karl
Marx te
verkondigen hebben.
FADE-OUT
FADE-IN
EXT. KERKPLEIN DAG
FLOR CASTEELS
(met zijn vrouw Levine) Wij hebben er vier
en dat is genoeg. De twee oudsten
hebben
hun weg gevonden, in de derde
zie ik
iemand die het ver kan
brengen en de
jongste, ons Louise, is nog
groen achter
haar oren. Misschien wil ze
op de
boerderij blijven, maar dan
zal ze hard
moeten werken. Dat doen
jonge mannen
niet meer. Met een goede man
komt die
er wel. Kom Levine.
LEVINE
Ja, ja. Ik moet nog eten
maken.
FADE-OUT
FADE-IN
EXT. KERKPLEIN DAG
COMMENTAARSTEM
(V.O.) Tot daar de algemene commentaren
aan de kerk op zondagmorgen.
De
bijzondere lotgevallen van iemand
van
bij ons, zoals Zjors Casteels,
die op
een andere manier gaat
proberen aan
zijn lot van Vlaamse
kansloze te
ontkomen, liggen ons nauwer
aan het
hart. Als eerstgeborene uit een
stal van vier, had Zjors
Casteels er
geen ogenblik aan gedacht
het kleine
boerenbedrijf van zijn
ouders voort te
zetten. Al heel vroeg had
Zjors zijn
steven op Brussel gericht. We
weten
dat hij in Brussel geen
bijzonder
opvallend of ophefmakend
leven heeft
geleid. Politiek voorman,
vakbondsleider
of onderwereldfiguur is hij voor zover
ons bekend niet geweest. Het
waanbeeld
dat hij in de grote stad
rijk ging
worden had hem zo ver gedreven,
dat hij
er zijn geliefde
familieleden, vrienden
en dorpsgemeenschap voor in
de steek
zou laten. Hij had een plan:
een rijke
trouwen, mooi of lelijk, oud
of jong,
dik of dun, het maakte niet
uit. Dat
laatste zei hij lachend
tegen zijn
kameraden, het was niet
duidelijk of
hij het meende, na zes, zeven
pinten
bier.
DISSOLVE
FADE-IN
INT.
BROUWERIJ BOTTELARIJ DAG
ZJORS CASTEELS
(is veertien jaar en werkt in de plaatselijke
brouwerij in de bottelarij. is in gesprek met
een andere jongen) Ik ben van mijn leven
niet van plan om het
hier lang te trekken.
Ik wil geen
brouwerskiel dragen zoals
vroeger en mijn pet
met het embleem van
de brouwerij af te
nemen als iemand van
de brouwersfamilie komt
zien of we wel
hard genoeg werken.
DISSOLVE
FADE-IN
MONTAGE
Zjors is volwassen geworden en werkt in Brussel achtereenvolgens
bij een kaashandelaar, een worstenfabrikant, als stukadoor, slotengraver, bij
een fabrikant van betonnen rioleerbuizen en bij een biersteker.
ZJORS
(bij baas biersteker) Ik vertrek baas. Ik
zie hier geen grote
toekomst.
BAAS
Welke grote toekomst
kun jij hebben.
Het is hier toch
goed om te werken.
Hier is je laatste
pree, het bier dat
je gedronken hebt heb
ik er van
afgetrokken.
FADE-OUT
FADE-IN
EXT. STRAAT
IN BRUSSEL DAG
ZJORS
(loopt door een straat in Brussel. blijft
staan voor een brede inrijpoort overspannen
met een ijzeren boog. op de boog in ijzeren
letters: Jean Hellincks – Sépultures. naast
de inrijpoort een hoog herenhuis, daterend
van omstreeks de eeuwwisseling, statig, twee
verdiepingen, leien dak, iets voor mensen die
het geld hebben om dergelijk gebouw te betalen.
voorbij het grote huis het koetshuis met een
zolderverdieping. de brede gang loopt naar een
binnenplein waar verschillende modellen van
zerken tentoon staan, daarachter een werkplaats,
van waar het gemaal van betonmolens, het
gerammel van drilbanken, het geknars van een
loopkraan en de helle slagen van beitel op
steen te horen zijn. bij de ingang een bord:
cherchons ouvrier. loopt liep onder de boog
door naar de werkplaats. een heer komt op hem
toe)
HEER
(begint in het Frans, schakelt over op een
Limburgse tongval) Je suis
monsieur Jean
Hellincks, patroon van de
ateliers
Hellincks, grafzerken. Komt u zich
melden als werkman.
ZJORS
Om te werken ja, voor een
zerk ben
ik nog wat jong.
MONSIEUR JEAN
(glimlacht even en neemt Zjors mee de pui op
naar de gebeeldhouwde voordeur van het
herenhuis. naast de deur een koperen bord met
in zwarte letters de tekst: Sprl Hellincks –
Sépultures - Bureaux – Burelen. het is een
grote hal met een rijke inboedel naar hun
levensstijl. eiken trap naar de verdiepingen.
de baas laat Zjors binnen in een grote
kantoorruimte op de benedenverdieping waar
twee dames elk achter een bureau zitten, een
grote en een kleinere. voor op de grote
eiken bureau-ministre het naambord: Madame
Hélène Hellincks – Secrétaire.
