10 MARCEL EN VALERIE CASTEELS-KERKSTOEL

MARCEL EN VALERIE CASTEELS-KERKSTOEL

Originele script voor

 8 afleveringen van een dramatische

Tv-serie

Geschreven door

Jules De Cort

EXT.              DORPSPLEIN         DAG

Het wordt een prachtige avond de zondag van Pinksterkermis. Op het dorpsplein draaien de molens, aan de schietkramen is het druk, de kinderen zijn uitgelaten, de eerste frietjes en oliebollen liggen in het vet. Uit alle cafés klinkt accordeonmuziek.  

FADE-OUT

FADE-IN

INT.             GELAGZAAL CAFE STATIE      AVOND

De zaal is vol kermisgasten. Op een verhoog speelt een band samengesteld uit een accordeonspeler, een drummer en een zangeres de nieuwste dansen. VALERIE KERKSTOEL zit tussen haar moeder en haar vader aan een tafel. Ze drinken limonade en bier. Valerie draagt een witte strik in haar halflang, acajoubruin haar en heeft rouge en lippenstift aangebracht, een verrukkelijk meisje, dat menig mannenhart sneller doet kloppen. MARCEL CASTEELS, in grijs kostuum, wit hemd met puntkraag, lila stropdas en naar achteren gekamd sluik haar, treedt binnen door de openstaande deur, baant zich tussen de kermisgasten een weg naar de toog voor een glas bier.

INT.             GELAGZAAL              AVOND 

COMMENTAAR

(V.O.) Marcel hunkert naar een vaste

verkering met een aardig, volgzaam,

werkzaam meisje, als dat niet teveel

gevraagd is en nu hij in haar

violette ogen kijkt, ziet hij wat

hij begeert.

INT.             GELAGZAAL            AVOND

De zangeres van het accordeonmuziekje zet in met gezwollen stem: “Hoor mijn lied, Violetta,”

COMMENTAAR

(V.O.) De topper van de dag, de volkse

versie van “Amami Alfredo”, de

wanhoopsschreeuw van door liefde en

TBC verteerde Violetta.

INT.             GELAGZAAL            AVOND

Marcel is alle dansers te vlug af. Galant, met zijn handpalmen naar boven, noodt hij Valerie naar de dansruimte en drukte haar stevig tegen zijn loshangende jas. Alle aanwezigen neurieden mee, Vio-lè-etta.

INT.             GELAGZAAL            AVOND

COMMENTAAR

(V.O.) Tabaksrook vertroebelt de sfeer,

met hun ziel voelen de aanwezigen de

ijlkoorts van de allesverzengende liefde

van de grote Giuseppe voor een

operazangeres, hoe kon hij anders deze

onvergetelijke noten, deze tragische

partij schrijven voor La Traviata.

Valerie schenkt Marcel zeven opeenvolgende hele dansen. Ze knikt merci en gaat zitten als het orkestje de dansers optrommelde voor de paardendans, kinderen en ouden van dagen doen een reisdans in het midden van de gelagzaal. Mannen als Marcel vinden het een vervelend gedoe. Na de paardendans is Marcel weer eerst bij Valerie. Ditmaal houdt ze hem ongehoord lang aan. Ze vlijt zich tegen zijn borst bij een trage dans en volgt hem perfect als ze voor de eerste keer samen de tango, de charleston, de java, de wals en een snel maar stuntelig gespeelde I Got Rhythm doen. Dat duurt een uur, zelfs de paardendans en de ezelserenade trappelen ze nu vrolijk mee.

INT.             GELAGZAAL            AVOND

MARCEL

Ga je mee even buiten om ons zweet te

laten opdrogen. Als dat mag van je

ouders.

VALERIE

Mogen, mag jij van je moedertje wel

alleen naar de kermis. (ze loopt langs

haar ouders om haar wollen golf om te

hangen)

FADE-OUT

FADE-IN

EXT.                 KERMIS               AVOND

Valerie en Marcel komen naar buiten. Beiden zijn naar de mode gekleed, niet overdreven maar opvallend genoeg om in een dorp een modegek en een opgetut juffrouwtje nader tot elkaar te brengen. Ze zijn buiten, de avond in, het is warm, zwoel zomerweer. De attracties op het kerkplein zwelgen in de uitgelaten kermisgasten. Het grote orgel van de carrousel, het ketsen van de schietkramen, de oliereuk van de smoutebollen, harmonicaklanken, joelende kinderen, luidruchtige, halfzatte volwassenen, een kermisstemming zoals die er niet meer is, zuivere liefde hangt in de lucht. Ze wandelen van de kermis weg, naar de spoorwegberm, waar geen verlichting is en waar het pierement nog ternauwernood te horen is. Hij kust haar op haar mond.

FADE-OUT

FADE-IN

EXT.              AAN DE SPOORWEGBERM         AVOND

MARCEL

Weet je nog dat we samen onze

plechtige communie hebben gedaan

in de parochiekerk. We liepen naast

elkaar in de middenbeuk en zongen

Lauda Jeruzalem in het Latijn. Op

het koor zijn we weer gescheiden.

dan zijn onze wegen uiteen gegaan.

En nu sta je hier voor mij, een

jonge, gretige vrouw die grote

verlangens in mij wakker maakt.

He"t kan toch niet anders dan dat

ik op de een of andere manier altijd

aan jou ben blijven denken. Hoe kan

ik anders ineens zo verliefd zijn.

Ik wil eeuwig je dienaar zijn.

VALERIE

(houdt haar lippen vlak tegen de zijne)

Moet ik dat geloven.