Ce monsieur
vient se présenter pour
l'emploi
d'ouvrier. (loopt weg)
De dame
achter de grote desk is mevrouw HELENE HELLINCKS. Ze straalt gezag en een
zekere stroefheid uit. Een beetje weggedrukt zit een jongere vrouw in zichzelf
gekeerd naar Zjors te kijken. Niet bijzonder aantrekkelijk, make-up beperkt tot
wat rouge en lippenrood, blauwe ogen, keurig gekleed in een donkerblauwe jurk
met wit kraagje. Haar brilletje heeft ze op haar voorhoofd geschoven. Het is de
moeder die het meest opvalt, niet in het minst door haar diepe halsuitsnijding die
de scheiding van haar borsten onbedekt laat.
MEVROUW HELENE
(spreekt uitsluitend Frans. wijst Zjors een
stoel)
JONGE VROUW
(gaat achter een lagere tafel zitten, voor
haar staat een schrijfmachine. ze draait een
formulier in de machine en wacht tot haar
moeder wat dicteert)
MEVROUW HELENE
Nom et prénom.
ZJORS
Je suis Georges Casteels (spelt zijn
achternaam) Ik ben 22 jaar en
woon te
Hellebeek. Casteels betekent
in het
Frans Duchateau.
MEVROUW HELENE
Tu le
marque, Claudette.
JONGE VROUW
Oui. (begint te tikken en blijft Zjors
maar
aanstaren. een paar haarkrullen van het
meisje zien grijs, en geven haar asblonde
kapsel een poederig voorkomen)
ZJORS
(V.O.) Dat poeder zou ik met genoegen
wegblazen als zij het mij zou
vragen.
(Zjors beantwoordt haar minzame, wat
trieste glimlach met een grijns die hij
komisch probeert te maken) (V.O.) Ik schat
haar op een goede
tweeëndertig, tien
jaar ouder dan ik. Ze draagt
geen
trouwring, een oude doos die
niet van
straat is geraakt, maar nog
niet zo
ver gezet dat ze nog wel haar
regels
krijgt. Daar zou ik haar op moeten
keuren.
MEVROUW HELENE
Vos
capacités, jeune homme.
ZJORS
Een jaar ervaring in een
betonfabriek.
Rioolbuizen aanstampen in de
mal.
MEVROUW HELENE
C'est bon.
CLAUDETTE
(kijkt nu geamuseerd naar de bezoeker, tikt
nog enkele woorden in, draait het formulier
uit haar machine en geeft het aan haar moeder)
MEVROUW HELENE
Zo, dat is het. Welkom bij Hellincks.
De naam
betekent enfer à gauche,
méfiez-vous
du
nom. Wij betalen u
eerst het minimum, na een
paar weken
zal monsieur Jean dat herzien.
Zo
doen we het, opslag of
buiten.
CLAUDETTE
(staat op) Ik breng u naar de werkplaats.
Pa zal u aan het werk zetten.
ZJORS
Mag ik eerst mijn
boterhammen
binnenspelen, casser ma croûte.
MEVROUW HELENE
(glimlacht) De refter is achter in het
atelier. Er is koffie voor
de
werklieden. (buigt zich weer over haar
papieren).
CLAUDETTE
(loopt naar de deur en kijkt met een zweem
van een glimlach om naar Zjors) Vous venez.
ZJORS
(V.O.) Koffie van de zaak, dat zit hier
in de haak, dan moet ik mijn
koffiebus
niet meer meezeulen.
FADE-OUT
FADE-IN
EXT. GANGPAD NAAR ATELIER DAG
Claudette en
Zjors stappen naar de werkplaats.
ZJORS
U gaat me na twee weken toch
niet
buitengooien, mademoiselle
Enfer, pardon
Hellincks. (trekt zijn gezicht in een
koddige plooi.
CLAUDETTE
(op de rand van het lachen)
FADE-OUT
FADE-IN
INT.
WERKPLAATS DAG
Mijnheer Jean zit in een glazen hok van waaruit hij toezicht heeft
op de werkplaats. Hij wenkt de nieuwe werkman naar zich toe en daarop keert Claudette
op haar passen terug. Zjors klimt de korte ladder op naar het hok.
ZJORS
Meneer Jean, mag ik
u vragen wie die
jonge vrouw is met
die bedroefde ogen.
MENEER JEAN
U durft nogal. Die
jonge vrouw is mijn
dochter Claudette.
Bedroefd zegt u, ik
heb ze daar net zien
lachen.
ZJORS
(V.O) Daar moet ik dieper op
ingaan. Als
zij enige dochter
is, is hier iets te
maken. Iets trekt
haar in mij aan, niet
alleen het geld dat
er achter zit. Ik
zal proberen haar
aan het lachen te
brengen, ik ken
genoeg trucjes. (luid)
Ze lachte om mijn
apensmoel.
MENEER JEAN
Daar kunt u geen kwaad mee.
Meneer Jean
neemt Zjors mee op een tour van het bedrijf. Naast zerken van arduin en marmer maakt
Hellincks mooie zerken van sierbeton of kunstmarmer en grafkelders van gewoon
grijs beton.
ZJORS
Beton aanstampen kan ik goed.
In de
rioolbuizen die wij maakten
mocht geen
barste zitten.
MENEER JEAN
Ik neem aan dat je geen
werkkledij hebt
meegebracht. De dag is al
ver gezet, ga
maar naar huis, we beginnen
's morgens
om acht uur stipt.
ZJORS
Goed baas, morgen ben ik er. (neemt de
tram naar het Noordstation, daar de trein
voor Mechelen en overstappen naar Hellebeek.
In Café Statie gaat
hij een glas drinken,
haalt zijn fiets uit de bergplaats van het
station en rijdt naar huis. Hij denkt
(V.O.) Ik blijf bij Hellincks.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. WERKPLAATS DAG
ZJORS
(loopt binnen in de werkplaats. een
meestergast wijst hem zijn metalen kleerkast
en leidt hem naar de mallen waar de betonnen
zerken en de grafkelders worden gestampt.
Zjors doet zijn werk. tijdens de schafttijd
aan een lange tafel met de andere werklieden
eet hij zijn boterhammen op. om zes uur
stopt jij met werken als de andere
werklieden)
FADE-OUT
FADE-IN
EEN PAAR
WEKEN LATER
INT ATELIER DAG
ZJORS
(is zeer bedrijvig aan de zerken in
kunstbeton en kunstmarmer. met truweel en
cementroller werkt hij de zerken keurig af.
mijnheer Jean kijkt tevreden toe. als om
zes uur iedereen stopt met werken blijft hij
langer om de werkplaats op te ruimen en werk
voor morgen gereed te zetten)
Meneer Jean
komt bij hem.
MENEER JEAN
Wel, stop jij niet zoals de
anderen.
ZJORS
Ik kan dat zo niet zien
liggen,
meneer Jean. Dat is thuis
ook zo
niet.
MENEER JEAN
Kom je morgen eens
presenteren op
mijn bureau.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. HOK VAN DE BAAS DAG
ZJORS
(komt binnen en neemt zijn pet af) U had
mij geroepen, meneer Jean.
Heb ik iets
niet goed gedaan.
MENEER JEAN
Neen, integendeel, ga
zitten. Om te beginnen
krijg je opslag, je bent een
goede werker.
Maar dat niet alleen. Ken
jij goed de weg
in Brussel en omgeving.
ZJORS
Ja, dat wel, ik heb op
verschillende
plaatsen gewerkt. Ik ben zo wat
overal
rioolbuizen gaan leggen.
MENEER JEAN
Ik heb gezien dat jij met
beton overweg
kunt. Wat ik je vragen
wilde, zou jij er
tegen opzien om op een
kerkhof te werken
en oude lijken op te delven,
soms zijn
die niet fris meer.
ZJORS
Ik kan het altijd een keer
proberen.
En ik weet alle kerkhoven
liggen.
MENEER JEAN
Goed. Je zult met de platte
bestelwagen
moeten rijden. Putten graven,
dat heb
je gedaan, dat moet kunnen,
grafkelders
plaatsen met de hulp van een
dommekracht
moet ook lukken en gelijk ook
de zerken
plaatsen. De chauffeur die tot
nu dat
werk deed heeft iets in zijn
rug
gekregen, hij kan geen zwaar
werk meer
doen en heeft gevraagd om
lichter werk
in de werkplaats. Ik heb direct
aan
jou gedacht, Zjors. De oude
chauffeur
zal je leren met de vrachtauto
te
rijden en met de dommekracht
te werken.
Bewijs dat je deze bevordering
en
loonsverhoging verdiend
hebt.
ZJORS
Zal ik doen, patron,
dat is beloofd.
Een bevordering, dat
is het zeker.
FADE-OUT
FADE-IN
EXT. KERKHOF DAG
ZJORS
(heeft een put gegraven. met de hulp van
de dommekracht laat hij de grafkelder in
de put zakken)
FADE-OUT
FADE-IN
INT. KANTOOR DAG
ZJORS
(komt binnen) Hier ben ik weer om mijn
werkbonnen OP te halen. (uit het gezichtveld
zichtveld van mevrouw Hellincks trekt hij
zotte smoelen naar mademoiselle Claudette)
CLAUDETTE
(probeert hem na te doen, schiet in een lach)
MEVROUW HELENE
(doet alsof ze het niet ziet, het hele gedoe
lijkt haar niet te deren, eerder te bevallen)
ZJORS
(neemt enkele bonnetjes in ontvangst en
doorloopt ze vluchtig) Spijtig dat ik het
moet zeggen, maar hoe meer
mensen er
sterven, hoe meer werk wij
hebben.