MARCEL

Ik heb zin om nog van alles te doen

met jou, hier in de graskant. Maar

ik wil je eerst vertellen dat ik een

ernstige jonge man ben. Bij ons thuis

komen ze niets te kort, maar rijk

zijn we niet. Ik ben de tweede van

vier van een boertje met een trekpaard

en een kleine vijf hectare gepachte

grond. Thuis was geen toekomst en van

de laatste dag van mijn schoolplicht

met een pak boterhammen in een lap

wasdoek en een stoop koffie de trein

op naar de fabrieken van Haren-Buda

waar niets te leren is dan vuile

manieren en er geen toekomst is voor

jongens als ik. Maar mij vangen ze

niet en ik ben naar de avondschool

geweest om automechaniek te leren en

te leren autorijden. De dag komt dat

er veel meer auto's in de straten

rijden dan karren met paarden. Nu

ben automecanicien in een garage in

Mechelen. Ik spaar wat centen voor

mijn kostuums en voor later. Ik ben

soldaat geweest, een jaar verloren.

Ik zou graag in Brussel willen

werken, daar betalen ze beter, daar

lopen de mensen naar de mode

gekleed en daar spreken ze Frans.

Ik ben uitgepraat.

VALERIE

Nu ik mijn zeg. Ook wij zijn niet

rijk. Mijn ouders, die ja daar hebt

zien zitten, hebben een eigen huisje

bijeengespaard, meer niet. Ik heb

geen zussen of broers. Ik dien in

Brussel bij rijk volk en kom niet

elke zondag naar huis. Met de kermis

en op feestdagen, dan wel. Vader is

is metselaar en moeder werkt bij de

boeren in het witloof. Na de

zusterschool kon ik kiezen tussen

UPL en VTR, behangpapier of vijzen,

wie die fabrieken in Haren-Buda kent

wil er niet naar toe of gaan dienen

in Brussel. Ik heb voor dienstmeisje

gekozen en krijg kost en inwoon en

kleedsel bij het gezin Kramer in

Etterbeek. Brave mensen, goede bazen,

spijtig dat ze gaan vertrekken naar

Amerika, ze hebben geen vertrouwen in

die kanseldinges met zijn grote mond

in Duitsland. Een ramp is dat niet, de

oude huishoudster Octavie heeft van

mij een volleerde dienstbode en kokkin

gemaakt, een nieuwe post heb ik voor

het plukken, nu als huishoudster, niet

meer als dienstmeisje.

MARCEL

Nu we dat van elkaar weten heb ik

ik een voorstel. Weet je wat we

doen, we trouwen en zoeken een

plaats in Brussel waar we samen

kunnen werken.

VALERIE

Jij vliegt er nogal in.

MARCEL

Ik ben 22, jij bent 22. We hebben

samen onze plechtige communie gedaan,

samen ons vormsel gekregen, waarom

niet samen trouwen, op een sacrament

min of meer komt het niet aan.

FADE-OUT

FADE-IN

EXT.             SPOORWEGBERM           AVOND

Het gedender van de reizigerstrein met verlichte vensters boven hun hoofd smoort hun stemmen en ze omhelzen elkaar langdurig en innig. Marcel wil van de gelegenheid misbruik maken om onder haar rok in haar broekje te gaan, maar ze weert hem af en strijkt haar bloemetjesjurk glad.

VALERIE

Als ik mij de eerste keer laat doen

zal dat in een bed met verse lakens

zijn, niet hier, ik met mijn jurk en

onderrok naar boven en jij met je broek

naar beneden, in een berm op stekelig

gras, netels, en distels, neen toch

zeker.

MARCEL

Ik ben ontroerd dat je er zo op staat

ongerept te blijven.

VALERIE

Wat dacht je dan, dat iemand die in

Brussel werkt en goed kan dansen het

met de eerste de beste mooiprater doet.

In Brussel ga ik bijna nooit uit en

ik moet bijtijds thuis zijn. Daar is

de mevrouw streng op. Een verloofde

komt thuis, zegt ze, ik wil hem eerst

zien en dan doe je wat je wilt. Als

je maar voorzichtig bent.

MARCEL

Zegt ze dat.

Ze geeft hem een hand en trekt hem mee naar het dorp. In De Statie verbaast Valerie haar brave ouders en een tevreden Marcel, door haar eenvoudige verklaring.

VALERIE

Ik stel jullie voor, mijn verloofde

Marcel.

Valerie en Marcel gaan bij haar ouders aan de tafel zitten.

Ze dansen nog veel die avond, tango met gestrekte arm, foxtrot met korte pasjes, wals linksom, slowfox met een achterovergebogen Valerie, puur dansgeluk.

FADE-OUT

FADE-IN

INT.                 GELAGZAAL            AVOND

Het is tegen middernacht en Valerie kan niet beletten te geeuwen van de vaak.

VALERIE

Het is morgen vroeg dag. Ik moet

gaan slapen.

MARCEL

Waar staan jullie fietsen gestald.

Ik loop even mee tot daar.

Marcel loopt met het drietal mee tot aan het station, arm in arm met Valerie.

MARCEL

Woon je nog altijd over de vaart.

Dat is een eind fietsen.

VADER

Wij zijn dat gewend. Er zijn weken

dat ik alle dagen met de velo naar

Brussel moet.

Vader haalt de fietsen uit de rekken terwijl de moeder, Valerie en Marcel staan te wachten.

MOEDER

Geef haar maar een kus. Je zult

haar de eerste twee weken niet zien.

MARCEL

Dat is erg genoeg.

Hij geeft haar nog een kus en duwt haar af onder haar zadel en knijpt in haar billen. Hij loopt terug naar café Statie.

FADE-OUT

FADE-IN

INT.             GELAGZAAL          AVOND

MARCEL

(staat aan de tapkast, kijkt om zich heen.

Het volk is geminderd. Tot waardin) Waar

zijn mijn maten.

WAARDIN

Weg met hun lief, zeker. Ik heb je fel

in de weer gezien met die schoonheid.

MARCEL

Spijtig dat mijn maten niet konden

zien. Dat hadden ze een gezicht kunnen

trekken als een beerpomp.

WAARDIN

Daar zeg je iets.