MEVROUW HELENE
Zo zien wij dat ook.
FADE-OUT
FADE-IN
Zjors rijdt
met zijn auto binnen. De andere werklieden zijn al naar huis, alleen de baas
zit nog in zijn kooi. Zjors loopt even aan bij de baas.
ZJORS
Ziezo, zaterdagmiddag, de
werkweek zit er
op.
MENEER JEAN
Ja, loop maar naar de
bureau. Je loonzakje
ligt gereed en Claudette zit te wachten
om af te sluiten.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. KANTOOR DAG
Claudette is
nog alleen op kantoor. Zij geeft Zjors zijn loonzakje, die steekt het weg
zonder het na te tellen. Zjors heeft zijn werkplunje gewisseld tegen broek,
hemd en vest, hij heeft het voorkomen van een deftige burger.
ZJORS
(terloops) Het werk is gedaan voor deze
week, gaat u mee om de hoek
een glas
drinken, of een koffie.
CLAUDETTE
(spontaan) Waarom niet.
COMMENTAAR
(V.O.) Claudette is een dametje dat in
stilte haar beste jaren door
de teems
heeft zien glippen. Ze is er
zo te zien
uitsluitend om beschermd
door haar
moeder de administratie bij
te houden
en uit het gezicht te
blijven van
mannen aller aard. Ze moet
haar eigen
bedeesdheid zien te overwinnen.
Strikt
genomen stelt ze een moedige
daad door
in te gaan op het voorstel
van Zjors,
het zou haar laatste niet zijn.
FADE-OUT
FA1DE-IN
Het café op
de hoek is een bruin café met de nietszeggende naam Au bon coin. Claudette en Zjors zitten naast elkaar,
Claudette
heel stijfjes, Zjors weet niet goed hoe hij het moet aanpakken. Zij heeft een porto
voor zich, hij heeft een groot glas bier.
CLAUDETTE
(breekt de stilte) En, wat was je vraag,
waarom ik op mijn leeftijd
nog niet
getrouwd ben.
ZJORS
Zoiets, maar een heer stelt
een dame
toch die vraag niet, dat is impoli.
Daar respecteer ik u te veel
voor.
CLAUDETTE
Ik zal het je vertellen, en
zeg maar tu,
na de werkuren tutoyeren wij
elkaar.
ZJORS
Ik luister.
CLAUDETTE
Het is een lang verhaal, de trieste
held
is Aimé Siaens. Mijn ouders verkeren in
kringen waar feesten dienen om
contacten
te leggen, contracten te
bespreken en
verstandshuwelijken in
elkaar te zetten.
Ik ben geen echte schoonheid
en stil van
natuur, en in dat gedoe ben
ik een keer
zo goed als verloofd geweest.
Op een
avond met eten en dansen in
de salons
van Siaens, groothandelaar
in kolen,
benzine, diesel en smeerolie
maakte ik
kennis met een aanbidder in
de gedaante
van de zoon van het huis,
een jongeman
met een air, een ware salonleeuw.
Aimé
Siaens dus en hij had de
naam een
play-boy te zijn. Ik ging
toen naar de
dertig, veel kansen had ik nog
niet gehad, een beetje steun
kwam niet
ongelegen en wij voerden een
gesprek en
dansten af en toe. Niet lang
daarna was
Aimé bij ons te gast op een.
Pa, begaan
met het lot van zijn
dochter, luisterde
met genoegen naar Aimé die
op weg was
het in de grote zakenwereld
te maken. De
zaak van zijn vader was te
klein voor
hem, ze bracht wel goed op maar
hij zag
het veel groter en door een
bekwame vrouw
in de rug gedekt zou hij het
ver brengen.
Pa liet zich vangen toen
Aimé op de
proppen kwam met zijn plannen.
Aimé zat
mee in een internationaal
bedrijf dat
de hand had weten te leggen
op claims
op olierijke gebieden en nu
zochten ze
kapitaal om de boringen en
de
infrastructuur die daaraan vooraf
gaan
te kunnen opstaren. Iedereen
weet dat er
grote toekomst zit in
petroleumaandelen
en pa was de man die zijn
schoonzoon
kon worden dankbaar dat hij mee
mocht
profiteren van deze buitenkans
en kocht
een pak aandelen tegen de nominale
waarde. Kort daarna bleek
dat Aimé
Siaens zogezegd het
slachtoffer was
geworden van een bende zwendelaars,
hij
was alles kwijt, zijn ouders
gingen mee
de dieperik in en van rijk
waar ze op
slag straatarm. Pa had zich
niet zo ver
gewaagd dat zijn zaak eraan
kapot ging.
Aimé liet mij niet, dat was
in die
omstandigheden niet onverstandig
en hij
drong aan op een huwelijk,
zo ver
stonden de zaken al. Mijn ouders
vonden
het maar niets dat hun
dochter zou
trouwen met een avonturier
die vreemd
ging dat het kletterde, dat zou
in die
kringen de normale manier
van doen zijn,
ze hadden zich laten inlichten.