DISSOLVE

FADE-IN

INT.               GELAGZAAL STATIE          DAG

Een paar klanten in de café. Marcel staat aan de tapkast.

WAARDIN

Wat mag het zijn.

MARCEL

Een pintje van dorst. Geen nieuws.

WAARDIN

Ja, groot nieuws. Valerie heeft gebeld.

Ze komt zondag. Ze zal hier zijn tegen

een uur of twee. Ik moest dat van haar

zeggen als ik je zag. Dat schijnt fel

aan te zijn. Proficiat.

MARCEL

Zie je nu niets aan mijn gezicht.

WAARDIN

Je bent slecht geschoren.

MARCEL

Ik straal van geluk.

DISSOLVE

FADE-IN

EXT.               PERRON              DAG

Marcel staat op het perron te wachten. De trein stoomt stopt,

enkele portieren gaan open en Valerie stapt uit. Marcel loopt op haar toe en ze omhelzen elkaar.

MARCEL

Wat ben ik blij dat je nu om de

veertien dagen naar huis komt.

VALERIE

Dat is niet genoeg. Ik heb van

mevrouw gedaan gekregen dat jij mij

om de veertien dagen in Brussel mag

komen bezoeken en blijven slapen. Ik

moet dan wel overdag werken terwijl

jij een wandeling maakt in de buurt.

FADE-OUT

FADE-IN

INT.              WOONKAMER KRAMER      DAG        

Marcel komt aan de zijde van Valerie de woonkamer in. De heer en mevrouw Kamer staan op van de tafel en begroeten Marcel.

Het is ze aan te zien dat ze welgesteld zijn.

VALERIE

Ik stel u mijn verloofde Marcel voor.

Mevrouw roept de drie kinderen en stelt ze voor aan Marcel. Beleefde, welopgevoede kinderen die weer naar een andere kamer lopen.

MEVROUW KRAMER

Ga zitten meneer Marcel. Thee of

koffie en neem een koekje. Die heeft

Valerie zelf gebakken.

MARCEL

Dan zullen ze wel lekker zijn.

DE HEER KRAMER

Gelukkig de man waarvan de vrouw

uitstekend kan koken.

VALERIE

Doe mij niet blozen.

FADE-OUT

FADE-IN

INT.               KAMER VALERIE            DAG

Marcel zit op een stoel, Valerie gaat op het bed liggen.

MARCEL

Ik had mij joden heel anders

voorgesteld met luizenbaarden,

slordig gekleed, kromme vingers

en lange schraap nagels en een

haviksneus.

VALERIE

Waar haal je dat uit. Zij zijn de

deftigste mensen die er zijn. En ze

worden er valselijk van beschuldigd

Christus aan het kruis te hebben

genageld. 

MARCEL

En is dat niet waar.

VALERIE

Nee,de Romeinen hebben dat gedaan.

Ik ken mijn gewijde geschiedenis

nog. Kom naast mij liggen op het

bed. 

MARCEL

(gaat naast Valerie liggen. draait zich

op zijn buik en geeft haar een felle

kus)

Zij omstrengelen elkaar en kleden zich uit.

VALERIE

(haalt de sprei en de deken van het bed

en legt het bed open) Ik heb propere

lakens gelegd.

Valerie gaat op het bed liggen met Marcel boven op haar.

MARCEL

Hoe moet het nu, ik doe dit voor de

eerste keer.

VALERIE

Ik ook, aan mevrouw kan ik het niet gaan

vragen. Dit ding moet er toch in. En

dan duwen.

MARCEL

Ik geloof dat ik het gevonden heb.

Ze vinden hoe het moet en komen in elkanders ritme.

FADE-OUT

FADE-IN

INT.              KAMER VALERIE          DAG

Valerie en Marcel kleden zich weer aan. Het bed ligt nog open en op het onderlaken zit een veeg bloed.

VALERIE

Propere lakens dat is wat anders dan

netels en distels onder mijn billen.

MARCEL

Je zult ze moeten wassen, of bewaren

als aandenken aan onze eerste keer.

Merci Valerie. Ik heb er van geproefd,

nu zou ik het alle dagen willen doen.

VALERIE

Die tijd komt.

MARCEL

Eerst een ander probleem. Je joodse

bazen vertrekken naar Amerika, je moet

uitzien naar ander werk.

VALERIE

We moeten alle twee uitzien naar ander

werk, ik wil dat we samen in dezelfde

post gaan. Ik vind wel wat.

DISSOLVE

FADE-IN

INT.               GARAGE                  DAG

Marcel helpt de joden hun huisraad inpakken in kisten. Meneer en Mevrouw Kramer zijn neerslachtig, de kinderen begrijpen het nog niet.

MENEER KRAMER

Hitler zit achter ons aan. In Amerika

krijgt hij ons niet, in heel Europa

zal hij oorlog voeren om onze mensen

achter prikkeldraad te zetten en er

dan zijn zin mee te doen, dat is het

enige dat hij wil. Heb jij al een

andere b aan gevonden, Valerie.

VALERIE

Ja, samen met Marcel. Dat komt goed

uit.

DISSOLVE

FADE-IN

EXT.              STRAAT            DAG

De voorgevel van een bedrijf met grote inrijpoort. Boven de poort het opschrift PAUL MALFLIET - Production de pièces

mécaniques. Naast de werkplaats een herenhuis.

FADE-OUT

FADE-IN

INT.            WERKPLAATS          DAG

Geen heel grote werkplaats met een aantal draaibanken, frezen, boren, zagen en werkbanken. Een klein dozijn mannen zijn aan het werk aan de diverse machines. Marcel staat te praten met een heer, de baas Paul Malfliet.

MALFLIET

Wat deed jij in Mechelen in de

garage.

MARCEL

Auto's onderhouden en repareren. Alles,

motoren, wielen, chassis.

MALFLIET

Kun je een auto besturen.