Ze
waarschuwden mij dat ze mij
zouden
onterven als ik met Aimé Siaens
niet
brak. Ik vond dat voor het
eerst in
mijn leven wel spannend en
avontuurlijk,
zo ver was ik nog niet gezet
en vertelde
het de lieve Aimé in de hoop
dat hij er
met mij vandoor zou gaan,
allemaal zo
romantisch. Maar dat was de
laatste keer
dat ik in zijn armen lag van
die beunhaas,
hij zag niet meer om. Het ergste
was nog
dat mijn ouders straalden
van hun groot
gelijk. Dat is twee jaar geleden,
ik heb
er onder geleden en heb de
leegte in
mijn leven nog niet helemaal
weten op te
vullen. Bovendien heeft hij
mij ontmaagd,
wat ongeveer gelijk staat met
onteerd.
Ik heb echt van Aimé
gehouden maar
dat begint nu te slijten. Ik
kan hemp
niet meer zien.
ZJORS
Men zou voor minder triestig
zijn. Maar
dat zijn toestanden in
hogere kringen,
bij ons bestaat zo iets
niet.
FADE-OUT
FADE-IN
EXT. STRAAT, POORT AVOND
ZJORS
(wandelt met haar terug tot bij de poort, neemt
met een handdruk afscheid) Tot maandagmorgen.
(V.O.) Wie weet ligt hier mijn kans, al
is het alleen maar om haar
in bed te
krijgen, zo onaantrekkelijk is
ze nu ook
weer niet en met al dat geld
achter haar.
FADE-OUT
FADE-IN
ZATERDAGMIDDAG
VIER WEKEN LATER
INT. CAFE AU BON
COIN AVOND
ZJORS
Een mens heeft dat nodig, de
zaterdag
als het werk gedaan is, iets
drinken en
met vrienden een praatje maken.
Laten
je ouders dat toe dat ik met
jou op café
ga.
CLAUDETTE
Luister eens, Georges, ik ben
wel
meerderjarig en zij hebben
zich daar
niet mee te moeien.
ZJORS
En ik die dacht ...
CLAUDETTE
Dat ik een heilig Trezeke
was.
ZJORS
Neen, of toch. De dagen
worden korter,
moeten jij niet thuis zijn
voordat de
kaars uit is.
CLAUDETTE
Dan zou ik binnen een maand
niet meer
mogen buiten komen zonder
lijfwacht.
Dat is hier geen ruige buurt
en ik
heb jou om mij te beschermen
als het
er zou op aankomen.
ZJORS
Zo is dat. Flinke man dat ik
ben.
FADE-OUT
FADE-IN
ZATERDAGMIDDAG
WEER ENKELE WEKEN LATER
INT. CAFE AU BON COIN
ZJORS
Dat kunnen we niet
tegenhouden, dat
de dagen korter worden als de
winter
zich laat voelen . Het is tijd
voor
je diner en kijk, het is al donker.
Tijd om te vertrekken.
Ze staan op
en lopen naar buiten. De straatverlichting is aan en in hoeken en deurportalen
is het behoorlijk donker.
In een
portaal laat Claudette zich voor het eerst door Georges intens kussen.
CLAUDETTE
Waar droom jij van. Een
rijke erfgename
aan de haak slaan. Je weet
dat ik
ervaring heb op dat gebied,
mijn enige
ervaring. Of toch bijna.
ZJORS
Mijn eigenlijke droom is een
rustig
leven zonder geldzorgen. Een
rijke
erfgename, hoe zou ik dat
klaarspelen.
Ik zou bijvoorbeeld hard
kunnen
meewerken in de zaak en wat
meer
verdienen dan nu. Een
eenvoudig
ideaal. En waarom zou je
vader geen
prijs weten te stellen op
een
degelijke, betrouwbare
werker. Maar
het is een droom, zo ver
komt het
nooit.
CLAUDETTE
Niemand kan vandaag zeggen
wat er
morgen gebeurt.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. KANTOORHOK DAG
MENEER JEAN
(doet teken naar Zjors dat hij bij hem
moet komen)
ZJORS
(komt het kantoortje
binnen) U
hebt mij
geroepen baas.
MENEER JEAN
Ik moet je een voorstel
doen. Kom mee
met mij.
Meneer Jean
loopt Zjors voor naar het verblijf boven de garage.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. GARAGEKAMER DAG
MENEER JEAN
Ik heb gezien dat je
dikwijls tot
laat blijft werken, dan moet
je nog
naar huis en dan is het
vroeg dag om
hier op tijd te zijn. Als
het je
aanstaat kun je hier je
intrek nemen.
Ik laat het opruimen, er
staat een
kast, een bed en een tafel.
Ik vraag
geen huur. Denk er eens over
na.
ZJORS
Daar moet ik niet over nadenken,
meneer Jean. Als de kamer
gereed is
breng ik mijn spullen van
thuis mee.
Nu kan ik nog meer overuren
maken en
wat meer sparen voor als ik
zou
trouwen.
MENEER JEAN
Ha? Heb je kennis.
ZJORS
Misschien wel. Maar door
werkzaam en
spaarzaam te zijn kan ik bij
bepaalde
mensen wel in de smaak
vallen.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. GARAGEKAMER AVOND
ZJORS
(V.O.) (kijkt door het kleine raam naar
de lege binnenplaats) Ik mis mijn Hellebeek,
mijn familie en mijn
vrienden. Het zou
geen kwaad kunnen Claudette
een
keertje mee te nemen Hellebeek,
naar
een andere wereld.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. CAFE BON COIN AVOND
Claudette en
Zjors zitten achter hun drankje.
ZJORS
Zou je eens willen meekomen
naar
Hellebeek naar september
kermis. Als
je ouders je dat toestaan.
CLAUDETTE
Ik ben meerderjarig, ik doe wat
ik
wil.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. SALON HUIS HELLINCKS AVOND
Mevrouw en
meneer Hellincks zitten in het salon. Zij kijkt in een tijdschrift, hij
doorloopt rekeningen.
MEVROUW HELENE
Wat vind je er van dat
Claudette met
George zondag naar de buiten
trekt
naar een boerenkermis bij
hem thuis.
MENEER JEAN
Gehoorzame dochter die op
haar
leeftijd nog vraagt of ze er
een
dagje op uit mag. Ik zie er
geen
kwaad in, ik zie dat onze dochter
vrolijker is, ze staat soms
te
neuriën, ze staat meer open
voor
de mensen. Hoe meer
ontspannen ze
voor de dag komt, zoveel
aantrekkelijker ze voor een
goede
partij, het wordt tijd dat
we de
toekomst van Claudette en
van de
zaak vast leggen, dat er
opvolging
komt. Het liefst zou ik nog
een
scheut vers kapitaal willen
zien,
dan kunnen wij vroeger als
gepland
naar het Zuiden op onze renten
gaan leven. Laat haar maar een
onschuldig spelletje spelen
met
George, och god waarom niet.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. WOONKAMER CASTEELS DAG
Levine, Flor
en hun dochtertje Casteels zitten aan de tafel bij een bakje koffie en een
stukje taart. Zjors komt binnen met Claudette naast zich.
ZJORS
Mag ik jullie voorstellen,
mademoiselle
Claudette, de dochter van
mijn baas.
Zij is van Brussel en
spreekt
uitsluitend Frans. Zij
verstaat een
beetje Vlaams.
LEVINE
Ik versta een beetje Frans,
maar kan
het niet spreken. Maar ons
Louise hier
leert Frans op school, die
kan al
goed haar plan trekken.
LOUISE
Dat is niet waar moeder. Ik
kan nog
niet goed Frans lezen.
ZJORS
Dat maakt allemaal niets
uit. Ik ben
hier om te vertalen. Nu zou
ik willen
naar het dorp gaan, naar de
kermis,
om mijn vroegere maten nog
een keer
te zien.
LEVINE
Eerst eten, ik heb goed
kermiseten
gemaakt.
ZJORS
Als het maar geen
pensenkermis is.
Claudette is verfijnde kost
gewend
en pensen zouden op haar
spijsvertering kunnen
werken.
LOUISE
De schijterij van krijgen
wil je
zeggen.
ZJORS
Dat zijn mooie manieren voor
een jong
meisje.
FADE-OUT
FADE-IN
EXT. WEG NAAR HET DORP, KERMIS DAG
Na het eten
loopt Claudette met Zjors mee naar het dorp en het kermisgedoe. Het kerkplein
staat vol molens en er lopen vrienden en kennissen van Zjors die raar opkijken
als zij Zjors in het Frans horen praten met die dame aan zijn zij. Ze blijven een
tijd, Claudette heeft van haar ouders geen uur meegekregen. Het is al donker als
het paar terugloopt naar de boerderij van Casteels.
ZJORS
(onderweg in het open veld) Het is een warme
dag geweest voor september,
de warmte
hangt nog over het land en
de weiden.
Het gras is droog. Kom eens
hier. (trekt
haar naar zich toe, kust haar en laat alle
zedigheid varen. gaat met een hand onder haar
rok)
CLAUDETTE
Wat doe je.
ZJORS
Voelen dat je een meisje
bent.
CLAUDETTE
Je bent gek.
Ze gaan op
het gras zitten in de schaduw van een struik,
Zjors helpt
haar uit haar slipje en zij doen het. In stilte lopen ze terug naar de
boerderij om goede avond te zeggen en gaan naar het treinstation.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. TREINCOUPE AVOND
ZJORS
We houden van elkaar, dat
hebben wij
op het gras bezegeld. Ik
vraag je
ouders om je hand. Bij een
keertje
amour sur l’herbe mag het
niet
blijven. We hebben elkaar
gevonden.