MARCEL

Natuurlijk wel, dat hoort erbij.

MALFLIET

Hier moet je je tijd verdelen tussen je

taak als conciërge, vooral in de avond,

met de bestelwagen leveren bij de

klanten en de bestelwagen en de

Minerva, mijn luxeauto

onderhouden.

MARCEL

Je zult van mijn werk tevreden zijn

en van Valerie ook.

DISSOLVE

FADE-IN

INT.             VOORPLAATS CASTEELS        DAG

In het voorjaar van 1938 trouwen Marcel en Valerie. Een groot feest is het niet. Levine, de moeder van Marcel heeft een goede maaltijd bereid voor de ouders, de grootouders, broers en zus en nog wat ooms en tantes. Marcel heeft Valerie een ruiker camelia’s aangeboden omdat zij zoveel van die bloemen houdt.

FADE-OUT

FADE-IN

EXT.                BOERDERIJ CASTEELS          DAG

Valerie, Marcel en de genodigden staan rond de Minerva.

MARCEL

Ik mocht vandaag de Minerva hebben,

de baas is tevreden dat ik het beestje

zo goed onderhoud.

Ze rijden naar Brussel.

FADE-OUT

FADE-IN

INT.                VLIERING          AVOND

MARCEL

(loopt door de drie vertrekjes) Appartement

garnie, met meubels en alles. We zijn

rijk, op onze manier.

VALERIE

(roept van uit de slaapkamer) Waar blijf

je.

MARCEL

(loopt naar de slaapkamer)

VALERIE

(heeft zich helemaal uitgekleed) Vergeten

dat we vandaag getrouwd zijn.

Ze gaan heftig te keer op het bed. Als ze hun orgasme gekregen hebben liggen ze naast elkaar.

VALERIE

Met een keer kom je er niet van af

ventje, de nacht is nog lang. Ik

kan tegen een stoot.

DISSOLVE

FADE-IN

MONTAGE

Valerie en Marcel doen hun dagelijks werk. Valerie in de keuken en schoonmaken in het huis. Marcel in de werkplaats aan de auto's, vrachten inladen en leveren bij de klanten. Opdienen als er gasten komen eten, ze gaan ophalen en wegbrengen met de auto. De twee kinderen van Malfliet naar school brengen en afhalen als mevrouw geen tijd heeft. Op zondag krijgt hij soms de Minerva waar hij mee gaat toeren, naar Genval aan het meer een terrasje doen, naar Hellebeek om in het dorp te bluffen met de Minerva. Op de vliering past Valerie de jurken en blouses die mevrouw niet meer wil, Marcel krijgt de dassen, de spatkousen, de hemden van Malfliet. 

FADE-OUT

FADE-IN

INT.              VLIERING           AVOND

Valerie en Marcel zitten aan de tafel. Valerie kijkt in een magazine, Marcel leest de krant.

MARCEL

Ben je gelukkig, lieve, we verdienen geen

schatten maar we hebben alles wat we nodig

hebben, eigenlijk veel meer. We zijn

onder dak.

VALERIE

Ik vraag niet meer dan dat ik op de

kinderen kan blijven passen. Het zijn

bijna mijn eigen kinderen. Zo lang

we huisbedienden zijn kunnen we er

zelf geen hebben. Soms heb ik daar

spijt van.

MARCEL

Ik ook, maar wat zouden we anders

gaan doen. Naar de fabriek. Hier

hebben we alle dagen lekkere kost,

dessert, een vierde of  soms meer

van een fles wijn en af en toe een

bodem likeur, een glaasje parfait-

amour.

VALERIE

Ik erf de jurken en blouses die

mevrouw beu is, en zo een en ander.

Op onze vrije avonden rijden we met

de tram naar het centrum, op de

grote boulevards staan we te gapen

op de chique uitstalramen en elke

week naar de cinema, films met

Shirley Temple en Boby Breen, dat

hebben we in Hellebeek niet.

COMMENTAAR

(V.O.) Twee mensen die alleen voor

elkaar leven, het is een zegen die

we iedereen toewensen, maar het

hoger belang ziet dat zo niet zitten,

het betrekt iedereen bij de grote

rampzaligheden waar het zelf de

schuld van is. Marcel probeert zijn

oren te stoppen voor de onrustbarende

berichten, maar zelfs Valerie, die

zich niets van politieke prietpraat

aantrekt, vraagt wat die mislukte

reizen van Chamberlain en Daladier

en dat getier van Adolf Hitler

te betekenen hadden. Ze hoort het

tussen twee schlagers in op de kleine

Philips in de keuken.

FADE-OUT

FADE-IN

INT.             VLIERING            DAG

MARCEL

(zit op het bed, heeft een papier in zijn

handen, Valerie staat aan de tafel) Dit is

mijn oproepingsbevel, ik moet mij gaan

melden bij mijn linieregiment in

Leopoldsburg. Ik mag oorlog gaan

voeren voor de grote koppen in de

paleizen en kastelen, ridder van het

vaderland gaan spelen.

FADE-OUT

FADE-IN

MONTAGE

In de ontreddering van de dwaze oorlog tussen 1939 en 1940 gaan de gemobiliseerden er op los in de cafés, ze dansen wang tegen wang met vrouwen van wie de man elders het vaderland dient, zingen in koor met dronken stemmen schunnige teksten op bekende wijsjes, verdoen soldij en spaargeld en achter hoek en kant gebeurt veel waar ze later liever over zwijgen. Marcel heeft niets te verzwijgen, hij zit in de kazerne op zijn kamer, leest een krant of een boek of schrijft een brief.

DISSOLVE

FADE-IN

MONTAGE

EXT.               ALBERTKANAAL            DAG

Het regiment van Marcel ligt in stelling achter het Albertkanaal. Op 10 mei breekt de hel los. Het afweergeschut is weerloos tegen de Stuka’s. Strijdmakkers verliezen met een klap het leven of worden zwaar verminkt aan ledematen en onderlijf.

FADE-OUT

FADE-IN

MONTAGE

EXT.              STELLING         DAG     

MARCEL

(Marcel is aandrager van een

mitrailleursnest. De schutter jaagt zijn

kogels naar de overkant waar geen vijand

te zien was. Marcel moet terug door de

loopgracht om munitie te halen maar krijgt

het zo benauwd dat hij weigert terug te

keren naar de stelling. Hij neemt de benen,

de luitenant schreeuwt een bevel maar loopt

hem achterna. Takken en bladeren vallen op

zijn helm. Een paar honderd meter verder

duiken Duitse soldaten op, hij is gevangen

en met zijn handen in zijn nek wordt Marcel

gedreven naar de rest van zijn overrompelde

eenheid. Hij is krijgsgevangen)  

DISSOLVE

FADE-IN

MONTAGE

EXT.             GRENSPOST            DAG

Malfliet is met zijn Minerva, volgepropt met vrouw, kinderen, reisgoed en Valerie, bij de grens gekomen. Belgische officieren nemen zijn voertuig in beslag. Ze lopen met pakken beladen naar een station. In een goederenwagon vluchten ze Frankrijk in. De Duitse pantsercolonnes halen de trein in en die mag terugkeren. Met pakken en reiskoffers onder hun armen en op hun rug, de kinderen in de hals van Malfliet en Valerie, met het gezeur van mevrouw Malfliet daar bovenop, sjokken ze van het station terug naar huis. Er is nog geen bericht van Marcel

DISSOLVE

FADE-IN

MONTAGE

INT.               STALAG           DAG

MARCEL

(in een barak. hij eet uit een gamel maar

niet met smaak. kijkt door een venster naar

andere gevangen die op het plein een spelletje

kaatsen) (V.O.) Ik verveel mij dood. Wat

mis ik het comfort bij Malfliet, de

kont van Valerie in mijn schoot. Hoe

lang moet ik hier nog liggen.

FADE-OUT

FADE-IN

EXT.              AKKERLAND            DAG

MARCEL

(staat op een tarweveld en helpt de oogst

in te halen. als de dag er op zit mag Marcel

mee naar de boerderij voor het avondeten. De

boerin laat hem mee aan tafel zitten. Haar

man is onder de wapens)

FADE-OUT

FADE-IN

INT.                STALAG              DAG

MARCEL

(is terug in het kamp. er klinkt gefluit en

geroep. de soldaten moeten buiten komen en

in het gelid gaan staan. er volgt een

naamafroeping. wie 'ik ben een Vlaming' kan

zeggen krijgt een vrijgeleide naar huis. in

uniform en met wat hij nog heeft aan bezit

stapt hij op de trein in Stuttgart)

FADE-OUT

FADE-IN

EXT.               VOORGEVEL MALFLIET        DAG

MARCEL

(bekijkt de voorgevel, drukt op de bel)

VALERIE

(komt open doen. herkent Marcel eerst niet.

valt dan in zijn armen)

Ze lopen de gang in. Malfliet komt door een zijdeur in de gang.

MALFLIET

Kom in  de living. We drinken op de

terugkeer van de verloren zoon. Een

fles champagne heb ik altijd in de

koeler staan, zo lang het nog kan.

De vrouw komt er bij en ze klinken op de thuiskomst van Marcel.

MARCEL

Zo lang het nog kan. Is er voor mij

dan geen werk meer.

 MALFLIET

Wel in tegendeel. Werk genoeg voor

mijn elf man. Ik heb niemand moeten

afdanken en stond op het punt een

chauffeur aan te nemen, je komt juist

op tijd weer opduiken.

 MARCEL

Voor wie werk je dan. Voor dezelfde klanten

van vroeger.

MEVROUW MALFLIET

Neen, mijn man is slimmer. Hij weet hoe

hij onze zaak moet vooruit helpen. Hij

krijgt opdrachten van het Duitse leger.

MALFLIET

Mijn nieuwe klanten zijn tevreden over

over mijn paswerk en draaiwerk. Het is

niet mijn probleem dat die stukken passen

in hun fameus kanon van 88 mm. Als ik het

niet doe, doet een andere het.

FADE-OUT

FADE-IN

EXT.                MILITAIR DEPOT              DAG

MARCEL

(rijdt met de bestelauto de afgewerkte

onderdelen naar een militair depot,

levert ze en laadt de halffabrikaten,

stangen en blokken, in zijn bestelauto

en levert die bij Malfliet)

FADE-OUT

FADE-IN

INT.                WERKPLAATS             DAG

Duitse militairen officieren en onderofficieren lopen rond in de werkplaats. De werklieden plaatsen afgewerkte stukken op de werkbank en de Duitsers trekken met hun instrumenten de juiste afmetingen na. Als de inspectie voorbij is spreekt Malfliet een officier aan.

MALFLIET

Morgenavond gebe ich ein souper. Sie

und Freunde sind eingeladen. Kommt du.

OFFICIER

Ja bestimmt.

FADE-OUT

FADE-IN

INT.                   KEUKEN             DAG

Malfliet, zijn vrouw, Valerie en Marcel zijn in de keuken.

MALFLIET

Ik voel mij verplicht oom af en toe een

paar Duitse officieren uit te nodigen

voor een etentje. Ik weet wel wat mooie

stukken vlees op de kop te tikken en de

rest wat nodig is voor een goede souper.

Valerie ik reken op jou. Mijn vrouw en

ik zijn de gastheren en zorgen voor de

drank. Marcel als jij zou willen opdienen.

MARCEL

In livrei, baas.

MALFLIET

Neen, een beetje deftig gekleed zal

volstaan. Er zullen genoeg uniformen

zijn. Mijn vrouw zal je voordoen

hoe dat het moet, zo nauw steekt

het niet, het zijn ook maar

Duitsers.

FADE-OUT

FADE-IN

INT.              LIVING MALFLIET           AVOND

Malfliet heeft een feestmaal ingericht in zijn living. Zijn vrouw, hij zelf en vier Duitse officieren zitten aan. Marcel

in zijn zwart trouwkostuum dient de gerechten op en laat Malfliet de wijn proeven. Er wordt nogal wat wijn geschonken.

mevrouw Malfliet staat op en gaat op de schoot zitten van een officier, haar rok hoog opgeschort. Ze klinkt met de officier. Marcel ziet het aan met een schuin oog. Malfliet doet dat hij het niet ziet maar zingt mee, zijn glas in de hoogte, ein Prosit, ein Prosit, zo Duits als het maar zijn kan. Na het eetmaal doet Malfliet Marcel teken dat hij Valerie moet roepen. Die krijgt een applaus van de Duitse officieren. Een jonge officier staat op en omhelst Valerie.

OFFICIER

Das war ausgezeichnet, meine Liebe.

FADE-OUT

FADE-IN

INT.              KEUKEN             AVOND

Valerie en Marcel zijn in de keuken en doende vaat. Mevrouw

Malfliet komt binnen.

MEVROUW

Meisje, je hebt het hart gestolen van die

jonge officier. Hij komt volgende week

terug.

MARCEL

Ga je dan Valerie opnieuw voorstellen.

MEVROUW

Dat spreekt vanzelf. Dat hoort bij de

etiquette.

MARCEL

Wat vind jij er van, Valerie.

VALERIE

Mevrouw zegt maar wat.

FADE-OUT

FADE-IN

INT.                 KAMER              AVOND

VALERIE

Mevrouw zou beter zwijgen over die

Duitse officier. Het enige wat ze

wil is je op te jagen.

MARCEL

Ze deugt zelf niet. Je moet eens zien

hoe zij die officieren aanpakt. Dat

zou ik van haar nooit gedacht hebben.

Zo zie je maar.

VALERIE

Wat wil je daar mee zeggen, Marcel.

Mij zal dat niet overkomen.

MARCEL

Toch heb ik liever dat mevrouw je

uit de living weg houdt.

VALERIE

Dan komt hij mij vinden in de keuken.

Wat moet ik dan doen, hem buiten

duwen. Dat jij hem daar over

aanspreekt is gevaarlijk, hij kan

je daarvoor laten oppakken.

MARCEL

Moet ik hem dan laten begaan. Ik

hou zo veel van je.

VALERIE

Je bent toch niet jaloers op die

vent.

MARCEL

Als dat in mijn karakter ligt is

daar weinig tegen te doen.

VALERIE

In bed heb je niet te klagen. Ik lig

altijd eerst in bed gereed, met mijn

broek al uit.

MARCEL

Omdat je niet zonder vent kunt.

Eender welke vent.

FADE-OUT

FADE-IN

INT.              WERKPLAATS           DAG

MALFLIET

Hans die jonge Duitse officier die een

beetje achter Valerie zit is

overgeplaatst naar het oostfront.

MARCEL

Heb jij daar voor gezorgd.

MALFLIET

Dat zou ik niemand willen aandoen. Ze

komen daar volk te kort, dat is alles.

FADE-OUT

FADE-IN

INT.                KEUKEN            DAG

Marcel en Valerie

MARCEL

Hans komt niet meer, hij is naar het front

gestuurd.

VALERIE

Wat heb ik daar mee te maken.

DISSOLVE

FADE-IN

MONTAGE

COMMENTAARSTEM

Onder de bezetting wordt het

voedselaanbod alsmaar kariger.

Malfliet heeft een kleine auto op

de kop getikt, uitlenen aan Marcel

gebeurt nog enkel op voorwaarde

dat hij levensmiddelen meebrengt

van het platteland, er is altijd

wel iets te regelen op de boerderij

thuis en met zijn broer Bob,

sluikslachter en smokkelaar. Mensen

met geld, zoals Malfliet, kunnen op

de zwarte markt schaarse producten

achterover drukken, maar de

producten zijn niet meer van

dezelfde kwaliteit als van voor de

oorlog. Het bier wordt slapper,

het brood zwarter, het spek smaakt

meer en meer naar vis. In de

cinema komen alleen nog Franse en

Duitse films op het programma.

Valerie en Marcel gaan samen zien

naar Jud Süss. Na de voorstelling

zegt Valerie: “Zo waren mijn joden

niet.” Alles is weer koek en ei

tussen de twee en dan treft het

noodlot hen, zij die nooit iemand

een stro in de weg hebben gelegd.

FADE-OUT

FADE-IN

INT.                 KANTOORTJE WERKPLAATS        DAG

MALFLIET

(roept Marcel bij zich) Casteels, ik heb

nog één grote klant van hier en die komt

zelf zijn en stukken ophalen, de andere

klant is de Duitse herstelwerkplaats, die

hebben ook eigen vervoer. Kortom, ik heb

geen werk meer voor jou. Jullie kunnen

blijven inwonen, voor Valerie is

er werk, er zijn de kinderen maar

jij zult moeten uitzien naar werk

buitenshuis.

 MARCEL

Ik kan toch ook hier aan de slag.

Ik ben mecanicien, ik weet wat een

draaibank is, of een frees, ik heb

stukken leren maken, ik kan de

gereed leggen, ze op de draaibanken

vastzetten, ik kan het grove werk

aan de frees doen. Ik kan gaten boren.

Mijn wereld stort in, baas. Als ik

mij laat inschrijven als werkloze

wordt ik opgeëist voor verplichte

arbeidsdienst in Duitsland.

MALFLIET

Er zijn oplossingen Casteels, je

kunt vrijwillig naar Duitsland gaan

werken, dan krijg je verlof en ze

laten je verder met rust, of bij de

fabriekswacht gaan.

MARCEL

Die lopen in zwarte uniform en dragen

wapens, liever niet. Op eigen volk

schiet ik niet.

MALFLIET

Dan blijf je wel dicht bij huis. Een

andere oplossing is rijden voor de

Organisation Todt. Die bouwen bunkers

en zorgen voor het vervoer van

legermateriaal. Jij als chauffeur-

mecanicien kunt daar een goed salaris

verdienen, als je in een herstelwerkplaats

binnen geraakt zit je goed, als je moet

rijden ben je meer van huis weg, maar

daar krijg je verlof voor in de plaats,

de oorlog blijft niet eeuwig duren en

Valerie is bij ons in goede handen.

MARCEL

In de handen van Duitse officieren.

Ik moet er nog over nadenken, ik laat

je binnen de week iets weten.

FADE-OUT

FADE-IN

INT.                 SLAAPKAMER             AVOND

Valerie en Marcel liggen wakker in hun bed.

MARCEL

Al vijf nachten heb ik niet geslapen.

Wat moeten we aanvangen.

VALERIE

Ik wil bij Malfliet niet weg. De kinderen

kunnen niet zonder mij.

MARCEL

Als ik zou onderduiken als werkweigeraar,

ik ken de weg bij de boeren en zou kunnen

smokkelen in patatten, meel en vlees en

geld verdienen zou jij in dat geval

regelmatig uit Brussel je ouders te

Hellebeek kunnen komen bezoeken, daar

zouden we elkaar stiekem kunnen zien. Maar

dat is gevaarlijk, pakken ze mij op dan

vlieg ik zonder vorm van proces Duitsland

in naar onbekende bestemming.

VALERIE

Met mij zouden ze ook niet mals zijn,

met als gevolg dat ik niet bij Malfliet

zou kunnen blijven, om die ook niet in

moeilijkheden te brengen en dat wil ik

niet.

MARCEL

Ik alleen naar Duitsland om daar te

gaan werken is een oplossing, maar met

de aanhoudende geallieerde bombardementen

is dat te riskant, we zien wat er hier

gebeurt. Bovendien worden de geronselde

arbeiders en arbeidsters in Duitsland

in

arbeidskampen op elkaar getast, dat heb

ik voor de vaste waarheid gehoord,

en daar gaat het er erg aan toe, daar

laten vrouwen hun blote buik zien

zonder dat ze een onderbroek aan

hebben. Ik doe niet mee.

VALERIE

Fabriekswacht dan. Een man in uniform

is zoveel aantrekkelijker.

MARCEL

Neen, Valerie, geen zwarte uniform, zo

diep ben ik nog niet gezakt, ik ben nog

altijd een beetje Belg. Ik ga maar bij

Todt, met een beetje geluk krijg ik een

baan hier in een stelplaats niet ver

van hier weg, dan moet ik geen uniform

dragen maar een overal. Ik zal het er

maar op wagen. De oorlog blijft niet

eeuwig duren, zegt Malfliet en die kan

het weten. Hij werkt voor de Duitsers.

FADE-OUT

FADE-IN

INT.                KANTOREN           DAG

MARCEL

(Marcel meldt zich bij het werfbureau van

de organisatie Todt. ij wordt het gebouw

in geleid tot bij een ambtenaar achter een

bureau. die schrijft zijn gegevens op. Hij

krijgt een soort pas en een uniform)

FADE-OUT

FADE-IN

INT.                 WOONST MARCELT EN VALERIE

(Valerie werkt aan de uniform van Marcel tot

die past als gegoten)

MARCEL

Op een uniform had ik niet gerekend.

VALERIE

Toe, toe, je staat er goed mee.

FADE-OUT

FADE-IN

EXT.          VOOR HUIS MALFLIET    DAG   

(Malfliet, zijn vrouw, Valerie en de twee

kleine meisjes doen Marcel uitgeleide. Hij

is in uniform en draagt een reiskoffer)

MARCEL

Ik vertrek met lood in mijn schoenen.

Naar mijn vraag om in het land te mogen

blijven als mecanicien hebben ze niet

eens geluisterd. Ik moet naar Keulen en

van daar naar Italië, ik ben ingelijfd

bij een transporteenheid.

DISSOLVE

FADE-IN

MONTAGE

EXT.                  ERGENS IN ITALIE            DAG

Gevechtsvliegtuigen bestoken de colonne van Marcel die munitie en proviand aanvoert voor de Duitse gevechtstroepen. Marcel en

zijn bijrijder zijn uit de vrachtwagen gesprongen en het veld in gelopen, ver van hun vrachtwagen vandaan, om te ontkomen aan de regen van kogels en granaten. Als ze terugkomen bij hun colonne vinden ze jongens stervend met opengereten buik of brandend in de benzine van hun voertuig. Zijn bijrijder Eugène, een Fransman, heeft genoeg van het Italiaanse front, en als ze achter een koeienkadaver dekking hebben, zegt de Fransman dat hij nom de dieu niet meer terugkomt na zijn volgend verlof, hij weet hoe onder te duiken in het maquis, dan zit hij niet meer in de zelfmoordcolonnes en na de oorlog, die de boches niet meer kunnen winnen, zou hij een héros zijn, geen collaborateur. Marcel vraagt om mee te doen en ze spreken af voor hun volgend verlof. De dag dat ze in Parijs in de Gare d’Austerlitz normaal de trein naar Milaan zouden moeten nemen, zouden ze niet opstappen en verdwijnen in de straten van Parijs. Toen hun eenheid, na zware verliezen, opnieuw georganiseerd moest worden, gaf de Organisation hun een week vrijaf in hun land.

DISSOLVE

FADE-IN

EXT.               PARK              DAG

Marcel brengt zijn vrije dagen door met wandelingen door Brussel in gezelschap van Valerie die veel uren vrij krijgt van Malfliet. Hij loopt op verzoek van Valerie in uniform. Ze liggen ook dikwijls op hun bed en dan is de verleiding te groot om het niet te doen. Een keer rijden ze naar Hellebeek met de trein, dan is Marcel niet in uniform, ze moeten thuis niet weten dat hij voor Todt rijdt. De week is voorbij en Marcel moet weer vertrekken. Om Valerie niet te verontrusten zegt hij bij de afscheidskus niets over zijn valse bestemming. Niet naar de Duitsers lonken, zegt hij nog, want ik kom terug.

DISSOLVE

FADE-IN

INT.            KAMER BIJ MALFLIET              DAG

Na weken komen de Gestapo’s bij Malfliet binnengevallen. Ze onderwerpen Valerie aan een strenge ondervraging, maar ze weet niet waar Marcel naartoe is. Ze vreest dat hem iets ergs overkomen is en begint te huilen. Malfliet roept de hulp in van een Duits officier en die regelt de zaak.

DISSOLVE

FADE-IN

Met Eugène zit Marcel in Normandië ondergedoken bij l’armée secrète. Ze wachten op opdrachten, maar de invasie is op til en te veel activiteit zou de Duitse argwaan wekken. Tegen dat zijn groep in actie moet treden, hebben de geallieerden de Duitsers uit hun gebied verjaagd. Nog voor hij zich gaat melden om voor de geallieerde troepen te rijden, is hij er getuige van dat de platste leden van zijn verzetsgroep, laatkomers als hij, Franse vrouwen die met Duitsers hebben gelopen overrompelden om hun haar af te scheren en met teer hakenkruizen te schilderen op hun voorhoofd en borsten. Hij is getuige maar doet niet mee, hij heeft medelijden met meisjes die alleen maar gehoor hadden gegeven aan de lokroep van de liefde.

DISSOLVE

FADE-IN

MONTAGE

In oktober zijn grote delen van Frankrijk en België bevrijd. De treinen rijden min of meer regelmatig en Marcel, acht maanden van huis, krijgt verlof. Hij loopt naar een taxi en laat zich naar het huis van Malfliet brengen. Hij loopt binnen langs de poort van de werkplaats. Hij ziet het werkvolk van Malfliet aan de draaibanken en frezen staan en ziet ook een officier van het Brits leger. Malfliet komt in zijn richting gelopen.

FADE-OUT

FADE-IN

INT.                WERKPLAATS               DAG

MALFLIET

De Marcel is terug, je was vermist,

bijna hadden ze Valerie opgepakt, maar

ik heb er een stokje kunnen tussen 

steken. Zoals je kunt zien heb ik een

dikke bestelling binnen van de Britten,

nieuwe lagers persen in de steunwielen

van hun lichte tanks, veel draai- en

paswerk, ik heb maar drie weken

stilgelegen.

MARCEL

Dan kan ik weer aan het werk.

MALFLIET

Dat zien we wel, ga eerst maar naar

Valerie, die zal content zijn.

Marcel loopt naar de keuken.

VALERIE

(Valerie is in de keuken, ze staat met

gebogen rug naar hem, aan het

kookfornuis in het eten te roeren, met

een hoofddoek op in de warme keuken)

MARCEL

(met tranen in zijn ogen) Valerie, ik

ben hier, kom in mijn armen, mijn lief,

pak mij vast.

VALERIE

(traag knoopt ze haar hoofddoek los en

keert zich met een ruk naar hem toe. Ze

is kaalgeschoren, het stoppelhaar

enkele millimeters lang, de omtrek van

een met teer geverfd hakenkruis nog

zichtbaar op haar voorhoofd)

MARCEL

(kijkt met afgrijzen naar Valerie. als

door waanzin getroffen neemt hij zijn

koffer met geschenkjes en zijn ransel

weer op. met vooruitgeschoven,

trillende onderlip) Ik heb genoeg gezien.

Dat vergeef ik je nooit. Voor mij ben je

dood. Hoer. Ik was het zonder jou toch al

gewoon. Saluut. (hij stormt de gang in

naar buiten)

VALERIE

(schreeuwt hem na) Ik vraag je geen

vergiffenis, smeerlap. Jij met je stomme

Duitse uniform, jij hebt mij dit aangedaan,

jij bent de schuld.

MARCEL

(loopt de hellende straat af, de gebouwen zijn

paars, het water van de vijvers is zwart, de

eenden paars, de herfstkleuren van de bomen

paars. voor het eerst sinds zijn plechtige

communie schiet zijn gemoed zo vol dat hij

begint te snikken. Hij spreekt in zichzelf en

wie goed luistert hoort hem bijna zingen)  

Addio! (loopt de vijvers rond en komt wat

tot bedaren, zijn snikken zijn hikken

geworden. Haar laatste woorden zoeken naar

hun ware betekenis. Het waas van purper begint

op te trekken.

MALFLIET

(staat plots achter Marcel, onhoorbaar op

zijn sloffen) Casteels, lafaard, steenezel,

wat steek jij allemaal uit, we hebben

Valerie gevonden met haar hoofd in de

gasoven. Het is godverdomme je plicht ...

MARCEL

Pak aan. (geeft zijn reisgoed aan Malfliet

en snelt terug naar huis)

FADE-OUT

FADE-IN

INT.             WOONKAMER            DAG

Valerie ligt op de sofa, zo wit als sneeuw. Op de radio zingt Vera Lynn van Lily Marleen. Naast haar zit mevrouw Malfliet op een stoel, met pas opgedaan lang haar.

MARCEL

(knielt bij Valerie neer, neemt haar hand)

Wat de mensen elkaar toch aandoen.

VALERIE

Ik was bijna gestorven, ik zag al blauw.

MALFLIET

(komt binnen met reisgoed van Marcel)

MARCEL

(doet zijn koffer open, haalt een blauwe

flacon reukwater te voorschijn en geeft

het haar) Hier.

VALERIE

(bekijkt het flesje, glimlacht flauwtjes)

Soir de Paris, je weer laten bedotten,

snulletje.