CLAUDETTE
(dicht tegen hem aangevleid) Ik moet je wat
vertellen, pa heeft andere
plannen met mij.
ZJORS
Toch niet het klooster. Laat
eens horen.
CLAUDETTE
Tot je bij ons kwam werken
was ik een
diep ongelukkig meisje,
zwaarmoedig,
niet om aan te spreken. Ik
ben er zeker
van dat pa en ma me met jou
wat laten
begaan om mij van mijn zwaarmoedigheid
af te helpen en me rijp te maken
voor
een zekere Philippe, een jongeman
van
bijna veertig, uit een rijke
familie,
die een beetje van slag is.
Mijn
ouders weten dat de jongen wat
achteruit is en het is al
erg
genoeg dat ze hem
aanmoedigden,
maar dat ze het laten voorkomen
ik niet helemaal vol ben en
wij
dus een volmaakt passend koppel
zijn, is een gruwel, horrible,
abominable.
ZJORS
Wat moet ik nu horen. Daar moeten
we morgen wat aan doen.
FADE-OUT
FADE-IN
MAANDAGMORGEN
INT. KANTOOR DAG
Meneer en
mevrouw Hellincks en hun dochter zijn op kantoor.
Een klop op
de deur.
MEVROUW HELENE
Wie daar, op maandagmorgen
willen wij
niet gestoord worden.
STEM VAN ZJORS
Ik, George Casteels, ik moet
dringend
wat vragen.
ZJORS
(komt binnen met zijn pet in zijn handen)
Meneer en mevrouw, het is
gisterenavond
laat geworden, mijn excuses,
maar maak
u niet ongerust. U weet,
j’aime votre
fille. Ik vraag haar ten
huwelijk, s’il
vous plait.
Jean en
Hélène kijken hem aan alsof ze een gevaarlijke gek in huis hebben. Claudette blijft
stil in haar hoekje zitten.
MEVROUW HELENE
Ha non.
MENEER JEAN
Kalm blijven, liefste. We hebben
het
zien aankomen. (kijkt Georges in zijn ogen)
Wij zijn u dankbaar dat u
onze dochter
uit haar depression hebt geholpen.
U
hebt uw pleziertje gehad
maar u moet
toch al gezien hebben, dat
ze regelmatig
wordt afgehaald door mijnheer
Philippe
Mansard, die twee zijn verloofd
en gaan
trouwen. Claudette trouwt
met Philippe
en niet met u.
ZJORS
Comment? Gaat u haar laten trouwen
met
die snul.
MENEER JEAN
Ik heb zakenrelaties, wat zullen
die
zeggen als ik ze een paysan
moet
voorstellen als mijn aanstaande
schoonzoon. U bent paysan
maar van
de sluwe soort, zo hebben we
er al
eentje gehad. Azen op mijn kapitaal.
Zodra ze weten dat ik mijn
dochter
onterf als ze met een arme luis
trouwt,
zien we ze niet meer. Voor
het geval
u mij niet begrepen hebt, ik
onterf
mijn dochter als ze met u trouwt.
ZJORS
Roep zo luid je wil. Je
denkt dat ik
er nu met mijn staart tussen
mijn benen
zal vandoor gaan zoals die
andere
schone meneer wie een in
zijn ogen
weinig aantrekkelijke vrouw
zonder
geld kon gestolen worden.
Maar je
mispakt je. Zij is van mij.
CLAUDETTE
(opstandig, staat op van achter haar
schrijfmachine, gaat naast Georges staan)
Hij is van mij.
MIJNHEER JEAN
(niet uit zijn lood geslagen) Luister
eens hier, als Claudette trouwt
met
Philippe de snul, kunnen
jullie
elkaar nog elke dag zien, ménage
à
trois, die snul is de hele
tijd
ergens naartoe, spelen met
zijn
sportautootje, tennis, pétanque.
Wat is daar verkeerd aan, nom
d’un
chien. We leven in de
twintigste
eeuw.
ZJORS
Van die praat zou ik mijn
bloot gat
laten zien. Ik heb ook mijn trots,
ik
ben een goede werkman, draag
bij tot
de faam van het huis Hellincks
en meen
het echt met Claudette. Ik heb
haar
lief en niet om haar geld,
dat zullen
jullie nooit kunnen begrijpen.
Zjors trekt
de deur open en arm in arm loopt hij buiten met Claudette. Hellincks kan niet
nalaten om overbodig zijn arm te strekken en hen de deur te wijzen. Mevrouw
Hélène komt naast hem staan en ze zien ze gaan naar de garagekamer van Zjors.
MEVROUW HELENE
Jean, ben je vergeten dat je
ook als
werkman bij pa begonnen
bent.
MENEER JEAN
Ja, dat ben ik vergeten.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. WOONKAMER DAG
Claudette,
Zjors en een vrouw, Germaine, zitten aan een tafel.
ZJORS
Bedankt dat we de nacht hier
mochten
doorbrengen, cousine
Germaine. We
zoeken een woonst in Brussel
en ik
moet op zoek naar ander
werk. Mogen
wij zo lang hier blijven.
GERMAINE
Zo lang jullie dat willen.
FADE-OUT
FADE-IN
EXT. VOORKANT RIJHUIS DAG
Een volksbuurt, geen armenbuurt. Zjors en Claudette staan voor
de voordeur. Zjors maakt de deur open en ze lopen binnen. Ze kijken om zich
heen. Beneden een kamer en een keuken, er staan meubels boven twee slaapkamers
zonder meubels.
ZJORS
Dat moet je erg varen Claudette, je bent luxe
gewend met een grote rijke eetkamer, salon,
slaapkamer met bad, huisbedienden. Het zal hard
worden in het begin. Ik heb wat spaarcenten,
ik wil niet weten wat jij hebt.
CLAUDETTE
Genoeg om morgen geen honger te lijden en als
we er binnen een jaar of twee bovenop geraken
zien we uit naar iets beters. Ik moet wel
nog leren eten maken.
ZJORS
Een stuk spek en een eitje bakken moet lukken.
FADE-OUT
FADE-IN
MONTAGE
Zjors en
Claudette trouwen in alle eenvoud op het stadhuis van Laken. Van de kant van
Claudette is er alleen haar nichtje Germaine. Zjors heeft zijn broer Marcel als
getuige gevraagd. Ze gaan een hapje eten in een restaurant.
FADE-OUT
FADE-IN
MONTAGE
COMMENTAARSTEM
(V.O.) Zjors is buschauffeur bij de Brusselse
vervoermaatschappij, Claudette is typiste bij
een groothandelaar in Franse kaas. Ze komen
door hun eerste moeilijke jaren. Zjors spaart
moeite noch tijd om zijn christelijke plicht
tot voortplanting te vervullen. Met een
opvolger zou een verzoening met de ouders van
Claudette in het verschiet kunnen liggen.
Claudette geraakt zwanger. Ze meldt het haar
moeder per telefoon maar krijgt geen reactie.
Zjors hoopte dat pa door de komst van een
kleinkind zou bijdraaien en zijn kleinkind
uitzicht geven op een mooie toekomst, maar
niets daarvan. Claudette krijgt een miskraam,
ligt een week tussen leven en dood, maar haar
ouders zien niet om. Hoe is dat in godsnaam
mogelijk.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. HUISKAMER AVOND
Zjors en
Claudette wonen nog altijd in hetzelfde huis. Ze zitten zwijgend in een club.
Claudette ziet er nu een stuk ouder uit dan Zjors.
ZJORS
Ga je mee naar Le Bidule een glas drinken.
CLAUDETTE
Ja, een of twee, ik moet mijn slapen
hebben.
ZJORS
Ik mijn kaartspel, wat doen wij anders de
hele avond.
FADE-IN
FADE-OUT
INT. GELAGZAAL AVOND
Zjors zit
een tafel met nog drie andere gasten te kaarten
Claudette
zit op de bank tegen de muur een boek te lezen.
CLAUDETTE
(klapt haar boek dicht) Ik ga slapen, George,
maak het niet te laat.
ZJORS
Nog een spelletje of twee, ik moet er in
tijds in liggen want het morgen vroeg dag
en ik wil uitgeslapen zijn om met de bus
te rijden.
CLAUDETTE
Dat is goed.
FADE-OUT
FADE-IN
INT. GELAGZAAL AVOND
Nog een man
of drie vier zitten in de gelagzaal. Amélie de waardin staat achter de tapkast.
Aan de tafel staat een van de mannen op, loopt naar een deur achter de tapkast,
zegt slaapwel, geeft Amélie een wangkus en sluit de deur achter zich.
AMELIE
Onze Frans is altijd moet.
ZJORS
Dat is te begrijpen, Amélie, metselen is
een zwaar beroep. Geef ons nog een glas.
AMELIE
Neen, het is laat genoeg, ik wil ook gaan
slapen.
De andere
gasten drinken hun glas uit. Zjors blijft nog even zitten. Amélie draait de
deur op slot en doet het licht uit.
AMELIE
(fluistert) Onze Frans is weer zo moe dat
ik hem alleen wakker kan maken met een
emmer koud water. Ik heb al zo dikwijls
geprobeerd om in mijn bloot gat onder
hem te kruipen maar er is geen beweging
in te krijgen en ik heb het tussendoor
eens nodig.
ZJORS
Begrepen.
In de
duisternis doen zij het op een cafétafel.
FADE-OUT
FADE-IN
EXT. ERF BOEREDERIJ DAG
Levine is op
het erf en hanteert de bezem. Zjors en Claudette komen op het erf, aan de hand
van Zjors loopt een jongetje van een jaar of acht.
LEVINE
Ik wist niet dat jullie een kleine hadden.
Gevolg gegeven aan de roep van de pastoor
om meer zieltjes te verwekken.
ZJORS
Dit is Polleke, moeder, het zoontje van
Amélie, de waardin van Le Bidule van op
de hoek.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten